Największa koronka koniakowska świata

Marta Haratyk mierzy już 4-ro metrową koronkę. fot. Lucyna Ligocka-Kohut

Jeszcze nie doczepione elementy do koronki. fot. Lucyna Ligocka-Kohut

Już niedługo, bo 18 sierpnia w Koniakowie będziemy mogli podziwiać efekt pracy 5 koronczarek. Kończą szydełkować okrągłą serwetę o średnicy 5 metrów, składającą się z około 8 tysięcy elementów. Łącznie 50 kilometrów nici przeszło przez ręce Marty Haratyk, Danuty Krasowskiej, Renaty Krasowskiej, Marioli Legierskiej oraz Urszuli Rybki z Koniakowa. - Realizacja tego projektu pozwoli na zaistnienie koronki koniakowskiej w świecie i usankcjonowanie jej nazwy między innymi poprzez wpisanie jej do Księgi Rekordów Guinessa i pojawienie się jej opisu w internetowej encyklopedii Wikipedii - mówi Lucyna Ligocka-Kohut.

Gminny Ośrodek Kultury w Istebnej otrzymał dofinansowanie z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w wysokości 20 tys zł na realizację projektu „Największa Koronka Koniakowska Świata”. - Ten plan kiełkował w głowie już od kilku lat. Dwa lata temu napisałam pierwszy projekt do Ministerstwa Kultury, który został odrzucony. Dopiero w tym roku udało się pozyskać środki i zrealizować przedsięwzięcie. Początkowo myśleliśmy o stworzeniu koronki przez wiele koronczarek z Koniakowa, które robiłyby po jednym motywie i połączyły wszystko w jedną całość. W trakcie konsultacji z koronczarkami ustaliłyśmy, że jest to jednak niemożliwe, ponieważ każda koronczarka ma swoisty styl heklowania, a aby koronkę połączyć, fragmenty muszą być tworzone w podobny sposób - tłumaczy Ligocka-Kohut.

Wszystkie motywy wymyśla Marta Haratyk, która projektuje i łączy wszystko w całość. - Istotą koronek koniakowskich, posiadających swój specyficzny charakter, są motywy roślinne. Spod wprawnych rąk koronczarek wychodzą kwiatki, pikotki, strupki. Każdy motyw jest wykonywany oddzielnie, dopiero potem zostają one ze sobą połączone za pomocą różnych pajączków, kółek, czy wzorów geometrycznych - mówi pomysłodawczyni.

Wykonywane są najczęściej z białych lub kremowych nici, tzw. kordonku. Zdobiąc niegdyś regionalne stroje, usamodzielniły się w rożnego rodzaju i kształtu serwety, obrusy oraz konfekcje: kołnierzyki, mankiety, obrusy, rękawiczki, bluzki, spódnice, a nawet czapki, kapelusze i suknie ślubne . Zachwycając swą niepowtarzalnością i misternym wykonaniem stały się dekoracją wielu wnętrz, a koronkowe kreacje subtelnie podkreślają kobiecą urodę.

- Chcemy popularyzować dziedzinę rękodzieła ludowego, jaką jest koronka koniakowska. Cel to nobilitacja tej niezwykłej twórczości ludowej, pokazanie mistrzyń szydełka i tajników ich warsztatu, a także upowszechnienie informacji na jej temat - mówi koordynatorka projektu i dodaje, że stworzenie koronki przyczyni się do ochrony, kultywowania i promocji kultury beskidzkiej Trójwsi.

- Koronka Koniakowska pomimo swej ogromnej niepowtarzalności i charakterowi, wykonywana ręcznie tylko i wyłącznie w Koniakowie, składająca się z geometrycznych motywów roślinnych, których układ zależy od wyobraźni artystycznej wykonującej ją koronczarki, na dzień dzisiejszy nie jest wystarczająco chroniona, ani określona w świecie. - przyznaje Ligocka-Kohut. - Jeśli nie zadbamy obecnie o zachowanie tożsamości regionalnej tej dziedziny twórczości i nie doprowadzimy do zatwierdzenia nazwy "koronka koniakowska" w powszechnym użyciu, w dobie globalizacji istnieje ryzyko jej potencjalnej utraty - przyznaje i dodaje, że nie znaczy to, że ta dziedzina zaniknie na tym terenie, lecz nie do końca może być z nim kojarzona. Ten niebezpieczny proces został zauważony przez społeczność lokalną koronczarek już dziś.