W piątek, 27 grudnia tradycyjnie jak co miesiąc, Książnica Cieszyńska zaprosiła na kolejne spotkanie z cyklu “Cymelia i osobliwości”. Ostatnie spotkanie w tym roku poświęcone było problemom starzeniu się papieru używanego do drukowania książek i jego przeciwdziałaniu.
Jak przedłużyć życie książki i zatrzymać starzenie się papieru wyjaśniała zebranym miłośnikom starodruków Łucja Biedrzycka - kierownik działu ochrony i konserwacji zbiorów, która miała do pomocy konserwatora papieru i skóry - Annę Fedrizzi-Szostok oraz Dorotę Majorską - introligatora książnicy.
Prelegentka na wstępie wyjaśniła słuchaczom z czego w ostatnich prawie 200 latach produkowany był papier i dlaczego właśnie ten typ papieru ulega tak szybkiej destrukcji, a następnie starała się opisać metody przeciwdziałania temu zjawisku. Papier głównie produkowany był z roślinnej celulozy, która pochodziła z bawełny, lnu i konopi, ale jego pozyskiwanie było ograniczone. Jednak wielkie zapotrzebowanie na papier zmusiło producentów papieru do szukania tańszego półproduktu, który nadawałby się do jego produkcji.
Tym surowcem okazał się ścier drzewny, który jak się okazało po nie był najlepszym surowcem do produkcji papieru. Zabójczym okazał się środek chemiczny ałun, który zastosowano jako dodatek do kleju glutynowego, który spajał cząstki rozdrobnionej celulozy, ale jednocześnie wytwarzał kwaśne środowisko powodujące autodestrukcję papieru. To oczywiście spowodowało, że książki drukowane na tym papierze dzisiaj w większości rozsypują się jak wióry drzewne i bardzo wiele z nich nie można już odratować. Są jednak różne metody, które pozwalają na zatrzymanie tego procesu, ale jest to wyścig z czasem, który nie zawsze jest wygrany.
Dlatego ostateczna metoda na uratowanie starych książek, to jest ich skanowanie, a także jeżeli to możliwe przechowywanie ich w warunkach o określonej wilgotności i czystości powietrza.
Dodaj komentarz