Józef Swakoń przekonany o złamaniu prawa

Na początku kwietnia do Rady Miejskiej Cieszyna trafił wniosek mieszkańca, Józefa Swakonia o podjęcie uchwały w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu cieszyńskiego radnego, Bartosza Tyrny. Zdaniem Józefa Swakonia doszło do złamania jednego z artykułów ustawy o samorządzie gminnym, według którego radny nie może prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, w której uzyskał mandat. Tyrna w dniu wyboru na radnego i do dnia dzisiejszego jest wiceprezesem Stowarzyszenia "Delta Partner", które ma siedzibę w Zamku Cieszyn. Według prawa osoba wybrana na radnego ma trzy miesiące od momentu wyboru na podjęcie decyzji, czy zrzeka się mandatu czy też kontynuuje działalność w lokalu należącym do gminy. Jak wskazał Swakoń, w przypadku radnego Tyrny ten termin upłynął 27 lutego br.

Nim jednak cieszyńscy radni pochylili się nad projektem uchwały związanej z wnioskiem Józefa Swakonia, sprawie przyjrzała się Komisja Rewizyjna, a także dwie kancelarie prawne: Kancelaria Radcy Prawnego "Traktat" Tomasz Szkaradnik oraz Kancelaria Adwokacka Aleksandra Marszałek-Dzierżawska. Komisja Rewizyjna wniosła o umiejscowienie wniosku Józefa Swakonia w porządku obrad Rady Miasta Cieszyna, ale rekomendowała o uznanie go za bezzasadny. 28 maja Rada Miejska Cieszyna obradowała nad tym punktem obrad. W wyniku głosowania wniosek Józefa Swakonia został uznany przez cieszyńskich radnych za bezzasadny.

W powyższej sprawie Józef Swakoń udzielił nam pisemnych odpowiedzi na kilka pytań zadanych drogą listowną. Na naszą prośbę w pierwszej kolejności odniósł się do opinii prawnej Aleksandry Marszałek-Dzierżawskiej.

- Chciałbym poinformować, że są mi znane dwie opinie prawne przedłożone Radzie Miejskiej w sprawie mojego wniosku pochodzące z różnych kancelarii prawnych. W moim przekonaniu pani adwokat Marszałek-Dzierżawska próbuje ukierunkować swoją nierzetelną i tendencyjną opinią prawną radnych - stwierdza Józef Swakoń. - Nie powinno się jej zawężać do aspektu finansowego korzystania z mienia gminy przez radnego prowadzącego działalność gospodarczą z wykorzystaniem majątku gminy, w której sprawuje mandat. W orzecznictwie sądowym ten aspekt nie powinien być zasadniczym przy podejmowaniu wyroków o wygaszaniu lub zachowaniu mandatu radnego. Takie nieuprawnione sugestie powodują, że otrzymujemy niepełny i nieprawdziwy obraz sytuacji wynajmu przez "Delta Partner" pomieszczeń Zamku Cieszyn w związku z prowadzoną działalnością radnego sprawującego mandat w gminie. Pojęcie "'w świetle aktualnego orzecznictwa'" jest dla mnie nie do przyjęcia. W Polsce obowiązuje prawo stanowione a nie precedensowe. Jedno rozstrzygnięcie sądowe w podobnej sprawie nie przesądza o tym, że staje się to regułą. Zróżnicowanie orzecznictwa sądowego dotyczące tzw. przepisów antykorupcyjnych i rozbieżności w ich interpretowaniu nie powinny dotyczyć sprawy radnego Tyrny, jego sytuacja nie budzi wątpliwości, jego mandat wygasł - dodaje Swakoń.

Z tym nie zgadza się radny Bartosz Tyrna, który podkreśla, że kwestie zgodności z prawem kandydowania na radnego Cieszyna konsultował już przed wyborami.

- Kwestie zgodności z prawem mojego kandydowania na radnego Miasta Cieszyna sprawdzałem przed wyborami i już po przyjęciu mandatu, prosząc o opinie prawną Przewodniczącego Rady (przed upływem 3 miesięcy od przyjęcia mandatu). Opinia prawna potwierdziła moje przekonanie, że nie naruszam prawa - mówi nam Tyrna. - Wynika to z faktu, że nie odnoszę z tytułu wyboru na radnego żadnych korzyści związanych z wynajmem biur na Zamku. Kwestie te reguluje Regulamin Wynajmu i umowa wynajmu zawarta w styczniu 2006 r. Orzecznictwo sądów polskich wskazuje wprost, że nie jest istotny fakt wynajmu, tylko korzyści z korzystania z mienia publicznego, które są efektem bycia radnym (np.: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 października 2012 r. II OSK 2357/12) - dodaje.

Z kolei Józef Swakoń w dalszej części wypowiedzi interpretującej opinię prawną Aleksandry Marszałek-Dzierżawskiej stwierdza, że pełnienie funkcji samorządowca z funkcją pracownika organizacji pozarządowej może kończyć się konfliktem interesów.

- Warto przyjrzeć się organizacjom pozarządowym, w których władzach występują samorządowcy, ponieważ może zachodzić obawa o realny konflikt interesów polegający na łączeniu mandatu radnego ze stanowiskiem w organizacji pozarządowej starającej się o środki publiczne. Ten temat, jak i granica pomiędzy zgodnym z prawem funkcjonowaniem organizacji pozarządowych a zwykłą korupcją jest bardzo delikatny - argumentuje Swakoń. - Istnieje niebezpieczeństwo finansowania ''swoich organizacji'', które są powiązane personalnie z ugrupowaniem powołanym na potrzeby lokalnego samorządu. Może także nastąpić powiązanie przez budżet miejski, z którego na uprzywilejowanych zasadach można przegłosować dotację dla instytucji, w której radny wynajmuje pomieszczenia do prowadzenia działalności gospodarczej, nawet jeżeli je wynajmuje (jak określa Pani adwokat) na zasadach ogólnych, czyli powszechnej dostępności do mienia. Chciałbym także podkreślić, że jest problem zależności pomiędzy radnym Tyrną - osobą z instytucji dotującej tj. Rady Miejskiej, w której zasiada, organizacjami przez nią dotowanymi i instytucjami należącymi do majątku gminy. Radny umieścił siedzibę stowarzyszenia prowadzącego działalność gospodarczą, którym współzarządza oraz federację organizacji pozarządowych, w której przewodniczy, w budynkach należących do mienia gminnego. Nietrudno doszukać się konfliktu interesów polegającego m.in. na łączeniu udziału w gremiach, decydujących o przyznawaniu dotacji, z uczestnictwem i pracą w organizacji otrzymującej te dotacje. Moje zastrzeżenia budzi kontakt - instytucja budżetowa a organizacja działająca w oparciu o jej zasoby. W sposób niekontrolowany mieszają się ze sobą środki instytucji publicznych i organizacji pozarządowych - wskazał Swakoń.

- Wątpliwości budzą też pewne nieformalne zależności, które mogą wpływać na ostateczny wynik np. konkursu grantowego. Radny zasiadając w komisji oceniającej, jest też przedstawicielem organizacji ubiegającej się o te środki - stwierdza Swakoń. - Radny nie powinien również głosować budżetu gminy, w którym planuje się dotacje dla instytucji gminnych, w których są wynajmowane pomieszczenia przez radnego. Może miejscy radcy prawni pochylą się nad definicją mienia komunalnego i sprawdzą czy dotacje z Unii Europejskiej przyznane radnemu w ramach prowadzonej działalności gosp. są prawem majątkowym, a tym samym stanowią mienie gminy, która jest beneficjentem tych dotacji. Nie bez znaczenia jest szeroka działalność gospodarcza Delta Partner, w której zarządzie zasiada radny Tyrna. Według KRS-u polegająca na m.in. handlu nieruchomościami, projektowaniu architektonicznym, szkoleniu pracowników w tym i pracowników samorządowych, doradztwie prawnym, wynajmowaniu pracowników itd. Radny ma możliwość wpływania na decyzję Rady Miejskiej - pamiętajmy, że kieruje największym klubem w Radzie Miejskiej Cieszyna, ma władzę sprawczą. Posiadając wiadomości wcześniej niż inni, może je wykorzystać w prowadzonym stowarzyszeniu. Przepis art.24f.ust.1 ust. o samorządzie gminnym nie ogranicza też praw i wolności chronionych konstytucyjnie - co sugeruje Pani adwokat. Decyzja o ubieganie się w wyborach o stanowisko radnego ma charakter dobrowolny. Decydując się uczestniczyć czynnie w samorządzie gminnym decyduje się on jednocześnie na pewne ograniczenia - argumentuje Swakoń.

Zdaniem Bartosza Tyrny powyżej omówiony konflikt interesów nie istnieje.

- Nie występuje tu sprzeczność interesów. Żadna z organizacji, w których zarządach zasiadam, nigdy nie ubiegała się o wsparcie w ramach organizowanych przez Burmistrza Miasta Cieszyna konkursów na realizacje zadania publicznego (potocznie, i niesłusznie, granty, dotacje) i w związku z tym nigdy też ich nie uzyskała. Nie zasiadam w żadnej Komisji oceniającej składane przez organizacje pozarządowe oferty. Żaden radny nie ma zresztą wpływu na to, która organizacja dostanie wsparcie, to wyłącznie kompetencja Burmistrza, wszystkie inne oceny mają tylko charakter doradczy - tłumaczy radny. - Korzystam również z miejskiej kanalizacji, wody, parkingów, biblioteki, dróg, komunikacji itp. Z żadnej z tych usług również nie planuję rezygnować - dodaje.

Na pytanie, jak skomentuje uchwałę radnych z 28 maja, Józef Swakoń odpowiada, że "komentarzem będzie decyzja wojewody, który uchwałę sprawdzi i orzeknie, czy jest zgodna z polskim prawem". - Jeżeli ją uchyli, to pewnie wyda postanowienie zastępcze i wygasi mandat radnego z dniem 28 lutego br. - stwierdza. Z kolei zapytany, czy oprócz sprawy Bartosza Tyrny z równym zaangażowaniem śledzi też działalność radnych z innych samorządów powiatu cieszyńskiego, Swakoń odpowiada: "Na obecnym etapie nie. To rola Państwowej Komisji Wyborczej, wojewody oraz samorządowych radców prawnych". Do prośby o ocenę działalności Tyrny jako samorządowca po pół roku kadencji Swakoń odnosi się w ten sposób, że wraca do kwestii prawa, które jego zdaniem zostało złamane. - Uważam, że działalność radnego stoi w rażącej sprzeczności z obowiązującym prawem. Łączy mandat radnego w gminie, w której prowadzi działalność gospodarczą z wykorzystaniem mienia gminy a to jest zabronione - odpisał nam Swakoń.

Józef Swakoń jest przekonany o tym, że wykrył przypadek łamania prawa.

- Stwierdziłem przypadek łamania prawa, powiadomiłem wszelkie możliwe instytucje, poświęcam swój czas, własnym nazwiskiem wszystko firmuję. Co jeszcze mam zrobić? Będę robił to co robię od dawna, nie będę zamykał oczu i odwracał głowy. Nigdy tego nie robiłem i robił nie będę. Nie mam sobie nic do zarzucenia w tym względzie. Gdybym sprawy nie nagłośnił, nikt o niczym nie miałby pojęcia. Temat by po prostu nie istniał. Nie jest łatwo udowadniać prawdę - odpowiada.