Wybory parlamentarne: Głosowanie bez barier?

Głosowanie przez pełnomocnika lub listownie, samodzielne głosowanie osób niewidomych oraz więcej lokali wyborczych dostępnych dla osób niepełnosprawnych, starszych i rodziców z małymi dziećmi - to niektóre ze zmian, które przewiduje nowelizacja kodeksu wyborczego, a które zaczną obowiązywać już w najbliższych wyborach parlamentarnych.

- To są pozytywne działania, duże wydarzenie ustawodawcze - mówi Anna Woźniak-Szymańska, prezes Polskiego Związku Niewidomych.

W myśl nowych przepisów wyborca niewidomy lub słabo widzący będzie mógł zagłosować nie tylko przez pełnomocnika, listownie, ale i osobiście w lokalu wyborczym. Wszystko dzięki nakładce na kartę do głosowania z opisem w alfabecie Braille'a o którą może poprosić w lokalu, gdzie będzie głosował (taka nakładka znajdzie się również w pakiecie wyborczym, jaki otrzyma wyborca w przypadku głosowania listownego).

To rozwiązania, które mają zachęcić do głosowania i podnieść wyborczą frekwencję. Nie zwalniają one jednak gmin od obowiązku dostosowania lokali wyborczy do potrzeb osób niepełnosprawnych i starszych. W każdej gminie co najmniej jeden na pięć punktów do głosowania musi spełniać taki warunek. Rzeczywistość pokazała jednak, że ten obowiązek przez gminy nie zawsze był realizowany. Z kontroli przeprowadzonej w ubiegłym roku przez pracowników biura Rzecznika Praw Obywatelskich wynika, że około 1/3 lokali oznaczonych jako dostosowane do potrzeb niepełnosprawnego wyborcy, w praktyce nie spełniało określonych prawem wymagań.

Piotr Ryszka z cieszyńskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Stwardnienia Rozsianego podkreśla, że nic nie zastąpi osobistego głosowania w lokalu wyborczym. - Taką szansę powinien mieć każdy, kto ma na tyle sił - mówi. Barierą nie do pokonania może okazać się jednak samo dotarcie do lokalu wyborczego, bo nie wszystkie gminy w trakcie wyborów planują organizować specjalne transporty dla osób niepełnosprawnych i starszych. - Nie mamy takiego obowiązku - rozwiewa nadzieje Grzegorz Soboszek, naczelnik Wydziału Spraw Obywatelskich w cieszyńskim magistracie, który jest odpowiedzialny za organizację wyborów dla osób niepełnosprawnych. W jego opinii, obecne rozwiązania dają szanse zagłosowania wszystkim.

Władze gmin nie mogą wychodzić poza przepisy. - Nie mamy prawa robić czegoś ponad to, co przewiduje przepis. Prywatnej inicjatywy w zakresie miejsc i pomysłów, które moglibyśmy ogłosić, nie przewidujemy, muszę to być jedynie te rzecz, które są regulowane przez Państwową Komisję Wyborczą lub wynikają bezpośrednio z ustawy - wyjaśnia Jan Cieślar, sekretarz Urzędu Miasta w Wiśle.

Organizacje działające na rzecz osób niepełnosprawnych martwią się, czy informacje o nowych uprawnieniach dotrą do wszystkich zainteresowanych. - Konieczna jest kampania informacyjna, sama już ją rozpoczęłam w ramach działań związku - mówi Woźniak-Szymańska. Apeluje o nią również prof. Irena Lipowicz, Rzecznik Praw Obywatelskich, która już w połowie sierpnia wysłała list w tej sprawie do wójtów, burmistrzów, prezydentów miast.

Można jednak odnieść wrażenie, że lokalni urzędnicy na razie pozostają głusi na te apele. Do tej pory, informację na temat głosowania osób niepełnosprawnych i starszych, na swojej stronie internetowej zamieściły jedynie gmina Chybie oraz Strumień. Inne, w swoich serwisach w tym czasie informują jednak o granicach obwodów do głosowania, czy miejscach przeznaczonych na umieszczenie wyborczych plakatów. Nie dostrzegając zupełnie tego, że osoby, które zdecydują się na alternatywną formę głosowania, wszystkie formalności z tym związanych muszą dopełnić jeszcze we wrześniu.

Tutaj prezentujemy terminy o których powinny pamiętać osoby niepełnosprawne oraz starsze, które w dniu głosowania ukończą 75. rok życia.