Budżet województwa na rok 2015 przyjęty - będą niższe dotacje

Uchwalona przez radnych ujemna różnica pomiędzy dochodami i wydatkami oznacza, że w roku 2015 budżet województwa jest deficytowy, fot. Tomasz Żak

Zaplanowane wydatki w budżecie województwa to ok. 1,9 mld zł, zaś planowane dochody to ok. 1,7 mld zł. Dochody będą niższe o ok. 21,3% w stosunku do minionego roku. Ten spadek związany jest przede wszystkim z zakończeniem realizacji części projektów unijnych w perspektywie finansowej Unii Europejskiej 2007-2013 oraz z częściowym zakończeniem budowy Drogowej Trasy Średnicowej Zachód, odcinek Zabrze-Gliwice.

Ujemna różnica pomiędzy dochodami i wydatkami oznacza, że w roku 2015 budżet Województwa jest deficytowy. Zachodzi więc konieczność uzupełnienia dochodów o środki pochodzące z innych źródeł. Uchwała budżetowa jest zrównoważona przychodami w wysokości ok. 257,6 mln zł w tym kredyt 257,017 mln zł.

Do zadań priorytetowych w nowym budżecie marszałek Wojciech Saługa zaliczył dokończenie w 2015 roku odcinka gliwickiego G2, kontynuację prac budowlanych przy zadaszeniu Stadionu Śląskiego, przygotowanie do otwarcia Muzeum Śląskiego oraz rewitalizację zabytkowych budynków Łaźni Głównej i Stolarni wraz z infrastrukturą, a także przekształcenia w zakładach opieki zdrowotnej.

Jednak uchwała budżetowa uwzględnia także o wiele niższe dotacje, choć ważne dla naszego regionu. Są to środki dla Regionalnego Ośrodka Kultury w Bielsku-Białej na organizację Tygodnia Kultury Beskidzkiej (który rokrocznie odbywa się m.in. w Wiśle) oraz dla Zamku Cieszyn. W obu przypadkach przekazane pieniądze są niższe od tych, o jakie instytucje wnioskowały.

Dotacja na organizację Tygodnia Kultury Beskidzkiej została uchwalona na poziomie 400 tys. zł. Tymczasem podczas projektowania budżetu pojawił się wniosek, by na imprezę przyznać kwotę 500 tys. O to zabiegał radny Janusz Buzek w sierpniu ubiegłego roku.

Natomiast o wiele większa różnica pomiędzy wnioskowaną kwotą, a przyznaną dotacją z budżetu województwa jest w przypadku Zamku Cieszyn. Zamek wnioskował do Urzędu Marszałkowskiego o przyznanie dotacji na rok 2015 w wysokości 500 tys. zł, natomiast w rzeczywistości otrzymał na swoją działalność 250 tys. zł.

Przyznanie tak niskiej dotacji z budżetu województwa kłóci się ustaleniami w umowie, wedle której Zamek Cieszyn ma być finansowany z budżetów miasta Cieszyna i województwa w proporcji 51% ze środków finansowych miasta, a 49% ze środków finansowych województwa. Z budżetu miasta Cieszyna na rok 2015 Zamek otrzymał dotację podmiotową wysokości 650 tys. zł, zatem z województwa powinien otrzymać ok. 500 tys. zł, a dostał połowę tej kwoty. - Tę proporcję w zasadach wspólnego partnerskiego prowadzenia i finansowania ustala umowa z 12 grudnia 2012 roku zawarta pomiędzy miastem a województwem śląskim. Wyjątkiem miał być rok 2013 - mówi Ewa Gołębiowska, dyrektor Zamku Cieszyn. - Niestety, wyjątek okazuje się być regułą, narzucaną w kolejnych aneksach. Oficjalnym wyjaśnieniem jest zawsze zła sytuacja finansowa województwa - dodaje.

Oczywiście przyznanie o wiele niższej od wnioskowanej dotacji nie przekreśli działalności Zamku Cieszyn, ale ograniczy ją i znacząco utrudni jej prowadzenie. Zamek nigdy nie opierał się tylko na przyznawanych dotacjach z miasta czy województwa. Przekazane pieniądze wykorzystywał raczej jako trampolinę do dalszego, samodzielnego pozyskiwania zewnętrznych środków finansowych. Przyznawane fundusze z dotacji były wykorzystywane jako wkład przy ubieganiu się o środki unijne. - Rozwój działalności Zamku był możliwy w dużej części dzięki środkom unijnym, które pozwalały m.in. na bezpłatne szkolenia i warsztaty. Niewielka dotacja z Urzędu Marszałkowskiego ogranicza możliwości stworzenia m.in. programu regularnych szkoleń dla innowacyjnych firm (poza Klubem Przedsiębiorców) czy stałych warsztatów tradycyjnego rzemiosła - mówi Gołębiowska.

Dyrektor Zamku Cieszyn nie ukrywa jednak, że w obiekcie po dziesięciu latach działalności jest też konieczna wymiana wyposażania (od komputerów po systemy klimatyzacji czy windy), a świadczą o tym powtarzające się awarie. Dobrze byłoby wymienić kompleksowo np. systemy oświetlenia na nowocześniejsze i tym samym energooszczędne, czyli tańsze w użytkowaniu. Na to nie znajdą się fundusze.

Przede wszystkim okrojona dotacja równa się także okrojonej działalności Zamku Cieszyn. - Najważniejsze wydarzenia finansowane z dotacji samorządu województwa to organizacja konkursu Śląska Rzecz i konferencji oraz wystawy na temat dizajnu w przestrzeni publicznej. W 2015 roku odbędzie się jubileuszowa X edycja konkursu organizowana „po kosztach”, co oznacza także bez porządnej promocji w mediach (ta coraz częściej musi być opłacana) - mówi Gołębiowska. - Uczestnicy konkursu płacą za udział, opłata - mimo że niska (w 2014 - 250zł) dla mikro firm i projektantów bywa zauważalnym wydatkiem. Z żalem musimy zrezygnować z planów aktualizacji i unowocześnienia stałej ekspozycji "Dizajn po Śląsku”, która pełni rolę nietypowej lekcyjnej klasy dla odwiedzającej na młodzieży szkolnej - wylicza.

Jednak jak podkreśla Ewa Gołębiowska, najpoważniejszy, a niewidoczny z zewnątrz problem - to kadry. - Mały budżet to niskie płace i bywa, że praca na umowę zlecenie czy połowę etatu. Kończące się w najbliższych miesiącach dwa unijne projekty to ryzyko utraty kolejnych pracowników, o unikalnych umiejętnościach i doświadczeniu. Trudno będzie ich odzyskać, a Zamek Cieszyn może wypełniać swoje zadania tylko dzięki wyjątkowej ekipie ludzi, nastawionych na efekty, umiejących pracować w zmiennych grupach zadaniowych, znających języki obce - podkreśla dyrektor Zamku Cieszyn.

Co w tej sytuacji zamierza zrobić Zamek Cieszyn? Będzie działać dalej, mimo powyższych trudności, bo przecież nie chodzi o narzekanie czy strajkowanie, tylko realizowanie misji. - Można powiedzieć, że przetrwamy: przywykliśmy do cieszyńskiej "małej łyżeczki", mamy sprawdzonych, a nawet zaprzyjaźnionych dostawców, korzystamy z różnych okazji, by goście wciąż cieszyli się atrakcyjnością Zamku... Piszemy także kolejne projekty, ale na dostęp do unijnych funduszy przyjdzie poczekać do 2016 roku - mówi Ewa Gołębiowska.

Planowany budżet Zamku Cieszyn na rok 2015 wynosi 1 mln 826 tys. zł, więc obie dotacje z miasta i województwa na ten rok stanowią tylko 50% planów. W 2014 roku budżet wyniósł 1 mln 961 tys. zł, ale w 2013 roku, gdy Zamek realizował projekt Design Silesia, budżet wyniósł prawie 2 mln 500 tys. zł. Dotacje do realizowanych projektów unijnych wynoszą na dzień dzisiejszy jedynie trochę ponad 200 tys. zł.