Głuszce robią „to” z lalką

Część nasienia została podana samicy, z której jaj do tej pory nie wylęgały się młode. Eksperyment się powiódł. Zniosła jaja, z których wykluły się cztery pisklęta. fot. Zenon Rzońca

Prowadzony przez Nadleśnictwo Wisła program odnowy głuszca ma doprowadzić do ponownego zapełnienia beskidzkich lasów tymi niezwykłymi i pięknymi ptakami. Za panowania Habsburgów w Beskidzie Śląskim żyło ich około 400. Nazywano je ptakami królewskimi albo - z powodu oryginalnych dźwięków wydawanych w czasie tokowania - trubadurami. W minionym stuleciu zostały wytrzebione prawie do ostatniej sztuki. Gdy wreszcie zaczęto się o nie troszczyć, okazało się, że bez pomocy człowieka same mogą sobie nie poradzić. Choć w specjalnym ośrodku w okolicach Istebnej mają do dyspozycji wygodne woliery i nikt już nie zagraża ich bezpieczeństwu, z jakichś powodów przestały się rozmnażać.

Aby je uratować przed wyginięciem, opiekunowie postanowili wykorzystać zdobycze nauki. We współpracy z prof. Ewą Łukaszewicz z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu przeprowadzili eksperyment: doprowadzili do wyklucia piskląt, wykorzystując metodę sztucznego zapłodnienia. — Zauważyliśmy, że kilka samiczek z naszego stada jest opornych na wdzięki samców. Znosiły jajka, ale nie wykluwały się z nich pisklęta. Tymczasem bardzo nam zależy, aby ptaków przybywało jak najwięcej, bo na tym polega istota programu — mówi Zenon Rzońca, zastępca nadleśniczego z Wisły i twórca programu odnowy głuszca.

Aby zdobyć materiał genetyczny od samca głuszca, podrzucono mu wykonaną ze sztucznego tworzywa sztuczną samiczkę. Pozyskane w ten sposób nasienie trafiło pod mikroskop, gdzie zbadano jego jakość. Potem podzielono je na porcje i zamrożono w ciekłym azocie. W ten sposób będzie można je przechowywać i wykorzystywać latami.

Część nasienia została podana samicy, z której jaj do tej pory nie wylęgały się młode. — Eksperyment się powiódł. Zniosła jaja, z których wykluły się cztery pisklęta. Odchowaliśmy je i jesienią wypuściliśmy do lasu. To pierwsze na świecie głuszce wyhodowane w ten sposób — mówi Rzońca.

W przyszłym roku leśnicy chcą zastosować tę metodę na większą skalę w stosunku do samiczek, które nie miały piskląt w normalny sposób. — Najlepiej, gdy wszystko dzieje się naturalnie, ale w razie problemów trzeba wykorzystywać dostępne sposoby — mówi opiekun programu.

Za sprawą hodowli do beskidzkich lasów trafiło już 297 głuszców. Dzięki danym z satelity wiadomo, co się z nimi dzieje po wypuszczeniu na wolność Leśnicy wspomogli też inne kraje - wyhodowane tu głuszce żyją na Litwie, Ukrainie i w Czechach.