Lista archiwalnych stacji pomiarowych na stronie WIOŚ.

W Cieszynie, szczególnie w ścisłym centrum trudno czasem oddychać. Samorząd zapewnia, że jest dobrze, a walka ze smogiem jest sprawą priorytetową, ale trudno w to uwierzyć. Jeszcze trudniej zrozumieć brak odpowiednich pomiarów jakości powietrza. Obecnie stacja pomiarowa znajdująca się na ul. Mickiewicza została wyłączona z systemu Państwowego Monitoringu Środowiska.

To była jedna z niewielu ustaw której osobiście mocno kibicowałam. Chodzi o projekt nowelizacji ustawy – Prawo ochrony środowiska. Prace nad nim w Sejmie trwały zaledwie dwa dni. Pośpiech z pracami związany był wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). W orzeczeniu z 22 lutego 2018 r. TSUE zarzucił Polsce fatalną jakość powietrza i zobowiązał do szybkiej jego poprawy. Potrzeba radykalnych działań jest niezbędna i należy mieć nadzieję, że gminy w końcu będą pracować nad poprawą jakości życia swoich mieszkańców. Programy ochrony powietrza narzucają gminom konkretne cele, tj. ile ton pyłów powinno zostać wyeliminowanych z powietrza. Niestety, dziś realizowane są w zaledwie kilku do kilkunastu procentach.

Aż 65% Polaków nie czuje się wystarczająco poinformowana o aktualnej jakości powietrza
w ich miejscowości. 70% osób mieszkających w Polsce chciałoby mieć łatwy dostęp do takich informacji. Mieszkańcy oczekują, że gminy zaangażują się w rozpowszechnianie informacji o aktualnej jakości powietrza. Informacje te powinny być dostępne nie tylko w Internecie ale również w mediach: telewizji, radiu i prasie.

Jak pokazują badania, gminy praktycznie nie informują o zanieczyszczeniu powietrza.
Duża część z nich uważa, że działania takie nie należą do ich obowiązków.

W gminnych kanałach komunikacji (strony www, serwisy społecznościowe, tablice ogłoszeń, tablice elektroniczne w przestrzeni publicznej) brak jest informacji o zanieczyszczeniu powietrza, jego przyczynach, wpływie na zdrowie czy sposobach ochrony zdrowia w trakcie wysokich stężeń zanieczyszczeń. A przecież to gminy odpowiedzialne są za wdrażanie działań na rzecz ochrony powietrza. Bez budowania świadomości społecznej problemu trudno będzie o zyskanie akceptacji mieszkańców dla działań mających na celu poprawę jakości powietrza (ograniczenia w stosowaniu
paliw do ogrzewania, ograniczenia w ruchu samochodowym, itp.)

Jak więc swój program naprawczy zrealizuje Cieszyn skoro nie posiada odpowiednich odczytów jakości powietrza?

Stacja pomiarowa znajdująca się do tej pory na ul. Mickiewicza i tak nie dawała miarodajnych odczytów. Teraz nie ma jej w ogóle.
Dwa lata temu na łamach „Tramwaju Cieszyńskiego” pisaliśmy o problemach z prawidłowym odczytem w naszym mieście.

Przypomnijmy:

„Światowa Organizacja Zdrowia opublikowała listę pięćdziesięciu najbardziej zanieczyszczonych miast w Europie. Na tej liście znalazły się trzydzieści trzy miasta leżące na terenie Polski. Rząd administrujący w Warszawie wytypował z czarnej listy dwadzieścia dwa, których populacja nie przekracza stu tysięcy mieszkańców i postanowił wesprzeć je dotacją finansową. Cieszyn na liście WHO się nie znalazł, wiec na rządowe wsparcie liczyć nie może. Kiedy jednak przyjrzymy się owej niechlubnej liście, mogą pojawić się pewne wątpliwości. Jest na niej Bielsko, Żywiec, Wodzisław, Rybnik, Pszczyna czyli miejscowości, które znajdują się zaledwie kilkadziesiąt kilometrów od stolicy Księstwa Cieszyńskiego. Jeszcze ciekawiej robi się, gdy czytamy nazwy czeskich miast, które na tej liście się znalazły: Ostrawa, Hawierzów, Karwina, no i w końcu Czeski Cieszyn. Czyżby Polska strona podzielonego miasta znajdowała się pod magiczną barierą? Zdrowy rozsądek podpowiada, że to nie jest możliwe, jednak kiedy sprawdzimy wyniki oficjalnych stacji badawczych, z których dane czerpie Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, a za jego pośrednictwem instytucje międzynarodowe, faktycznie dane wskazują, że pomiędzy Cieszynem a Czeskim Cieszynem występują znaczne różnice. Można by więc odetchnąć z ulgą i pełną piersią zaczerpnąć powietrza, ale można też zastanowić się skąd bierze się ta różnica. Okazuje się, że stacja badawcza w Cieszynie znajduje się na ulicy Mickiewicza, czyli w jednym z najwyższych punktów miasta w sąsiedztwie ogródków działkowych. W wojewódzkim inspektoracie zdają sobie sprawę z tego, że podległa im stacja wskazuje niemiarodajne wyniki, bo negatywnie zaopiniowali jej położenie i przeznaczyli do relokacji. Kiedy to nastąpi? Nie wiadomo. Któż w centrali będzie przejmował się przecież jakimś małym Cieszynem leżącym gdzieś na peryferiach.”

Do relokacji nie doszło, a stacja po prostu została wyłączona.

Na stronach WIOŚ czytamy:

„Informujemy, iż stacja pomiarowa jakości powietrza w Cieszynie, przy ul. Mickiewicza będzie wyłączona z systemu Państwowego Monitoringu Środowiska. Na bieżąco informacje na temat jakości powietrza mieszkańcy Cieszyna i Powiatu Cieszyńskiego mogą pozyskiwać ze stacji automatycznej znajdującej się w Żywcu, dostępnej w sposób ciągły na stronach internetowych GIOŚ http://powietrze.gios.gov.pl/pjp/current lub na stronie: http://powietrze.katowice.wios.gov.pl ."

Na mapkach WIOŚ z pomiarami nie znajdziemy Cieszyna. Sugerowana powyżej stacja w Żywcu nie przetwarza jednak danych pozyskanych w naszym mieście. WIOŚ wskazuje cieszyniakom, by wiedzę na temat powietrza uzyskali ze stacji oddalonych o kilkadziesiąt kilometrów. Mieszkańcy mogą jeszcze korzystać z czeskiego monitoringu powietrza lub danych z czujnika „Airly” umieszczonego przy ul. Szersznika.
Mieszkańcy potrzebują informowania na temat zanieczyszczenia, które ich bezpośrednio dotyczy. W ich miejscu zamieszkania, ulicach, tam, gdzie podróżują, gdzie przebywają. I w tym aspekcie powinniśmy zadbać o dostępność i wiarygodność danych.

Czy władze Cieszyna podejmą odpowiednie kroki by pomiary jakości powietrza w Cieszynie były prowadzone? Czy nawet jeśli będą, to informacja do mieszkańców trafi w sposób czytelny?