Lepiej zaznajomieni z branżą piwosze zasadniczo dzielą browary na cztery kategorie: koncernowe, regionalne, rzemieślnicze i kraftowe.
Podział ten nie zawsze jest taki oczywisty. Wyróżnikami są wielkość produkcji, sposób wytwarzania, zasięg dystrybucji oraz rozłożenie akcentów piwnych. Zwykle określa się je następująco.
Browary koncernowe to najwięksi producenci na rynku, szczycący się roczną sprzedażą milionów hektolitrów (hl) piwa, a stosowane w nich technologie mają umożliwić dużą skalę efektywnej produkcji. Ich piwa są dostępne prawie wszędzie. Pomimo, że skupiają pod swoimi skrzydłami sporo marek piwnych, to ta różnorodność w markach rzadko jednak przekłada się na różnorodność w piwach. W większości produkowany jest w nich tzw. eurolager. Koncerny tworzą piwa z myślą o gustach masowego konsumenta i ekonomii skali, rzadko proponując coś odważniejszego, dalej sięgającego od tzw. głównego nurtu.
Browary regionalne to mniejsi gracze o rocznym wolumenie na poziomie 10-20% koncernów. W wielu wypadkach sposób produkcji w tych browarach nie różni się znacząco od tego stosowanego w browarach koncernowych, choć zdarza się, że sięgają do bardziej tradycyjnych metod. Piwa z tych browarów dostępne są zasadniczo wokół tzw. komina browaru, w praktyce w danym województwie, choć są i takie przykłady (np. Perła, Namysłów), które można już kupić w całym kraju. Browary te trochę więcej eksperymentują z piwem, choć nadal nie jest to ich główna dziedzina. Dominuje w nich lager.
Browary rzemieślnicze to zdecydowanie mniejsze firmy, których roczna produkcja może wahać się od kilku do stu kilkudziesięciu tysięcy hl piwa rocznie. Browary takie kładą nacisk na tradycyjne metody wytwarzania i odważniej eksperymentują. Piwa z takich browarów dostępne są w sklepach specjalistycznych i lepszych sklepach spożywczych. Często oferują też piwa adresowane na rynek lokalny, dostępne tylko w najbliższej okolicy.
Ostatnia grupa najmniejszych browarów, to tzw. browary kraftowe. Ich roczna produkcja mieści się w zakresie od kilkuset hl do kilkunastu tysięcy hl piwa, które ma często bardzo ograniczoną dostępność do sklepów specjalistycznych i tzw. multi-tapów, czyli pubów z wieloma kranami piwnymi, acz zaczynają być też dostępne w supermarketach i sklepach dyskontowych. Browary kraftowe to przede wszystkim eksperymenty piwne i poszukiwanie nowych wyzwań, nowych smaków, nowych dla Polski piw. Tu rządzi kreatywność, ciekawość i odwaga.
Jak wspomniano na wstępie, podziały te nie zawsze są zero-jedynkowe i tak browary regionalne mogą niekiedy wykazywać podejście rzemieślnicze; browary kraftowe (jeżeli to prawdziwy kraft) będą browarami rzemieślniczymi, ale w drugą stronę już niekoniecznie.
Przesuwając się na kontinuum od browarów koncernowych do browarów kraftowych, charakterystyczne jest to, że w tych pierwszych piwowarzy mają dużo mniej do powiedzenia, a decyzje zapadają daleko, podczas gdy w tych drugich, to często główny piwowar jest właścicielem, menadżerem i specjalistą od marketingu.
Jak w tym wszystkim odnaleźć cieszyński Browar Zamkowy? Większość z nas kojarzy go głównie z regionalnym, kultowym już piwem Brackie i z jednym z potentatów na rynku piwnym jakim jest Grupa Żywiec. Tymczasem Browar Zamkowy Cieszyn, mimo że kontrolowany przez Grupę Żywiec należącą do Hainekena, od dłuższego czasu jest już osobnym, małym przedsiębiorstwem. Jego możliwości produkcyjne są ograniczone, więc wielu zaliczy go do grupy małych browarów regionalnych. Tym bardziej, że zależy mu na związkach z regionem. Podkreśla to wypuszczony w tym roku na rynek Noszak, jak też otwartość na społeczne inicjatywy miasta. Czy jednak możemy zaliczyć Browar Zamkowy do browarów rzemieślniczych? Jeżeli przyjmiemy, że warzy się w nim piwa metodami tradycyjnymi, to bez wątpienia tak! To przecież jeden z najstarszych browarów w Polsce, który tradycyjnymi technikami w otwartych kadziach nieprzerwanie warzy piwo od 172 lat. Niektórzy uznają zapewne, że niektóre urządzenia są archaiczne, ale dlatego właśnie to miejsce z historią ma w sobie wyjątkowość i magię. Współcześnie w browarze nadal dzieje się magia - piwo tworzy się ręcznie, w taki sam sposób jak prawie dwa wieki temu. Piwowarzy stosują te same rzemieślnicze, pracochłonne metody jak np. dekokcyjne zacieranie słodu. Można nawet powiedzieć, że dzięki swej zabytkowości Browar jest skazany na naturalny, niczym nie wspomagany, wymagający czasu proces warzenia piwa, co potwierdziła też niezależna jednostka akredytacyjna wydając certyfikat na produkcję piwa ekologicznego Lager Cieszyńskie BIO. Należałoby więc uznać, że Browar Zamkowy Cieszyn rzemieślniczym był od samego początku swego istnienia i nigdy nim być nie przestał.
W tym roku cieszyński Browar wystartował w Konkursie Piw Rzemieślniczych organizowanym podczas Poznańskich Targów Piwnych, gdzie zdobył dwa medale. Srebro w kategorii Czeski Jasny Lager dla piwa Czeski Pils Cieszyński, wg receptury Frantiseka Sikory, zwycięzcy międzynarodowego Cieszyńskiego Konkursu Piw Domowych PSPD 2017, oraz brąz w kategorii Klasyczny Porter Bałtycki dla piwa Porter Cieszyński, wg receptury Dominika Szczodrego, zamkowego piwowara.
Czy zatem Browar Zamkowy w Cieszynie może o sobie powiedzieć „rzemieślniczy”? Wydaje się, że wszystkie kryteria spełnia, a otrzymane na Konkursie Piw Rzemieślniczych uznanie potwierdza też rzemieślniczą jakość piw!
Czeski Pils Cieszyński to klasyka stylu - wyraźna goryczka pochodząca z czeskich odmian chmielu jest doskonale zbalansowana z pełnią słodowych smaków. Współczesny Czeski Pils z Cieszyna, tak jak jego protoplasta, warzony jest z wykorzystaniem zacierania metodą dekokcyjną, by osiągnąć piwo o pełniejszym smaku.
Porter Cieszyński to treściwe, ciemne piwo z gęstą, kremową pianą. W aromacie dominują kawowe i czekoladowe nuty ciemnych słodów. Wyraźna goryczka równoważy jego słodycz. Długie leżakowanie wzbogaca piwo o aromaty suszonych owoców.
