Festiwale, ach festiwale...

Kiedyś festiwal przy granicy elektryzował cały Śląsk. Głośno było o nim w Polsce. Festiwalu zazdrościły Cieszynowi o wiele większe miasta. Na granicę przybywały teatry, twórcy z ważnych teatralnych ośrodków. Na początku lat 90. festiwali było jeszcze w tym regionie Europy niewiele.

W tym samym roku wystartowała poznańska „Malta”, a rok później toruński „Kontakt”. Kilka lat później pojawia się w Cieszynie kolejny znakomity festiwal - „Viva il Canto”. Potem dołącza do nich, przeżywający obecnie swoją świetność, festiwal „Kino na granicy”. Po drugiej stronie rzeki jest od kilku lat organizowany Festiwal Teatrów Śląska i Moraw. Przybyło też nieco mniejszych wydarzeń o charakterze festiwalowym: „Muzyka Dawna”, „Dekada Muzyki Organowej, Chóralnej i Kameralnej”, a nawet coś tak z pozoru dziwnego jak „Festiwal Sztuki Bezdomnej”. Bardzo cieszą malutkie festiwale, jak studencki „Czas Kina”, czy ostatnio festiwal „Watch Docs”.

Apogeum dużych festiwali w Cieszynie przypada na lata 2002-2005 kiedy to przybywa do miasta Roman Gutek i organizuje filmowy Festiwal Era Nowe Horyzonty. Chyba wtedy też pada publicznie hasło: „Cieszyn miastem festiwali”.

Niestety „Nowe Horyzonty”, po kilku edycjach, przenoszą się do Wrocławia. W ich miejsce pojawia się próba kontynuacji gutkowskiego rozmachu festiwalowego – „Wakacyjne kadry”. W końcu pojawia się „zbyt głośny” festiwal „Nowa Muzyka”, który też niestety umyka z Cieszyna.

Dlaczego o tym w ogóle piszę? Bo to dobry pomysł z tym „festiwalowym miastem”. Bo przynajmniej kilka razy w roku „w mieście się dzieje!”.

Szkoda tylko, że często mało kto w Polsce o tym wie. Za wyjątkiem słynnej „Ery” pozostałe festiwale stały się wydarzeniami raczej lokalnymi i to nie tylko z winy organizatorów. Po prostu, generalnie przybyło festiwali i tym samym chętnych do kasy różnych dotacjodawców i sponsorów. Odbiorca zaś zyskał kolejne możliwości wyboru.

Ale i tak największym lokalnym festiwalem jest i pewnie długo będzie Święto Trzech Braci. Nie ukrywam, nie jestem fanem tego wydarzenia, ale trudno mu odmówić pewnej socjologicznej racji bytu. No i przedsięwzięcie to maksymalnie wykorzystuje zjawisko lokalności. W tym przypadku jest to swego rodzaju walor.

Myślę, że poziom „festiwalowości” wzrasta wraz z liczbą widzów, odbiorców przybywających z zewnątrz do naszego miasta. Jest to podstawowe kryterium sukcesu. Ludzi ściąga nie tylko odpowiednia promocja, ale też charakterystyka wydarzenia, poziom, styl, atmosfera i oczywiście profesjonalna organizacja. Festiwale, te które już są i te które powstaną, mogą być ważnym elementem publicznego istnienia naszego miasta, w skali kraju i Europy. Nic tak nie przyciąga uwagi ludzi jak interesujące i autentyczne wydarzenie kulturalne. Niech przykładem będzie muzyczny Off-festiwal w Mysłowicach.

Festiwale, mają jeszcze jedną poważną zaletę. Rozwijają miejscową społeczność, pobudzają jej rozwój. I tak, na przykład po Gutku, który rozepchnął swoimi twardymi łokciami nasze, mimo wszystko ciasne, cieszyńskie ubranko, taki rozwój zdaje się mieć miejsce. Choć nie od razu, to do lamusa przechodzą pewne modele myślenia i różne prowincjonalne przyzwyczajenia typu „cisza i święty spokój” i tzw. „porządek”. Inicjatywę, już bez zastrzeżeń, oddaje się ludziom młodym. 20- i 30-latkom. Tak, jak to się normalnie w świecie odbywa. Młodzi powinni też na festiwalach zarabiać. Nie tylko oni, całe miasto. Niech ci co piszą te różne trudne i skomplikowane projekty, organizatorzy, też niech zarabiają. I ci co rozliczają też. Niech zarabiają hotelarze i restauratorzy. Taksówkarze, sklepikarze. Wszyscy. Niech młodzież wychowuje się na festiwalowych propozycjach.

Z racji potrzeby rozwoju Cieszyna, nie możemy kultury i sztuki sprowadzać tyko do bezkrytycznego robienia „laurek” sobie nawzajem i we własnym, coraz starszym gronie. Wychodźmy na zewnątrz. Zapraszajmy. Kierujmy naszą ciekawą i oryginalną ofertę do „tamtych” i do „naszych”.

***
Powyższy artykuł wyraża osobiste poglądy jego autora. W dziale Opinie Gazetycodziennej.pl prezentujemy różne stanowiska na tematy społeczne, gospodarcze, polityczne, kulturalne, religijne i sportowe Śląska Cieszyńskiego ludzi różnych opcji, wyznań, zainteresowań... Zapraszamy chętnych do przesyłania nam felietonów, dzielenia się z nami swoimi spostrzeżeniami oraz bieżącego komentowania artykułów.