Słodkie wspomnienie Cieszyna

Dr Jan Schramek z dalekiej Florydy (jego ojciec Otton oraz wuj założyli i zbudowali fabrykę dzisiejszej Olzy przy ul. Libiurni w Cieszynie) tak pisze: Błogosławionej Pamięci Camillia Blumel-Schramek, moja matka była znanym pedagogiem gry na fortepianie i pianistką koncertową. Występowało w Polsce i za granicą. Ona sama w młodych latach studiowała fortepian u prof. Janocha w Brnie (Czechy) i prof. Teodora Leszetyckiego w Wiedniu. O ile chodzi o życie Żydów w przedwojennym Cieszynie, w latach 30. klasy socjalnej, do której zaliczali się moi rodzice, można powiedzieć, przebiegało bardzo przyjemnie. Życie towarzyskie w naszym domu było bardzo obfite. Często odbywały się muzykalne wieczory. Grano zwykle muzykę kameralną, albo mój kuzyn Roef, który uczył śpiewu w Wiedniu i we Włoszech śpiewał pieśni klasyczne oraz arie operowe. Moi rodzice często chodzili do kawiarni, które były wtedy bardzo popularne, zwłaszcza Centralna w polskim Cieszynie i „Avion” w czeskim. Wieczorami udawali się do baru Eichmera w czeskim Cieszynie, gdzie zwykle występował kabaret. Jeździli również samochodem do Ostrawy na pierwsze dźwiękowe filmy. Ojcie mój, Brunon zmarł w 1932 roku. W tym czasie był już zaawansowany poważny kryzys gospodarczy w Polsce. Nasza fabryka zaczęła zwalniać pracowników. Ludzie nie mieli na chleb, a na wafle już tylko garstka mogła sobie pozwolić. Od tego czasu zaczął się również poważny antysemityzm wzniecony poprzez partie endeckie. W szkołach średnich i na uniwersytetach studenci żydowscy byli prześladowani. Słowa „parszywy Żydzie” słyszało się często! Pamiętam również, jak władze endeckie wydały listę przedsiębiorstw żydowskich, wzywających do bojkotu takowych… Muszę zaznaczyć, że większość wybryków antyżydowskich spowodowana była przez ludzi, którzy do Cieszyna przyjechali ze wschodu. W tej liczbie znalazło się wielu studentów z Akademii Rolniczej z Cieszyna oraz wyżsi pracownicy urzędów państwowych. Przeciętny cieszyniak, który zresztą często pracował u Żydów, nie miał powodów, by stać się antysemitą.

Nasza fabryka Bracia Schramek-Tip-Top, swój początek bierze w roku 1921, jako stosunkowo mały wyrób wafli w domu mojej babki przy ul. Głębokiej 42. Zatrudnialiśmy tutaj około dziesięciu pracowników. Od tego momentu, kiedy sprzedaż szła bardzo dobrze, mój ojciec i stryj Wilhelm wybudowali razem fabrykę przy ul. Liburnia 15, gdzie z czasem zatrudniono sto pracowników. Nasze wyroby, wafle, biszkopty, pierniki lub batoniki czekoladowe sprzedawano w całej Polsce. Jednak na wschodzie było bardzo ciężko, z uwagi, że była tam poważna konkurencja w postaci firmy Branka Hazet, Hoeflingen itp. Po aneksji Zaolzia otworzył się nowy rynek zbytu i interes szedł znów bardzo dobrze. W 1939 roku rozpoczęła się wojna z Niemcami. Zajęli oni Cieszyn już 2 września. Mój stryj z rodziną wyjechali na wschód. Fabrykę wafli przejął były pracownik – Juliusz Pietschman, który prowadził ją aż do 1945 roku. Później zakład został znacjonalizowany. Kierownictwo objęło Zjednoczenie Przemysłu Cukierniczego w Zabrzu. W 1948 roku zakład przemianowano na Olzę, gdzie trwa słodka produkcja do dnia dzisiejszego…

Wafle Prince-Polo to główny produkt firmy Olza. Widzi się go prawie we wszystkich miastach USA. Kupuję je od czasu do czasu i muszę stwierdzić, że jest to gatunek bardzo dobry — napisał dr Schramek z Cleweland.

***

Powyższy artykuł wyraża osobiste poglądy jego autora. W dziale Opinie Gazetycodziennej.pl chcemy prezentować różne stanowiska na tematy społeczne, gospodarcze, polityczne, historyczne, kulturalne, religijne i sportowe Śląska Cieszyńskiego ludzi różnych opcji, wyznań, zainteresowań... Chcielibyśmy, aby dział Opinie naszego dziennika stał się szeroko pojętą platformą wymiany poglądów o regionie. Zapraszamy chętnych do przesyłania nam felietonów, dzielenia się z nami swoimi spostrzeżeniami oraz bieżącego komentowania artykułów.