Spuścizna Stalmacha wciąż żywa

W trakcie uroczystości przyznano szereg odznaczeń i wyróżnień.

W sobotę w Teatrze im. A. Mickiewicza w Cieszynie odbyła się uroczysta gala z okazji jubileuszu utworzenia Macierzy Ziemi Cieszyńskiej. Wśród zgromadzonych gości znalazło się wiele ważnych osobistości. Gala rozpoczęła się koncertem kompozytorów cieszyńskich, tenor Hubert Miśka przy akompaniamencie pianisty Janusza Polańskiego wykonali utwory „Ej, koło Cieszyna”, „Zachodzi słoneczko”, „Przez wodę koniczki”. Następnie odbyły się okolicznościowe wystąpienia Mariusza Makowskiego, prezesa MZC oraz Jana Brannego, prezesa Macierzy Szkolnej w Republice Czeskiej. Przybliżyli oni bogatą historię organizacji, opowiadali o jej statucie i działalności. W trakcie uroczystości przyznano szereg odznaczeń i wyróżnień, takich jak tytuł honorowego członka, laury 125-lecia czy medale Pawła Stalmacha. Galę uświetnili występami kierowany przez Joannę Czendlik Dziecięcy Zespół Regionalny „Mali Dębowczanie”, Macierzowy Zespół Regionalny „Strumień”, Zbigniew Wałach z zespołem czy Łucja Dusek, laureatka konkursu „Po naszymu czyli po ślonsku”.

Macierz Ziemi Cieszyńskiej powstała 9 listopada 1885 roku z inicjatywy Pawła Stalmacha. Była odpowiedzią na brak inteligencji, w szczególności nauczycieli w regionie. Pierwsze gimnazjum założone przez organizację powstało dziesięć lat później. Wszędzie tam, gdzie byli Polacy Macierz zakładała placówki edukacyjne: szkoły ludowe, wydziałowe, uzupełniające, przedszkola, ochronki. Niemały wpływ mieli na to mecenasi, jak choćby Antoni Osuchowski czy Henryk Sienkiewicz, których wysiłki skutkowały otwarciem wielu nowych szkół. Obecnie MZC również przyznaje fundusze stypendialne zdolnej i ubogiej młodzieży oraz wdraża program edukacji regionalnej dla nauczycieli.

Macierz to obecnie 1026 członków i 27 kół terenowych, z czego 12 działa na terenie Cieszyna, 10 na Śląsku Cieszyńskim a pozostałe m.in. w Krakowie, Warszawie, Wrocławiu, Olsztynie czy Gliwicach. 29 maja br. minister kultury i dziedzictwa narodowego przyznał Macierzy odznaczenie Gloria Artis, nadawane osobom lub instytucjom wyróżniającym się w dziedzinie twórczości artystycznej, działalności kulturalnej oraz ochronie kultury i dziedzictwa narodowego.

Jan Branny nazywał Macierz „największym, najpotrzebniejszym i najbardziej umiłowanym stowarzyszeniem dla Polaków na Zaolziu”. Z kolei Mariusz Makowski podsumowując swoje wystąpienie, mówił o Macierzy nie jako o anonimowym tłumie, lecz o konkretnych ludziach i konkretnych czynach za nimi stojących. Ludziach, którzy nie tylko dzielą się wiedzą, ale też czasem, pasją i miłością do ziemi cieszyńskiej.

Lista wyróżnionych i nagrodzonych:
Tytuł Honorowego Członka MZC otrzymali: Władysław Duda z Warszawy, Edward Figna z Gumien, Piotr Majeranowski z Istebnej , Halina Miła ze Strumienia, Władysław Orszulik z Cieszyna, Władysław Sacha z Olsztyna , Zygmunt Stopa z Jabłonkowa na Zaolziu, Anna Więzik z Cieszyna.
Laury 125-lecia MZC otrzymali: Stanisław Achremczyk z Olsztyna, Oficyna Wydawnicza Akant, Archiwum Państwowe w Cieszynie, Eldom – państwo Cinal-Klocek z Cieszyna, Bogdan Ficek – burmistrz Cieszyna, Krystyna Folwarczny – reprezentantka Demokratów, Czesław Gluza – starosta cieszyński, „Głos Ziemi Cieszyńskiej”, Anna Grygierek – burmistrz Strumienia, Tadeusz Hinc z Nidzicy, Małgorzata Kiereś z Istebnej, Andrzej Kondziołka – wójt Zebrzydowic, perfumeria Millor, Teresa Mokrysz – Mokate w Ustroniu, Grzegorz Mrowiński – burmistrz Działdowa, Muzeum Drukarstwa w Cieszynie, Jan Olbrycht – eurodeputowany, Mariusz Rainda – florysta z Cieszyna, Alina Rakowska – dyrektor Banku Spółdzielczego w Cieszynie, Natalia Riess-Rzeźniczek z Cieszyna, Stanisław Stoszek – Offsetdruk Cieszyn, Śląski Zamek Sztuki i Przedsiębiorczości w Cieszynie, firma Ustronianka, Urszula i Janusz Wapienik z Cieszyna, Tomasz Wilczek - Eurospar Cieszyn.
Wyróżnienia okolicznościowe otrzymali: Halina Sajdok-Żyła i Janusz Guziur.