Cieszyn: konflikt z prawem z powodu obrazu. Finał wystawy z okazji Dnia Otwartego UŚ

- To były malarskie projekty twórcze. To dziedzina sztuki, która wiąże się z otoczeniem, nie tylko takim stricte artystycznym, ale także naukowym, społecznym. W ramach tego projektu powstał pomysł malarski obserwowania rzeczywistości o charakterze hiperrealistycznym. Tematem były sklepy - półki sklepowe, obiekty handlowe, traktowane jako martwa natura. W sklepie wszystko ma swoje logo - wyjaśnia dr hab. Adam Molenda, prodziekan Wydziału Artystycznego na cieszyńskim UŚ.

Prace przedstawiające półki sklepowe pełne piwa, można było oglądać 10 maja na Rynku zaledwie przez godzinę. Strażnik miejski, obecny na imprezie, miał wątpliwości, czy obrazy powinny być wystawiane. - Strażnik zapytał, czemu to służy. Wyjaśniłem, że to wystawa malarstwa, którego tematem jest pejzaż naszej rzeczywistości współczesnej. Zdaniem strażnika, przez to, że były tam widoczne marki alkoholu, to podlega ustawie o wychowaniu w trzeźwości - relacjonuje wykładowca i opowiada dalej: - Byłem zszokowany, że tak to zostało odebrane. Zapytałem strażnika, czy jest pewny, że jest to wykroczenie lub przestępstwo. Pewny nie był. Powiedziałem, że jeśli uważa, że prace powinny być zdjęte, to nie będę się upierać. Zdejmę to. Strażnik sugestii nie miał. Powiedział, że to sprawdzi. Tak zrobił, że od razu z policją przyjechał. Przedstawił punkty z ustawy.

Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi jednoznacznie mówi o reklamie i promocji piwa. - Nie chodziło mi o piwa, tylko o kompozycje malarskie, malowanie pewnych układów. Marki tych piw są powszechnie znane, istnieją w świadomości społecznej nawet dzieci - zauważa Michał Ogiński, autor prac. - To nie była żadna reklama, nie było w ogóle takiej intencji. Te prace miały pokazać warsztat malarski. Tematem były półki z piwem jako fragment pejzażu rzeczywistości, którą też się sztuka zajmuje. Jakby to analizować głębiej, to była wystawa antyalkoholowa - tłumaczy Adam Molenda.

- Zaistniało podejrzenie popełnienia przestępstwa przez wystawienie tego typu obrazu w imprezie skierowanej do młodzieży i dzieci, stąd nasza interwencja - informuje Kazimierz Płusa, komendant Straży Miejskiej w Cieszynie.

- Nie jestem prawnikiem, mogę się mylić, ale moim zdaniem cała ta sytuacja jest zupełnie obok ustawy. Ta instalacja malarska stała 4-5 metrów od ogródków letnich, gdzie na parasolach są loga i nazwy piw. Tam to nikogo nie drażni, natomiast tutaj te kilka metrów dalej już demoralizuje, przynajmniej zdaniem strażnika - dziwi się prodziekan Wydziału Artystycznego.

Autor prac żałuje, że w chwili rozmowy z władzami nie znał odpowiednich paragrafów. - Powinienem mówić ich językiem, wtedy nie byłem świadom przysługujących mi praw - wyznaje Michał i wymienia: - Art 73 Konstytucji: "Każdemu zapewnia się wolność twórczości artystycznej, badań naukowych oraz ogłaszania ich wyników, wolność nauczania, a także wolność korzystania z dóbr kultury." Powszechna Deklaracja Praw Człowieka: Artykuł 27: "Każdy człowiek ma prawo do swobodnego uczestniczenia w życiu kulturalnym społeczeństwa, do korzystania ze sztuki, do uczestniczenia w postępie nauki i korzystania z jego dobrodziejstw. Każdy człowiek ma prawo do ochrony moralnych i materialnych korzyści wynikających z jakiejkolwiek jego działalności naukowej, literackiej lub artystycznej."

Prace zostały ściągnięte, policjanci spisali dane studenta i wykładowcy. - Wydział Kryminalny prowadzi postępowanie czy nie doszło do popełnienia przestępstwa. Student zostanie rozpytany. Na podstawie zebranych przez policjantów materiałów, prokurator podejmie decyzję co dalej - wyjaśnia mł. asp. Rafał Domagała, oficer prasowy Komendy Powiatowej Policji w Cieszynie.

- Zabrakło dialogu, woli rozwiązania tej sytuacji polubownie, bez wszczynania procedur. Nie stawiałem się, byłem gotowy prace ściągnąć. Wystarczyło porozmawiać, zapytać o intencje. Niespodziewanie została uruchomiony został cały ciąg zdarzeń. Na tej imprezie dwóch gości się pobiło przed sceną, nikt nie interweniował, żadne służby się nie pojawiły - zauważa Molenda.

- Czy jak namaluję realistycznie samochód i postawię go w miejscu niedozwolonym, straż założy na niego blokadę kół - pyta ironicznie Michał Ogiński.