Cieszyn nad Loch Ness

Jezioro Loch Ness.

Krajobraz wokół miasta przypomina... Beskid Śląski. Samo miasto dzieli na dwie części rzeka Ness, też górska jak Olza i gdyby nie jeziora, miałoby się wrażenie, iż jest się na Śląsku Cieszyńskim.

Haggis czyli krupnioki
Ale to nie jedyne podobieństwa jakie tutaj zauważyłem. Jednymi z typowych szkockich potraw są black pudding i haggis czyli nasze krupnioki. Szkoccy żołnierze noszą mundury z piórkiem przy beretach, jak nasi Podhalańczycy, szkocka bagpipes, to beskidzka kobza, a w krystalicznie czystych wodach rzek pływają tu pstrągi.

Szkoci są bardzo otwarci, serdeczni i niezwykle uprzejmi. Słowo przepraszam słyszy się nieustannie w sklepie, na ulicy, w autobusie.

W Inverness jest kilka pubów, w których w soboty posłuchać można szkockiej muzyki, a także świetnych grup rockowych. Zwykle jest tam bardzo tłoczno, a Szkoci bawią się wspaniale. Cóż, góralski temperament...

PISALIŚMY: Wracać z Wysp? Nie ma do czego

Na ulicach często zobaczyć można mężczyzn ubranych w tradycyjny szkocki strój, kilt, czyli „szkocką spódniczkę”. Prawdziwy mężczyzna nie nosi pod nią nic... Ubierają je nie tylko od święta, młodzi i starsi. Daje się wyraźnie odczuć szkockie poczucie odrębności od Anglików, szkockie banki emitują własne banknoty. I szeleszczą jak Słowianie, np. zamiast „I see you”, wymawiają „I szi you”. Nazwy miejscowości, czy rozkłady jazdy są dwujęzyczne, po angielsku oraz w gaelic, czyli celtycku, który to język jest nadal używany w górskich regionach i na wyspach.


Język polski słyszy się prawie wszędzie
W liczącym 70 tys. mieszkańców Inverness żyje około 5000 Polaków. Nie dotarli tu Rzymianie, którzy na granicy Szkocji zbudowali mur Hadriana, mający ich chronić przed wojowniczymi przodkami Szkotów. Dotarliśmy my. W ostatnich 5 latach, od czasu polskiej inwazji na Wyspy, urodziło sie w Inverness prawie tyle samo polskich dzieci co szkockich, a ich, koszmarne do wymówienia dla Szkotów, polskie imiona i nazwiska, wpędzają urzędników w rozpacz. To nasz rewanż za Jałtę.

Polacy pracują w fabrykach, restauracjach, sklepach, domach opieki, bankach, barach, urzędach. Język polski słyszy się prawie wszędzie. Największym zaskoczeniem była śliczna murzynka w okienku w banku, która widząc mój polski dowód tożsamości, odezwała się do mnie nienaganną polszczyzną. W bankach, szpitalach i urzędach znaleźć można broszury i instrukcje w języku polskim. Jeśli ktoś ma problemy z językiem angielskim może skorzystać z pomocy polskiego tłumacza.

Na budynku informacji turystycznej, oprócz powitań w różnych językach widnieje też napis „Witamy” w języku polskim. W supermarketach są półki z polskimi produktami. Jest bigos, są gołąbki, żurek, kiszone ogórki i kapusta. W tutejszej bibliotece są też dwa regały z książkami w języku polskim, w kościele katolickim odbywają się w niedziele nabożeństwa w języku polskim, celebrowane przez polskiego księdza, działa też polska Szkółka Niedzielna i Stowarzyszenie Polaków w Inverness, które w ostatnie Walentynki zorganizowało polski bal. Niedawno w centrum miasta otwarta została polska restauracja „Komnata”. Niestety nie podają tam typowo polskich potraw.

Wędliny od Bielesza
W Inverness są też dwa polskie sklepy. Jeden z nich prowadzony jest przez cieszyniankę, panią Magdę. Najwięcej osób kupuje tu polski chleb, wypiekany w Inverness według polskiej receptury, wędliny od Bielesza z Cieszyna, ale też cieszyńskie Prince Polo. Klientami są także Czesi, Łotysze, Litwini. Kupują tu też Szkoci, którzy polubili polskie kiełbasy i bigosy. Sklep pani Magdy pełni również funkcję towarzysko - informacyjną, można tu powiesić ogłoszenie, kupić polską prasę, czy wysłać do Polski pieniądze. Zaolziak z Wędryni powiedział mi po „naszymu”, że czuje się jak w Cieszynie.

Pani Magda pracuje również jako tłumaczka i prowadzi polski zakład fryzjerski. Niedaleko w Nairn mieszka też inna cieszynianka, była pracownica Alma-Service w Cieszynie, a na polskim balu spotkałem ustroniaka i parę z Jabłonkowa. Świat jest mały.

Szkoci mają ruch lewostronny, inne kontakty elektryczne, piją koszmarną herbatę z mlekiem, kurki od prysznica odkręcają się w dziwny sposób, lata bywają tu chłodniejsze niż w Polsce, choć zimy łagodne, dalej na północ jest już tylko biegun, czyli koniec świata, do Londynu jedzie się autobusem 12 godzin, ale żyje się tu spokojnie i to jest, oprócz wyśmienitej szkockiej whisky, chyba główny powód, dla którego wielu z osiadłych w Inverness Polaków czuje się tutaj dobrze. Często lepiej niż w wielkich miastach na południu Anglii.