U Gawlasa pstrąg ma wycisk

Roboty w hodowli jest masa, karma drożeje, a ryby nie, więc kokosów z tego nie ma. Ale ważne że uciecha jest — przekonuje pasjonat. fot. Wojciech Trzcionka

Czas wylęgu zależy od temperatury. Im cieplejsza woda, tym rybki przychodzą na świat szybciej. fot. Wojciech Trzcionka

Gawlas jest z Kowali pod Skoczowem. W 2000 roku kupił od Polskiego Związku Wędkarskiego wylęgarnię Wiśle-Czarnem założoną jeszcze przez Habsburgów w 1883 roku. Wtedy była to największa wylęgarnia pstrąga potokowego w Europie. Potem przez lata zaniedbywana - niszczała. — W stawach rosły drzewa, a woda była zanieczyszczona. Teraz wszystko jest już prawie odnowione — przekonuje pan Jan. Jego hodowla znowu produkuje 1 mln sztuk ikry rocznie.

Mleczko z samca
Do rozrodu używa się ryb trzyletnich, tzw. tarlaków. Ikrę pozyskuje się z samic. Jak? Wyciska się ją ręcznie. — To może trochę niehumanitarne, ale inaczej się nie da. Ale spokojnie, samicom nic się złego nie dzieje. Taka ryba może produkować ikrę przez sześć lat — mówi hodowca. — Nasze ryby mimo wszystko mają lepsze życie niż karpie hodowane na wigilijne stoły. Przychodzą na świat głównie po to, żeby trafić na wolność.

Gdy już ikra jest w kuwecie, na tapetę idzie samiec. Też nie ma lekko. Wyciska się z niego mleczko, którym potem polewa się jajeczka. Po zapłodnieniu ikra trafia do kuwet. Gdy jajeczka zaoczkują, płucze się je w roztworze soli i joduje, żeby nie pokryły się pleśnią. Dopiero wtedy jajeczka trafiają do zbiorników lęgowych i leżakują w nich od pół roku do roku w bieżącej, źródlanej wodzie. Czas wylęgu zależy od temperatury. Im cieplejsza woda, tym rybki przychodzą na świat szybciej. — W przyrodzie z tysiąca jajeczek wykluwa się jedna ryba. A my mamy 90 proc. wylęgu. Nie ma tego złego co by rybom na dobre nie wyszło — śmieje się hodowca.

Gorący okres
Teraz w wylęgarni jest gorący okres, bo setki tysięcy ciemnych rybek właśnie lęgną się z pomarańczowej ikry. Początkowo małe pstrągi odżywiają się żółtkiem z jajeczka, a dopiero z czasem karmą na bazie zwierzęcych podrobów. — Mamy ekologiczny pokarm z dużą ilością białka. Po zjedzeniu 90 dekagramów, rybki mają kilogram przyrostu — przekonuje Gawlas.

W jednej kuwecie chowa się około 50 tys. malutkich pstrągów. A kuwet jest kilkadziesiąt. Do stawu rybki trafiają dopiero po półtora roku od wylęgu, gdy ich waga przekroczy gram. Tam pilnują ich kamery, bo ludzie kradną i niszczą na potęgę. Raz zakosili prawie wszystkie tarlaki.

W hodowli pstrągi wyrastają do 4 kilogramów. Na wolności osiągają nawet 8 kilogramów i długość do 1,2 metrów.

Ważna jest uciecha
Z początku XX wieku w wiślańskim ośrodku hodowano także łososie. Podobno pierwszą ikrę przekazał sam prezydent Ignacy Mościcki. Często zresztą odwiedzał wylęgarnię w Czarnem. Przychodził tutaj spacerkiem z Zameczku na Zadnim Groniu. Dzisiaj prezydenci już tu sami nie zaglądają. Tylko wycieczki.

— Roboty w hodowli jest masa, karma drożeje, a ryby nie, więc kokosów z tego nie ma. Ale ważne że uciecha jest — przekonuje pasjonat. Żałuje tylko, że nasi restauratorzy rzadko się u niego zaopatrują. — Wolą pstrągi z bielskiego Makro.

Pstrągi kupują głównie wędkarze, którzy zarybiają Wisłę, Sołę i Olzę. — Bez pomocy człowieka pstrągów byłoby dużo, dużo mniej. Trzeba przyrodzie pomagać, zarybiać, żeby potem było co łowić. W dodatku ryby oczyszczają wodę i przyciągają turystów — mówi hodowca.