Zobaczyć i dotknąć Mikołaja

Grupka dzieci pod opieką ks. Artura Kimaka przygotowuje się do lekcji religii. W XVI-wiecznym kościółku św. Mikołaja w Nydku religia odbywa się w maleńkiej zakrystii. fot. Danuta Chlup

Msza w cieszyńskiej Rotundzie. fot. Wojciech Trzcionka

Od kilku dni odbywają się pielgrzymki do sanktuarium św. Mikołaja w Pierśćcu niedaleko Skoczowa. Znajdują się w nim otoczona kultem figura oraz relikwie biskupa z Miry.

Tu zdarzają się cuda
Jak mówi proboszcz parafii ksiądz Jerzy Horzela, pierwsi pielgrzymi dotarli już w sobotę. Centralne uroczystości odpustowe zaplanowano na niedzielę. W sobotę pielgrzymowało około jednego tysiąca członków Apostolatu Dobrej Śmierci z parafii diecezji bielsko-żywieckiej i katowickiej, którzy na co dzień opiekują się chorymi, starszymi i opuszczonymi. Największa i najstarsza pielgrzymka z Chybia tradycyjnie przyjdzie dziś. Chybianie pielgrzymują tu od czasów II wojny światowej.

CZYTAJ TEŻ: Wiara czyni cuda
Rotunda o sto lat młodsza?

Tradycja peregrynacji do sanktuarium sięga początków XVII wieku. Pątnicy dotykają figurę św. Mikołaja chusteczkami należącymi do chorych. Proszą w ten sposób o wstawiennictwo świętego i modlą się o uzdrowienie bliskich. Zwyczaj pocierania o figurę chusteczek istnieje od niepamiętnych czasów. W kronice parafialnej znajdują się opisy nadzwyczajnych łask uzyskanych dzięki wstawiennictwu świętego Mikołaja.

Figura św. Mikołaja w Pierśćcu ma ok. 400 lat. W 1616 roku została częściowo zniszczona podczas pożaru. Rok później poddano ją renowacji. Od XIX wieku jest ubierana w pontyfikalne szaty. Relikwie św. Mikołaja przywiózł z Bari w latach 60. XX wieku kardynał Bolesław Kominek. Obecnie relikwie są na stałe eksponowane w relikwiarzu ustawionym po prawej stronie ołtarza.

Sanktuarium w Pierśćcu należy do nielicznych w Polsce poświęconych św. Mikołajowi. Pierwsza kaplica poświęcona biskupowi Miry powstała tam prawdopodobnie już w XIV wieku. Z pożaru w 1616 roku, który zniszczył całą wieś, uratowano jedynie figurę św. Mikołaja. Uznano to za cud. Dwa lata później luteranie wybudowali nowy kościółek świętego Mikołaja, co jest ewenementem w historii reformacji. Luteranie nie dedykują swych kościołów świętym. W XVIII wieku świątynię objęli katolicy.

Odpustowej karuzeli nie będzie
Do odpustu, największej uroczystości w roku szykują się też parafianie z Nydku na Zaolziu. Św. Mikołaj jest bowiem patronem kościoła. Kościółek w Nydku to ceniony zabytek drewnianej architektury ludowej. Obecnie jest świątynią katolicką, pierwotnie był jednak własnością protestantów, którzy wybudowali go w 1576 roku. — Pierwotna, oryginalna belka z wyrytym napisem „anno domini 1576“ znajduje się tutaj — ks. Artur Józef Kimak, proboszcz parafii, wskazuje na historyczny napis nad drzwiami do maleńkiej zakrystii.

W połowie XVII wieku kościółek przeszedł w ręce katolików. Od tego momentu co roku w październiku obchodzony jest kiermasz, czyli rocznica poświęcenia kościoła. Obraz św. Mikołaja nad ołtarzem kilkakrotnie się zmieniał. Obecny pochodzi z 1754 roku. — W tym kościółku jest wiele cennych rzeczy — mówi ksiądz. Do dnia dzisiejszego zachował się m.in. dzwon z napisem I.N.R.I. z końca XVI wieku.

Wszelkie remonty w zabytkowym kościele muszą być przeprowadzane w taki sposób, by nie naruszyły zabytkowej wartości obiektu. — Jakieś pięć lat temu robiliśmy nowy dach. Prace przebiegały pod nadzorem Instytutu Ochrony Zabytków, a zarazem ze współudziałem finansowym Ministerstwa Kultury — mówi proboszcz . — Instytut decydował o tak o wyborze materiału, jak i o sposobie wykonania czy konserwacji dachu. Kościółek został pokryty świerkowymi szyndziołami. Nie jest to co prawda materiał najtrwalszy, są dziś lepsze szyndzioły, ale te świerkowe to tradycyjny materiał, którego używano kiedyś na tych terenach.

Jutro odbędzie się w Nydku odpust. Uroczysta msza święta będzie odprawiona o godz. 11.30 w języku polskim. — Msze niedzielne miewamy tu na zmianę – raz po czesku, raz po polsku. Przed mszą będzie spotkanie ze św. Mikołajem z krótkim programem nie tylko dla dzieci, ale i dla dorosłych. Tylko karuzeli i podobnych atrakcji odpustowych u nas nie ma. Po pierwsze dlatego, że odpust jest w zimie, a poza tym nie ma tu takiej tradycji. Tego typu atrakcje zjeżdżają do Nydku w październiku, gdy w naszym kościółku obchodzimy drugie wielkie święto – kiermasz, czyli rocznicę poświęcenia kościoła — mówi ks. Kimak.

Modlitwa w Rotundzie
Dziś nabożeństwo roratne odprawiono też w cieszyńskiej Rotundzie. Stojąca od wieków na Wzgórzu Zamkowym Rotunda św. Mikołaja (a także patrona Czech, św. Wacława) jest nie tylko najcenniejszym i najstarszym zabytkiem ziemi cieszyńskiej, ale także jednym z najstarszych zabytków architektury sakralnej na obszarze Polski. To dlatego wizerunek tej romańskiej świątyni widnieje na 20-złotowym banknocie.