Krzysztof Globisz: Na tym polega śląskość

Cieszyn wart jest promowania?
Oczywiście, że tak. To jest miasto, które od dawna jest istotnym punktem na mapie Polski, chociażby z powodu swojej lokalizacji. Granica na Olzie, dzieje tych ziem - to bardzo ważne dla Polski.

Cechą Ślązaków jest to, że jesteśmy związani ze swoją małą ojczyzną.
My, Ślązacy, jesteśmy takim "narodem", który będąc całkowicie podporządkowanym temu, co się nazywa Polską, ma swoją tożsamość. W tym jest siła i piękno.

Trwa powszechny spis ludności, wpisze pan narodowość śląską?
Myślę nad tym. W pierwszym odruchu po ataku na nas, Ślązaków, powiedziałem sobie, że napiszę narodowość śląska. Potem uzmysłowiłem sobie, że w gruncie rzeczy to uderzy w premiera Tuska i prezydenta Komorowskiego. Wybierałem ich, jestem ich zwolennikiem. Jeśli nagle się okaże, że wszyscy napisali naród śląski, kaszubski, łemkowski itp., wyjdzie na to, że nie ma tożsamości polskiej. To trzeba mądrze rozważyć. Atak na Ślązaków ze strony władz Prawa i Sprawiedliwości był celowy. Przewidywał, że wywoła to gwałtowną reakcję, co może spowodować masową deklarację narodowości śląskiej. Myślę, jak się określić. Nie chcę być uczestnikiem głupiej gry polityków. Jestem przede wszystkim Polakiem. Nie zgadzam się na takie "pogrywanie" ludźmi, jak czyni to Jarosław Kaczyński.

Ślązacy są spontaniczni, a to cecha, po którą sięgają osoby chcące manipulować społeczeństwem.
Dlatego trzeba zastanowić się, czy nie lepiej wziąć się za zorganizowanie innych akcji skierowanych do wszystkich Ślązaków, Kaszubów, Łemków, Żydów, wszystkich grup etnicznych, aby pokazać, co jeden polityk chce wyprawiać z Polską i jaką ma wizję przyszłości naszego kraju. Trzeba uświadomić społeczeństwu, jak jest niebezpieczny i zachęcać, by na niego nie głosowali.

Bardziej czuje się pan Ślązakiem czy Polakiem?
Jestem śląskim Polakiem.

Wracając na Ziemię Cieszyńską, zaczął już pan żyć sprawami miasta.
Dotarły do mnie wieści o napadzie na bank w Cieszynie. Trochę mnie zmartwiło, że dwóch kolarzy przywłaszczyło sobie 300 tys. zł. Martwi mnie też, że burmistrz się tym niezbyt martwi, mówiąc, że jest to bank prywatny i to jest sprawa banku. Myślę, że tak do końca nie jest. To także sprawa władz, że taka sytuacja mogła mieć miejsce. Podejrzewam, że sam bank niewiele na tym straci. To jest kwota dla pani i dla mnie istotna, natomiast dla dużego banku jest to sprawa bardziej wizerunkowa, braku zabezpieczenia. Historię, bardzo przykrą dla Cieszyna, opowiedział mi taksówkarz. Nie jest dobrze, jak bandziory hulają po centrum.

Jak się pan czuje w Cieszynie?
Bardzo dobrze. Cieszyn znam bardzo dobrze od wielu lat. Jeździłem tutaj na festiwale filmowe, które były. Żałuję, że ich nie ma. Przyjeżdżam z teatrem. To zawsze były krótkie wizyty. Teraz jestem troszkę dłużej, nie zawsze mam cały dzień zajęty zdjęciami. Chodzę sobie po centrum miasta. To jest wspaniałe miasteczko. Krótko mówiąc, miejsce na filmowanie zostało dobrze wybrane.

Można już wytyczyć szlak ulubionych pana miejsc w mieście?
Zachwyca mnie Rynek, ulica Głęboka i uliczki, które od niej odchodzą. Piękna jest uliczka prowadząca do Studni Trzech Braci. To są miejsca, gdzie lubię się pospacerować. Cała ekipa filmowa dobrze się tu czuje. Stąd ta inicjatywa producenta Witka Beresia, by zacieśnić współpracę z miastem nie tylko na płaszczyźnie filmowej, ale także za pośrednictwem fundacji, promocji różnego rodzaju działań. To niespotykany pomysł. Jak ktoś robi film w danym mieście, to tylko do tego to się sprowadza. W naszym przypadku z tego może wyniknąć coś więcej.

Poza Cieszynem inne miejsce Śląska Cieszyńskiego są panu znane?
Jestem z Katowic. Wakacje spędzałem w tych stronach, w Bielsku, w Ustroniu, w Węgierskiej Górce na Żywiecczyźnie.

Była okazja na kontakt z cieszyniakami, zawiązanie przyjaźni?
Bardziej bym liczył na kontakt z cieszyniankami, to jest zagłębie pięknych dziewczyn. Jestem zachwycony paniami, które widzę przemieszczając się po mieście (śmiech). Poważnie mówiąc, mam za mało czasu, by takie znajomości zawiązywać. Próbuję rozmawiać z ludźmi na ulicy, zaczepiam ich w sklepie. Zawsze spotykam się z miłym odzewem. Ludzie reagują na moje słowne prowokacje bardzo fajnie, przyjaźnie. Wiedzą, że jest to z mojej strony rodzaj żartu, albo chęć nawiązania kontaktu. To są bardzo miłe momenty.

Można powiedzieć, że cieszyniacy mają poczucie humoru.
Zdecydowanie. Jesteście blisko Czech, którzy mają bardzo duże poczucie humoru. Jest ono okropnie śmieszne. Jadąc im dalej na północ Polski, tym mniej tej wesołości. Czesi mają poczucie humoru codzienne, normalne. To widać także w Cieszynie.

Zauważa pan cechy, które wyróżniają tutejszych ludzi?
Zbyt krótko tutaj jestem, żeby dokładnie to wyśledzić. To na co zwróciłem uwagę, to to, że ludzie tu lubią się nawzajem. Jesteście delikatni wobec siebie. Coś jest ładnego w zachowaniu tutejszych ludzi. Nie ma w tym bezczelności, jest za to rodzaj taktu i przyzwolenie na to, żeby pomimo różnic ze sobą rozmawiać. Być może wynika to z tego, że jesteście na pograniczu Czech i Polski. Odpowiada mi ten rodzaj zrozumienia się nawzajem. To jest dla mnie ojczyzna. Nie znam specyfiki tych stron, nie jestem w stanie określić dokładnie, o co tu chodzi. Nie bez znaczenia jest to, że to jest Śląsk, ludzie, których kocham. Na tym polega śląskość, że jest się mądrym człowiekiem. Przeszło się bardzo wiele, przez to tradycja jest obwieszona taką ilością tragedii, że nie musi się atakować. Trzeba natomiast słuchać. To jest siła tych stron. Jak tego ktoś nie rozumie, jest idiotą.

Wracając do filmu, rola Mateusza jest zwieńczeniem "trylogii globiszowej"?
Propaguję to określenie, choć nie jest ono na rękę ani reżyserowi, ani producentowi. Oni chcą, żeby to był zupełnie niezależny film. Książka, na podstawie której powstał scenariusz, nosi tytuł "Aniołek". To jak tu wyjść z tego ciągu aniołów z "Anioła w Krakowie" i "Zakochanego Anioła"? Układa się to w pewną całość, z czego się bardzo cieszę.

Jaki jest Mateusz?
Patrząc na niego, uwzględniając trylogię, to on na ziemi się rozhasał. Czerpał z życia i po śmierci też (śmiech).

Zaprzyjaźnił się pan z nim?
Oj, tak. To jest chuligan, którego rozumiem (śmiech). Im człowiek jest starszy, tym więcej ma wspólnego z Mateuszem.

Rozmawiała: KATARZYNA KOCZWARA