Cecylia Gasz-Płońska o swoim wyborze na stanowisko dyrektora COK "Dom Narodowy"

Pani wybór na stanowisko dyrektorki Cieszyńskiego Ośrodka Kultury "Dom Narodowy" pewnie dla wielu był sporym zaskoczeniem. Dlaczego osoba, która do tej pory kojarzona była przede wszystkim z instytucjami i firmami działającymi na Górnym Śląsku, zdecydowała się wziąć udział w konkursie na stanowisko jednostki kultury działającej w Cieszynie.
Kocham Cieszyn. Bywałam w nim wielokrotnie, bo jest to tak urokliwe miasto, że jak się przez niego przejeżdża, to warto się tutaj zatrzymać chociażby na sławetną kawę, która w różnych miejscach jest bardzo dobra. Zawodowo jestem związana z miastem od momentu, kiedy rozpoczęłam pracę w Instytucji Filmowej "Silesia-Film" w 2003 roku. Przyjechałam tutaj w lipcu na Festiwal Filmowy Era Nowe Horyzonty i tak wsiąkłam. Jako dyrektor "Silesia-Film” współpracowałam z miastem Cieszyn przy organizacji Festiwalu Wakacyjne Kadry, czy Przeglądzie Filmów "Kino na Granicy", który ma bardzo dobrą renomę. Współpracowałam przez wiele lat z panią Jolantą Dygoś i myślę, że dalej tak będzie, bo to film najbardziej trzyma mnie w kulturze, ale oczywiście pozostałe dziedziny są mi równie bliskie. Udało mi się również przekonać twórców filmu "Wszystkie kobiety Mateusza", aby powstał on właśnie w Cieszynie.

Poza tym wydawało mi się, że powiew świeżego może być dobrym znakiem dla tego, co tutaj będzie się działo w dziedzinie kultury, chciałabym móc przekazać moje dotychczasowe doświadczenia. Kilka dobrych tygodni już tutaj "przemieszkałam" na stałe, stąd moja decyzja: Może warto spróbować i dać coś od siebie dla Cieszyna?

Wspomniała pani, że pani zasługą jest to, iż film "Wszystkie kobiety Mateusza" powstał w Cieszynie.
Producenci mieli kilka pomysłów na to, gdzie film mógłby powstać. Przyjechaliśmy do Cieszyna, udało się nam spotkać z burmistrzem Janem Matuszkiem i znaleźć nić porozumienia. Mogę czuć się matką chrzestną tego filmu. Powstał film, który myślę, że długo będzie na ekranach naszych telewizorów, szczególnie Telewizji Polskiej, bo duet Baron-Bereś cieszy się dobrą renomą. Niezaprzeczalnym walorem tej produkcji jest jej obsada, czy zdjęcia Adama Sikory, dlatego myślę, że pewne jej urywki będą gdzieś funkcjonować. A wiele osób będzie się zastanawiać, gdzie jest tak pięknie w Polsce.

Pewnie stając przed komisją konkursową musiała pani przedstawić swoją wizję funkcjonowania "Domu Narodowego". Jaki ma pani pomysł na to miejsce, a może wykracza on ponad to?
Pewnie w jakimś stopniu tak, ale nie chciałabym na razie zdradzać różnych planów, bo nie ukrywam, że na początku muszę się wgłębić w to, co do tej pory się tutaj działo. Musimy przeanalizować koszty funkcjonowania "Domu Narodowego", koszty imprez, czy też frekwencję na tych imprezach, bo są imprezy, które cieszą się dużym zainteresowaniem, są i takie, które cieszą się mniejszym, to zupełnie naturalna kolej rzeczy. Te ostatnie jednak można wzbogacić lub zastąpić czymś innym. Muszę zapoznać się też z samymi kosztami funkcjonowaniu obiektu i ewentualnego znalezienia pola do oszczędności, czy polepszania niektórych rzeczy w jego funkcjonowaniu. Na razie mam górę papierów obok siebie i muszę się z tym wszystkim dokładnie zapoznać. Startując w konkursie oczywiście ma się wgląd w pewne dokumenty, ale co innego wgląd, a co innego pełna odpowiedzialność za funkcjonowanie jednostki kultury.

Może jednak uchyli pani rąbka tajemnicy, jeśli chodzi o pani plany dotyczące "Domu Narodowego" w najbliższym czasie?
Na pewno nie planuję żadnej rewolucji w ciągu najbliższych kilku miesięcy. Tego, co jest dobre, się nie zmienia. A bardzo wiele rzeczy, które były realizowane przez "Dom Narodowy", uważam za bardzo potrzebne i dobre, które są odpowiedzią na to, czego lokalna społeczność potrzebuje. Będę jednak chciała też posłuchać tego, czego mieszkańcy Cieszyna i ziemi cieszyńskiej oczekują od "Domu Narodowego”. I być może, w ramach możliwości, sprostać tym zapotrzebowaniom, bo kultura również się zmienia, z dnia na dzień jest inna. Ludziom są potrzebne zmiany. Na pewno będziemy chcieli wprowadzić pewne nowości, zobaczymy jak one zostaną przyjęte, ale oczywiście ostoją będą najważniejsze imprezy, jak Święto Trzech Braci, czy współpraca przy festiwalach "Wakacyjne Kadry", "Kręgi Sztuki", czy Przeglądzie Filmowym "Kino na Granicy", które kojarzą się z Cieszynem.

Jak wyobraża sobie pani współpracę z innymi cieszyńskimi jednostkami kultury?
Podczas pracy w "Silesia-Film" miałam okazję współpracować z Galerią Szara, teatrem, Książnicą, Zamkiem Cieszyn, bo pewne imprezy odbywały się w każdym z tych obiektów. Chciałabym, aby oferta tych jednostek się uzupełniała. Podobnie działaliśmy jako Instytucja Filmowa "Silesia-Film", staraliśmy się, aby jednego dnia nie odbywały się jednocześnie dwie-trzy imprezy, oczywiście czasami na pewne rzeczy nie mamy wpływu. Myślę jednak, że powinniśmy dopracować się takiego schematu współpracy, że spotykamy się, na przykład na początku miesiąca z pozostałymi szefami instytucji kultury i mówimy, co jest ważnego. Żebyśmy sobie nie wchodzili w paradę, żeby widz miał wybór i mógł pójść na dwie-trzy imprezy. Ważne aby nie odbywały się równoległe, może nie jest to bardzo częste zjawisko, ale się zdarza. Mam nadzieję że uda nam się z innymi instytucjami kultury wspólnie przygotować jakieś imprezy. To pozwoli nam ograniczyć koszty, a z drugiej strony zaproponować szerszą propozycję programową, czy kulturalną dla widza. Warto zastanowić się nad tym, jak wykorzystać studentów uczelni, które działają w Cieszynie, abyśmy więcej wspólnie pracowali. To wymaga jednak kilku spotkań, rozmów, to się nie dzieje z dnia na dzień. Proszę o chwilę cierpliwości.

Odwołując ze stanowiska pani poprzednika burmistrz argumentował, że powodem takiej decyzji był brak promocji działań kulturalnych miasta, brak pozyskiwania zewnętrznych środków na działalność, remonty i nowe wyposażenie, brak nowych inicjatyw w ofercie kulturalnej.

Wiem jak starać się o pozyskiwanie środków zewnętrznych dla funkcjonowania takich instytucji, na przykład poprzez odpowiednie programy w ministerstwie kultury. W tej chwili jesteśmy już po pierwszym terminie składania wniosków, więc obawiam się, że w przyszłym roku będzie ciężko pozyskać środki zewnętrzne, chociażby z tego źródła, ale można próbować lub strać się o to, aby organizacje pozarządowe mające siedzibę w „Domu Narodowym” próbowały gdzieś tych środków poszukać, na przykład starając się o granty z urzędu marszałkowskiego. Na pewno będzie trzeba poszukać pieniędzy na zmianę infrastruktury budynku, oczywiście jest to budynek z tradycją, historią, na pewno nie zmienimy go w budynek ze stali i szkła, bo nie na tym ma to polegać. Będę starała się utrzymać tych sponsorów, którzy są, czy pozyskać jakiś nowych, ale zdaję sobie sprawę, że w tej chwili prawodawstwo polskie na mecenasów kultury nie patrzy łaskawym okiem, ale być może w jakimś czasie się to zmieni. Na mnie pewne zadania zostały nałożone, ale nie chcę niczego obiecywać, na przykład że przyprowadzę tutaj jakiegoś sponsora, czy że uda mi się w ciągu najbliższego roku całkowicie zmienić charakter funkcjonowania COK-u, bo czasem coś łatwiej wybudować od podstaw.

Chciałabym, aby poprzez "Dom Narodowy" promocja Cieszyna była większa. Dzięki wykorzystaniu tego, co do tej pory robiłam, ściągnąć tutaj nowych artystów, media, abyśmy byli lepiej postrzegani jako Cieszyn w całej Polsce. Ale również wykorzystać współpracę transgraniczną z Czeskim Cieszynem. Współpracę, która nieźle kwitnie, ale zawsze można znaleźć rzecz, którą można poprawić. Kiedy przychodzi osoba z zewnątrz to ma ona troszeczkę inne spojrzenie na pewne rzeczy. Będę starała się zaproponować nowe rozwiązania, które mam nadzieję zostaną pozytywnie przyjęte.

- Zamierzeniem burmistrza jest stworzenie silnej jednostki kultury, rozpoznawalnej w województwie śląskim i kraju, która wyjdzie poza utarte schematy, podążającej za dynamicznymi zmianami, które nie omijają też działań w zakresie kultury. Dom Narodowy w ocenie burmistrza poza dotychczasowymi działaniami powinien stale poszerzać swoją ofertę, koordynować imprezy odbywające się w Cieszynie i profesjonalnie je promować - mówiła po odwołaniu pani poprzednika Edyta Subocz, asystentka Mieczysław Szczurka. Czy taki będzie COK "Dom Narodowy" na koniec pani kadencji?
Bardzo bym chciała, żeby taki był, a czy tak będzie to zobaczymy. Nie od razu Kraków zbudowano, a z drugiej strony „tak krawiec kraje jak mu materii staje”. Mierzmy jednak siły na zamiary.

Śledząc doniesienia prasowe można dowiedzieć się, że z funkcji dyrektora "Silesia-Film” została pani odwołana, a pani osoba wywoływała wiele emocji.
To nie było odwołanie. Po prostu skończyła mi się kadencja. Nie zostałam odwołana ze stanowiska pracy z uwagi na jakieś problemy w instytucji, wręcz odwrotnie, wszystkie kontrole zakończyły się pozytywnie, nie miałam postawionych żadnych zarzutów. Nie mówimy tutaj o typowym odwołaniu. Przez jakiś czas byłam pełniącą obowiązki, bo zarząd województwa zdecydował się w taki, a nie inny sposób przygotować konkurs, a że wybrali innego kandydata, to już nie mnie oceniać. Rzeczywiście podziękowanie zostało przedstawione mi w ciągu dwóch dni, co było dla mnie dużym zaskoczeniem, ale myślę, że nie wpłynęło na postrzeganie mojej osoby. Do dziś bardzo dobrze współpracuje mi się z innymi instytucjami, z którymi współpracowałam jako dyrektor „Silesia-Film”. Dalej pojawiam się na Międzynarodowym Festiwalu Producentów Filmowych Regiofun, który wymyśliłam, spotykam się z ludźmi, którzy tam funkcjonują. Nie mam żadnego wilczego biletu, żebym nie mogła wejść do "Silesia-Film", wręcz odwrotnie, czasami nawet udaje mi się współpracować z aktualnym dyrektorem. Wszyscy lubią skandale, bo to jest medialne, ale nie rozpatrywałabym tego w kategorii skandalu.

Jak przekonałaby pani swoich oponentów do siebie?
Myślę, że powinna przekonać ich do mnie moja praca. Wiem, że nie nastąpi to w ciągu miesiąca, dwóch, czy trzech. Mam podpisaną umowę z burmistrzem na trzy lata i myślę, że w tym czasie postrzeganie mnie i wykonanej przeze mnie pracy będzie pozytywne.

Korzystając z tego, że ten wywiad ukazuje się w przedostatni dzień roku, bardzo serdecznie zapraszam mieszkańców na spędzenie tej jedynej w swoim rodzaju nocy sylwestrowej na Rynku i wspólnego przywitania Nowego 2013 Roku. Życzę w imieniu swoim i pracowników COK "Dom Narodowy" wszystkim Czytelnikom Szczęśliwego Roku 2013 i oby nasza oferta programowa była dla Państwa satysfakcjonująca. Do Siego Roku!