, piątek 29 marca 2024
130 urodziny Zofii Kossak. Bohaterowie pozostają z nami na zawsze.
10 sierpnia odbyła się konferencja z okazji 130 urodzin Z. Kossak. fot: arch. Starostwo Powiatowe



Dodaj do Facebook

130 urodziny Zofii Kossak. Bohaterowie pozostają z nami na zawsze.

Urszula Markowska
130 urodziny Zofii Kossak. Bohaterowie pozostają z nami na zawsze.


130 urodziny Zofii Kossak. Bohaterowie pozostają z nami na zawsze.


130 urodziny Zofii Kossak. Bohaterowie pozostają z nami na zawsze.


130 urodziny Zofii Kossak. Bohaterowie pozostają z nami na zawsze.

10 sierpnia w Centrum Kultury i Sztuki „Dwór Kossaków” w Górkach Wielkich, odbyła się konferencja naukowa poświęcona polskiej powieściopisarce Zofii Kossak. Okazją do uroczystości były 130 urodziny pisarki. W konferencji wzięli udział m.in. abp senior dr Damian Zimoń, prof. Zdzisława Mokranowska (Uniwersytet Śląski), prof. Elżbieta M.Kur (Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach), prof. Krystyna Heska-Kwaśniewicz (Uniwersytet Śląski) oraz przedstawiciele lokalnego samorządu.

Janina Żagan, wicestarosta powiatu cieszyńskiego przypomniała, że Zofię Kossak znała osobiście.

-  Zofia Kossak jest mi bardzo bliska. Znałam Ją osobiście, niemalże od urodzenia, ponieważ mieszkałam niedaleko Górek Wielkich. Zawsze o tej postaci będę ciepło myślała oraz wspierała wszystkie inicjatywy, które są z Nią związane, w szczególności z utrwalaniem oraz propagowaniem Jej twórczości literackiej. W czasach, kiedy nie mówiono o Niej wcale lub mówiono bardzo mało, to właśnie tutaj, w Górkach Wielkich istniał Zarząd Główny Stowarzyszenia Jej imienia.  To właśnie w tym miejscu szerzono i rozpowszechniano wiedzę na Jej temat- podkreśliła Janina Żagan.

W 1923 r. do Górek Wielkich wprowadziła się wraz z synami młoda wdowa, Zofia Kossak.
Zofia zgodnie z tradycją rodzinną studiowała malarstwo - w latach 1912-13 w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie, a potem rysunek w Ecole des Beaux Arts w Genewie.W 1917 roku wraz z pierwszym mężem Stefanem Szczuckim przeżyła na Wołyniu okres krwawych wystąpień chłopskich oraz najazd bolszewicki. Wspomnienia, które spisała z tego czasu i wydała w 1922 roku pod tytułem "Pożoga", były jej debiut literackim. Najważniejszą dziedzinę twórczości Kossak stanowi proza historyczna, zapoczątkowana powieścią "Beatum scelus" (1924) - dotyczącą historii wykradzenia obrazu Matki Bożej z kaplicy w Rzymie przez Mikołaja Sapiehę. Inny nurt prozy Kossak dotyczy dziejów i specyfiki Śląska, który był jej szczególnie bliski. W powieściach takich jak "Legnickie pole" (1930) i opowiadaniach np. "Nieznany kraj" (1932) opisywała polskie wątki historii tego regionu.

Najbardziej znanym dziełem Kossak pozostaje jednak tłumaczony na wiele języków cykl powieściowy "Krzyżowcy".

Sielanka Kossaków, przerywana tragediami, jak nagła śmierć syna Zofii Kossak- Julka, zakończyła się w momencie wybuchu II wojny światowej, wtedy musieli opuścić dwór, jak się okazało na zawsze, bowiem w maju 1945 roku budowla została spalona. Wszystkie drewniane, zabytkowe elementy poszły z dymem, co złamało serce Zofii. Przeniosła się do Warszawy gdzie zaangażowała się w działalność konspiracyjną i charytatywną. W 1941 roku wraz z przyjaciółmi oraz księdzem Edmundem Krauze z parafii Św. Krzyża, utworzyła Front Odrodzenia Polski i stanęła na jego czele. Współpracowała też z polityczno-wojskową, katolicką organizacją podziemną Unia. Pisarka współredagowała również pierwsze pismo podziemne „Polska Żyje”. Pomimo krążącej opinii, że jest antysemitką  jako jedna z pierwszych polskich intelektualistów dostrzegła tragizm losu polskich Żydów i stworzyła wraz z Wandą Krahelską-Filipowicz Komitet Pomocy Społecznej dla Ludności Żydowskiej, działający pod konspiracyjną nazwą Żegota.
Kiedy znaleziono prasę podziemną w jej torbie pisarka została aresztowana przez gestapo. Trafiła do Auschwitz, gdzie była więziona w latach 1943-44. Swój pobyt w hitlerowskim obozie zagłady opisała w książce "Z otchłani". Z Oświęcimia została przewieziona na Pawiak, skąd została uwolniona dzięki niepodległościowemu podziemiu. Wzięła udział w Powstaniu Warszawskim.

Po wojnie wyjechała do Londynu. Tam jesienią 1945 roku przyjęła funkcję kierownika delegatury warszawskiego PCK. Kossak i jej drugi mąż Zygmunt Szatkowski zdecydowali się pozostać na emigracji. Po powrocie do kraju w 1957 roku pisarka osiadła ponownie w Górkach Wielkich. Jako publicystka współpracowała przede wszystkim z prasą katolicką. Zmarła 9 kwietnia 1968 r. w Bielsku-Białej.
Do końca życia jej marzeniem było odbudowanie dworu, jednak mimo wielu podejmowanych prób nie ziściło się ono. Ostatnim jej mieszkaniem był domek ogrodnika stojący niedaleko dworu, w którym dziś mieści się Muzeum Zofii Kossak-Szatkowskiej.

To, co nie udało się Zofii Kossak, po części udało się jej spadkobiercom, którzy założyli Fundację im. Zofii Kossak i doprowadzili do rewitalizacji dworu. To z ich inicjatywy powstało tu Centrum Kultury i Sztuki „Dwór Kossaków” w Górkach Wielkich. Budynek posiada multimedialne urządzenia, na których można obejrzeć archiwalne zdjęcia rodzinne lub posłuchać wypowiedzi pisarki i jej córki.

Z wielkim oddaniem dba o to miejsce wnuczka Zofii Kossak – Anna Fenby Taylor

- Dla mnie to miejsce kryje również moje wspomnienia z dzieciństwa. Przyjeżdżaliśmy do dziadków raz w roku. Był to czas beztroski ale przede wszystkim, czas rozmów z babcią. Traktowała nas poważnie i zawsze chciała wiedzieć co myślimy i czujemy. Moja babcia miała w sobie niezwykły spokój i harmonię, która udzielała się wszystkim. Nigdy nie była hałaśliwa czy nerwowa i dominująca. Była osobą przy której człowiek po prostu dobrze się czuł – wspomina wnuczka Zofii Kossak.
Efektem konferencji poświęconej pisarce będzie wydanie publikacji. Organizatorami wydarzenia były Instytut Polonistyki i Neofilologii Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach oraz Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytet Śląski w Katowicach. Do końca wakacji w Centrum Kultury i Sztuki „Dwór Kossaków” w Górkach Wielkich można oglądać wystawę poświęconą Zofii Kossak, która przed rokiem była wystawiona w Senacie RP.

Komentarze: (0)    Zobacz opinię czytelników (0)    Dodaj opinie
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy pozostawionych przez internautów. Komentarz dodany przez zarejestrowanego użytkownika pojawi się na stronie natychmiast po dodaniu. Anonimowy komentarz zostanie opublikowany z opóźnieniem, po jego akceptacji przez redakcję. Komentarze niezgodne z regulaminem będą usuwane.

Dodaj komentarz

Zawartość pola nie będzie udostępniana publicznie.
  • Adresy internetowe są automatycznie zamieniane w odnośniki, które można kliknąć.
  • Dozwolone znaczniki HTML: <em> <strong> <cite> <code> <ul> <ol> <li> <dl> <dt> <dd>
  • Znaki końca linii i akapitu dodawane są automatycznie.

Więcej informacji na temat formatowania

Image CAPTCHA
Wpisz znaki widoczne na obrazku.
reklama
reklama