Samorządy i nauczyciele pełni obaw - wywiad

W styczniu odbyła Pani spotkanie z minister edukacji. Czego konkretnie dotyczyłaby nowelizacja Karty Nauczyciela?

Na spotkaniu reprezentowałam Związek Gmin Wiejskich RP jako członek zarządu. Było to pierwsze spotkanie po wyborach parlamentarnych. Jednym z punktów obrad była zaproponowana przez Ministerstwo Edukacji Narodowej likwidacja obowiązku realizowania przez nauczycieli tzw. „godzin karcianych” - dwóch godzin w szkołach podstawowych i gimnazjach oraz jednej godziny w szkołach ponadgimnazjalnych. Propozycja ta nie została przyjęta przez przedstawicieli strony samorządowej, którzy obawiają się, że może to spowodować dodatkowe obciążenia dla gmin, a już dziś subwencja oświatowa w wielu gminach jest niewystarczająca. Jednym z punktów, który był poruszony na spotkaniu było również wprowadzenie zmian dotyczących rozszerzenia na wszystkich nauczycieli wymogu niekaralności. Do tej pory nie było takiego obowiązku dotyczącego wszystkich nauczycieli.

Jeśli zostaną zlikwidowane „godziny karciane”, jak Pani sądzi, jak to wpłynie na pracę nauczycieli w gminie Strumień oraz innych gminach powiatu cieszyńskiego?

W ramach godzin karcianych, nauczyciele w szkołach prowadzili dodatkowe zajęcia, rozwijali zainteresowania uczniów w ramach zajęć świetlicowych. Dla samorządów w całej Polsce, zwłaszcza tych biedniejszych, była to jedyna szansa na poszerzenie oferty zajęć pozalekcyjnych w szkołach, realizowanych przez grono nauczycieli. Być może nie wszędzie te godziny były sensownie wykorzystywane, ale ich likwidacja pogłębi dysproporcje społeczne, bo samorządów, zwłaszcza tych małych, nie stać na opłacanie dodatkowych zajęć.

Czy Pani zdaniem proponowana w ten sposób nowelizacja Karty Nauczyciela to dobre rozwiązanie?

Mogę powiedzieć, że jest to niekorzystne z punktu widzenia organizacyjnego i finansowego dla samorządów. Brakuje zapisów stwierdzających w sposób jednoznaczny, że dyrektor szkoły przydziela nauczycielowi dodatkowe godziny poza pensum zgodnie z potrzebami uczniów. Pełna swoboda w przydzielaniu zajęć dodatkowych przez dyrektora nauczycielowi i obowiązku ich realizacji spowoduje, że każda godzina realizowana przez nauczyciela poza pensum może być traktowana przez nich, jako godzina ponadwymiarowa. Dlatego dla nauczycieli, jak i organu prowadzącego dużo lepiej jest, kiedy przepisy są doprecyzowane i jednoznaczne.

"Godziny karciane” - co to jest?

"Godziny karciane" (nazwa zwyczajowa podchodzi od nazwy ustawy Karta Nauczyciela) to wprowadzone w 2009 roku dwie godziny w tygodniu, które każdy nauczyciel, niezależnie od swego pensum dydaktycznego, czyli obowiązkowego wymiaru lekcji, musi przepracować z uczniami, np. prowadząc zajęcia wyrównawcze czy koła zainteresowań. Za prowadzenie zajęć w ramach godzin karcianych nauczyciele nie otrzymują dodatkowego wynagrodzenia.

Nauczycielski etat w Polsce to 40 godzin w tygodniu, ale tylko 18 to pensum, czyli praca na lekcjach, i to do niego dorzucono "Godziny karciane". Reszta to m.in. samokształcenie i przygotowanie do lekcji, także w domu.

Premier Beata Szydło już w swoim expose poinformowała o zamiarze likwidacji "godzin karcianych”. W uzasadnieniu projektu czytamy, że "godziny karciane" to rozwiązanie nieracjonalne. Do lutego br. trwały konsultacje pomysłu likwidacji „godzin karcianych”. Minister MEN spotykała się z organizacjami, m.in. ze Związkiem Gmin Wiejskich RP, który reprezentowała Anna Grygierek. Spotkania z resortem edukacji odbywał także Związek Nauczycielstwa Polskiego.

Konsultacje projektu nowelizacji Karty Nauczyciela już są zakończone. We wtorek 16 lutego br. Rada Ministrów będzie obradować nad projektem ustawy o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw.