Przy wigilijnym stole w niezwykłym domu

Działające przy Stowarzyszeniu Pomocy Wzajemne "Być Razem" Centrum Edukacji Socjalnej to miejsce niezwykłe. Pomaga ludziom, którzy stracili dach nad głową. Każda z tych osób ma inną historię do odpowiedzenia. O sobie mówią jednak niechętnie. - Tyle ilu mamy mieszkańców, tyle mamy historii. Nie ma wspólnego mianownika, który łączy te osoby. Czasem jest to alkohol, czasem przemoc, zakład karny, czy niepełnosprawność – mówi Anna Kot, która kieruje Centrum Edukacji Socjalnej, w ramach którego funkcjonują trzy Domy Wspólnoty. Kot podkreśla, że to nie ośrodek, przytulisko czy noclegownia, ale po prostu dom.

Na jego potrzeby zaadaptowano byłe hale produkcyjne zakładów "Olza". Powstał, by pomagać wszystkim tym, którzy są wykluczeni społecznie. To właśnie tutaj każdy może nauczyć się żyć od nowa i wrócić do normalnego życia. Tutaj mieszkańcy są gospodarzami. I jak na gospodarzy przystało, sami sprzątają, sami gotują, dbają o swój dom, partycypują w kosztach, oddając połowę swoich dochodów. Takie są zasady, których co prawda nikt nie spisał, ale każdy przestrzega.

- Na ile jest to możliwe, staramy się wspólnie z mieszkańcami tworzyć z tego miejsca dom. Przy różnych charakterach, osobowościach, różnych życiowych doświadczeniach jego mieszkańców. Mimo wszystko chcemy, by atmosferą i miejscem przypominał ten prawdziwy – mówi Anna Kot. Nie inaczej jest podczas świąt. W pracowni rękodzieła artystycznego już od miesiąca powstawały świąteczne ozdoby, które mieszkańcy sprzedawali potem na jarmarku na cieszyńskim rynku. Te małe dzieła sztuki stworzyła między innymi Krysia, mieszkanka domu. - Głównie malowałam aniołki z masy solnej – śmieje się. Najbardziej jednak dumna jest z gipsowej ozdoby, którą przygotowała specjalnie dla swojego sześcioletniego wnuka. Krysia, mimo że na co dzień mieszka w domu stowarzyszenia, tegoroczne święta spędza u rodziny.

Staszek i Włodek zostali. Wspólnie z innymi uczestniczyli w wielkich przygotowaniach. Jak w zwyczajnym domu ktoś umył okna, ktoś posprzątał korytarz, ktoś inny ubrał choinkę. Pracami nad przygotowaniem wigilijnej kolacji kierował Włodek, dla którego gotowanie i pieczenie to przyjemność. - Dobrze, że nie zaangażowali mnie do sprzątania - mówi. Tegoroczne święta będą dla niego pierwszymi od lat, kiedy na stole nie będzie królował alkohol - Nie pamiętam świąt, jedyne wspomnienia, jakie mam, to pijący rodzice. Sam też nie stroniłem od alkoholu - przyznaje. W tym roku to on przygotował świątecznego karpia, zupę grzybową, śledzia w śmietanie. Krojeniem warzyw do sałatek zajął się ktoś inny, bo Włodek nie miał do tego cierpliwości, a tutaj każdy ma jakiś wkład w świąteczne przygotowania. Udało mu się za to upiec sześć ciast. One również zagościły na wigilijnym stole.

Anna Kot przyznaje, nie wszyscy jednak potrafią odnaleźć się w świątecznej atmosferze,. Niektórzy wycofują się, zamykają się w sobie. Taką osobą jest właśnie Staszek, którego do szukania pomocy w Stowarzyszeniu "Być Razem" zmusiła niezawiniona utrata mieszkania oraz choroba. Sam siebie nazywa samotnikiem i święta najchętniej spędziłby w czterech ścianach swojego pokoju. Anna Kot nikogo nie zmuszała, ale mimo wszystko zachęcała do spędzenia tego wyjątkowego czasu razem i wspólnie z mieszkańcami zasiadła w Wigilię przy wigilijnym stole. To przecież też jej rodzina, ta prawdziwa w Bytomiu tym razem musiała trochę poczekać.