Ścinali głowy zawodowo

W 1688 roku cieszyńscy kaci przyjechali na egzekucję do Żywca, co odnotował miejscowy kronikarz Andrzej Komoniecki:

"Tegoż roku Wojciech Miczek z Słotwiny o rozbój był ścięt i ćwiartowan, na którego egzekucję czterze kacia z Cieszyna przybyli. A ten będąc na torturach, do niczego się przyznać nie chciał i stryczki się na nim targały, aż opatrzywszy go, charakter nad łopatką lewą, w ciele zaprawiony i zarośniony jemu naleźli, to jest jakąś kosteczkę, po czym przyznał się. Na placu tedy ścinając go, jeden klęczącemu za włosy trzymał głowę, a drugi ściął. W tym ciało na ziem upadło, a on głowy nie dopuszczając na ziemię, dotrzymał i w ręce głowę za włosy trzymając. Ale za ten figiel złotych 60 od głowy wzięli, coby kat oświęcimski złotych 10 kontentowałby się".

Czasami zawód kata okazywał się naprawdę niebezpieczny. Do niezłej bijatyki doszło w cieszyńskim więzieniu w sierpniu 1716 roku, kiedy sprowadzono tam zbójników Jerzego Juraszka i Jerzego Polendę. Jak zanotował jeden ze świadków, "Jerzy Juraszek ugodził nożem kata w piersi, a zaprzysiężonego konsola Wacława Czerwenkę w prawą rękę; w tej chwili Jerzy Polenda z dużej izby wyskoczył, porwał żelazne pęta i zaczął nimi bić i prać dokoło siebie, aż głowę katowi rozbił i piec tymi pętami rozwalił". Z pomocą mieszkańców Cieszyna udało się zbójników obezwładnić. Kat po kilku miesiącach wrócił do zdrowia, a rok później mógł dać popis swoich umiejętności podczas egzekucji Juraszka. Słynny zbójnik został skazany na śmierć przez łamanie kołem.

Zawód kata pozostawał często w rękach szeroko pojętej rodziny. Widać to dobrze na przykładzie Magdaleny Meixnerowej. W Cieszynie katami byli kolejno jej pierwszy mąż Jan Meixner (1700-1714), teść Fryderyk Józef Bruckner (1714-1720) i szwagier Antoni Bruckner (1720-1735). Drugi mąż, Franciszek Michał Bruckner, także był katem, tyle, że pracował w Opawie.

Po rodzinie Brucknerów katowski topór w Cieszynie trafił na kilkadziesiąt lat w ręce rodziny Kreiselów. Ostatnim cieszyńskim katem był Andrzej Generol, pracujący w latach 1771-1780.