"…obywatele płacić będą, aż im się teatru odechce"

W 1902 roku zawiązało się Cieszyńskie Towarzystwo Budowy Teatru, ale zbieranie pieniędzy na planową inwestycję szło opornie. Z tego powodu działacze towarzystwa, wśród których znajdowali się burmistrz Rudolf Bukowski i jego zastępca Jan Struhal, postanowili sięgnąć po publiczne pieniądze.

W sobotę 7 marca 1908 roku można było przeczytać w "Dzienniku Cieszyńskim": "Gmina Cieszyna, pogrążona w długach, stojąca u progu przepaści w skutek karkołomnej swej polityki finansowej, nie odmówiła towarzystwu i rok rocznie wyznacza mu hojne subwencye. Nie dość na tem. Zwolennicy teatru, posiadający kapitału tylko 140.000 K[oron], pragną zaciągnąć pożyczkę 200.000 K i żądają od miasta, by wzięło ono na siebie gwarancyę procentową na tę sumę. I Wydział gminny [odpowiedni dzisiejszej Rady Miejskiej] zdaje się skłaniać już ku temu i bez względu na to, iż miasto znajduje się pod strasznem obciążeniem milionowych długów, chce nałożyć nań jeszcze taki ciężar, jakim jest żądana powyżej gwarancya".

Gdy miasto postanowiło hojnie zasponsorować budowę teatru, "Dziennik Cieszyński” nie pozostawił na samorządowcach suchej nitki: "Któż bowiem odczuwa w mieście naszem potrzebę niemieckiego teatru? Czy pragnie go mieszczaństwo, czy wołają oń szerokie koła ludności rzemieślniczej, czy domagają się ci wszyscy, którzy opłacają ciężkie i uciążliwe podatki gminne? Teatru niemieckiego w Cieszynie chce grupa miejscowych kapitalistów, urzędnicy niemieccy i oficerowie, zatem przeważnie ci ludzie, którzy, jak urzędnicy i oficerowie, nie ponoszą ciężarów gospodarki gminnej, nic na nią nie łożą, a pragną tylko na koszt mieszczaństwa cieszyńskiego pobawić się i znaleźć rozrywkę i przyjemność w teatrze. (…) Kto będzie więc płacił za zabawę „panów”? A no naturalnie, że miasto Cieszyn, że kasa miejska, że ludność miasta Cieszyna. Zapłacą tylko biedacy. Panu Bukowskiemu z pensyi jego burmistrzowskiej nie urwą ani halerza, a sprawy teatralne mogą dać nawet zarobek jego kancelaryi adwokackiej…”.

Wprawdzie "Dziennik Cieszyński” sięgał w dalszej części artykułu po argumenty o charakterze narodowym, ale pomysł budowy teatru ze środków publicznych krytykował również "Neue Schlesische Zeitung”. Przeciwko zadłużaniu miasta na potrzeby budowy nierentownego teatru protestowało zaledwie trzech samorządowców: Matter, Wojnar i Wotke. Na nic zdał się ich sprzeciw.

W takiej sytuacji nie dziwi fakt, że w 1909 roku w Cieszynie podniesiono podatki. - A gdy powstanie teatr niemiecki, to dopiero obywatele płacić będą, aż im się teatru odechce - zapowiadała "Gwiazdka Cieszyńska”.

W 1910 roku budynek teatru był już gotowy. Wielu jednak się zastanawiało, czy ten okazały gmach musiał powstać za pieniądze publiczne - a jak pokazała przyszłość, również być z nich utrzymywany.