Fundacji im. Zofii Kossak grozi upadłość

W 1998 roku rodzina Zofii Kossak wraz z Gminą Brenna założyli Fundację im. Zofii Kossak, która działa do dzisiaj prowadząc Centrum Kultury i Sztuki „Dwór Kossaków” w Górkach Wielkich. Jak Państwo pamiętacie, inwestycja budowy obiektu wraz z otoczeniem została dofinansowana z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach RPO dla województwa śląskiego w 2010 roku. Placówka została utworzona, by zachować pamięć o Zofii Kossak, której działalność literacka i zawodowa w czasach PRL była skazana na zapomnienie. W mieszczącym się obok Muzeum Zofii Kossak-Szatkowskiej od. Muzeum Śląska Cieszyńskiego (ul. Stary Dwór 2) znajdują się osobiste pamiątki po pisarce, z kolei fundacja w Dworze Kossaków (ul. Stary Dwór 4) prowadzi działalność kulturalną dla dzieci, młodzieży i seniorów, utrzymuje zabytkowy park dworski. Nieprzerwanie od 2008 roku w Górkach odbywa się Artystyczne Lato u Kossaków, które wpisało się na stałe w kulturalny kalendarz regionu. W najbliższym otoczeniu znajduje się także opuszczony 20 lat temu kompleks budynków, gdzie Aleksander Kamiński założył i prowadził szkołę instruktorską, obiekt wspomniany w Kamieniach na Szaniec, gdzie Rudy, Alek i Zośka spędzili wakacje w czerwcu 1939 roku.

Właściciel kompleksu budynków harcerskich, Gmina Brenna od jakiegoś czasu aktywnie stara się o rewitalizację obiektu. Fundacja im. Zofii Kossak oraz przedstawiciele gminy zgodnie uważają, że miejsce związane z  postacią Zofii Kossak oraz Aleksandrem Kamińskim powinno mieć ponadlokalny charakter, a wspomniane dziedzictwo kulturowe zasługuje na zachowanie dla przyszłych pokoleń. Jednakże, ani utworzona przez rodzinę pisarki fundacja, ani Gmina Brenna, nie posiadają środków i możliwości, by zapewnić utrzymanie i odpowiedni rozwój tych placówek. Wnuki pisarki nie są w stanie finansować działań fundacji, ani zapewnić jej dalszego rozwoju. Istnieje spora obawa, że miejsce to zniknie z mapy historii Polski.

Fundacja zwracała się już o pomoc do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, ale tutaj odesłano ich do władz samorządowych. Zgodnie z zaleceniem ministerstwa zwrócili się do powiatu cieszyńskiego, w sprawie przekazania darowizny celowej w postaci utrzymania funkcji kulturalnej, historycznej i edukacyjnej miejsca związanego z rodziną Kossaków, a w szczególności z Zofią Kossak i jej spuścizną duchową i materialną. Darowizna dotyczyła całego majątku fundacji, w skład którego wchodzą: budynek Centrum Kultury i Sztuki „Dwór Kossaków” w ruinach dworu przy ulicy Stary Dwór 4 w Górkach Wielkich, budynek Muzeum Zofii Kossak-Szatkowskiej przy ulicy Stary Dwór 2 w Górkach Wielkich, budynek spichlerza stojący na działce nr 19/34, działki o numerach 34/58, 19/34, 82/46, 82/48. Jednocześnie wnuczka Zofii Kossak – Anna Fenby Taylor, właścicielka Schroniska Młodzieżowego KOSS prowadzonego w zaadaptowanych budynkach dworskich, złożyła powiatowi propozycję kupna majątku spółki KOSS (ul. Stary Dwór 14, Górki Wielkie). Schronisko KOSS ściśle współpracuje z fundacją przy organizacji wielu wydarzeń kulturalnych (plenery, warsztaty) i jest doskonałym zapleczem dla działań Dworu Kossaków. Ponadto, rodzina Zofii Kossak także postanowiła przekazać darowiznę w postaci działki ok. 0,7 ha poniżej Muzeum Zofii Kossak-Szatkowskiej.
28 maja 2019 roku podczas sesji rady powiatu cieszyńskiego odrzucono propozycję przyjęcia majątku fundacji i kupna majątku spółki KOSS! Za przyjęciem uchwały było 9 osób, 15 przeciwko, a 5 wstrzymało się od głosu.

Muzeum Zofii Kossak-Szatkowskiej oraz Centrum Kultury i Sztuki „Dwór Kossaków” w Górkach Wielkich wspólnie tworzą unikalne w skali kraju miejsce spotkań z historią, miejsce dialogu pokoleniowego i wymiany doświadczeń. W związku z tym niezwykle istotne jest, by w Górkach Wielkich powstał ośrodek historyczno-edukacyjny, który będzie wykorzystywał istniejące dziedzictwo kulturalno-intelektualne przedwojennej inteligencji jako czynnik edukacyjny, integrujący społeczeństwo. Właściwy rozwój i funkcjonowanie ośrodka zapewni jedynie jego finansowanie i zarządzanie przez podmiot o odpowiednich zasobach finansowych i ludzkich. Fundacja im. Zofii Kossak nie jest w stanie dłużej prowadzić działalności kulturalnej na dotychczasowym poziomie i nosi się z zamiarem ogłoszenia upadłości.