Gwara na co dzień i od święta

Na scenie – w strojach ludowych, głównie cieszyńskich – pojawiały się przedszkolaki, młodzież szkół podstawowych, sporadycznie również średnich z obu stron Olzy.

— Dzieci z naszego przedszkola rzadko już używają w domu gwary. Tylko tam, gdzie mieszkają razem rodziny wielopokoleniowe, są dziadek i babcia, dzieci posługują się jeszcze czasem gwarą. Ale potrafią ją bardzo łatwo przełożyć na czystą polszczyznę i na odwrót — dzieliła się swymi doświadczeniami Mirosława Jaworska z Przedszkola nr 6 w Ustroniu. Jej podopieczni co roku biorą udział w konkursie. — Gwarę należy pielęgnować, tym bardziej, że teraz świat pędzi do przodu, tradycyjne sprawy są gdzieś tam „zakopywane”. Ten konkurs to taka reaktywacja gwary i wyraz patriotyzmu lokalnego.

Nauczycielka przyznała, że dzieciom trzeba było wytłumaczyć znaczenie niektórych słów gwarowych, wyjaśnić niektóre zwroty. — Bo nie ma nic gorszego, niż uczyć dziecko wiersza, którego nie rozumie.

Okazuje się, że w Ustroniu jest akurat odwrotnie niż na Zaolziu. W uzdrowisku gwara nie jest używana na co dzień, lecz od święta. Mama kilkuletniej Marty Kępińskiej przyznała, że u nich w domu już nie używa się gwary. — Ja gwarę rozumiem, bo urodziłam się w Ustroniu, ale mąż jest z innego regionu Polski. Dziadek wyjątkowo mówi gwarą, przy jakichś specjalnych okazjach, na przykład w święta.

Konkurs na przemian organizowany jest po polskiej i po czeskiej stronie. Przed rokiem odbył się w Zebrzydowicach. — W ciągu 5 lat w przeglądzie wzięło udział ponad 600 uczestników. Myślę, że to liczba niemała. W tej chwili konkurs jest ugruntowany, wszedł w tradycję naszej cieszyńskiej kultury i myślę, że będzie kontynuowany — powiedział Zbigniew Zborek z Górnośląskiego Oddziału Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, juror konkursu.

WYNIKI:
Kategoria dzieci do lat 6:
1. Nikola Nogowczyk – Oddział Przedszkolny przy Szkole Podstawowej nr 4 w Wiśle, 2. Agata Wąsek – Przedszkole nr 6 Ustroń oraz Vanessa Heckel – Przedszkole Publiczne w Kiczycach, 3. Paulina Kukuczka – Przedszkole nr 6 w Ustroniu. Wyróżnienia otrzymały przedszkole nr 6 w Ustroniu oraz Julia Markuzel z Przedszkola nr 6 w Ustroniu.
Kategoria szkół podstawowych i gimnazjalnych:
1. Barbara Owczarzy – PSP w Hawierzowie-Błędowicach, 2. Paweł Grzyb – Gimnazjum nr 2 Ustroń oraz Iwona Kożusznik – PSP w Hawierzowie-Błędowicach, 3. Michał Gaura – PSP w Czeskim Cieszynie. Wyróżnienie: Paulina Wisełka ze Szkoły Podstawowej nr 4 w Wiśle.
Kategoria grup:
1. zespół w składzie Klára Cicha, Jakub Słowiaczek, Filip Hruboň oraz Tomáš Konečný z PSP w Czeskim Cieszynie, 2. zespół „Zaolziocy” ze Szkoły Podstawowej w Jabłonkowie, 3. zespół w składzie Joanna Gaura, Amalia Donocik, Alina Kadłubiec, Milan Szymanik oraz Marian Ručka z PSP w Czeskim Cieszynie. Wyróżnienia: Aleksandra Dadok i Katarzyna Łanda z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Ustroniu oraz Janina Bocek i Filip Kohut z PSP w Mostach k. Jabłonkowa.
Puchar Fundacji „Wspólnota Polska”:
Szkoła Podstawowa z Polskim Językiem Nauczania w Hawierzowie-Błędowicach