Nowa ustawa o funduszu sołeckim. Jakie wprowadza zmiany?

W nowej ustawie pojawiły się zapisy, które umożliwiają między innymi realizację wspólnych projektów z innymi sołectwami i możliwość realizacji funduszu sołeckiego przez mieszkańców, poza terenem swojego sołectwa. Dodatkowo nowe przepisy dają możliwość korekty, przyjętych przez zebranie wiejskie, zadań do października w roku budżetowym oraz wprowadzają zapis zwiększający o dalsze 10%, zwrot z budżetu państwa do budżetu gminy poniesionych w ramach funduszu sołeckiego wydatków. Zamiast dotychczasowych 10%, 20% i 30% zwracanych będzie odpowiednio 20%, 30% lub 40%.

- Z pośród wymienionych wyżej nowych zapisów, które pojawiły się w poprawionej ustawie najbardziej cieszy punkt dotyczący możliwości korekty wcześniej uchwalonych budżetów. Wniosek wraz z projektem funduszu sołeckiego składa się we wrześniu roku poprzedzającego rok budżetowy. Oczywiście projekt wpierw musi być przegłosowany i przyjęty podczas zebrania wiejskiego. Mówiąc prościej już kilka miesięcy wcześniej musimy wiedzieć co konkretnie i za ile będziemy chcieli zrealizować ze środków funduszu. W praktyce nie da się jednak przewidzieć i oszacować dokładnych zakupów i usług. W trakcie realizacji danego przedsięwzięcia mogły zdarzyć się nieprzewidziane zakupy czy usługi i w tym miejscu pojawia się problem, bo nie można realizować tego co nie było ujęte we wniosku i projekcie. Dzięki zmianie ustawy będzie to możliwe, oczywiście korekta będzie musiała być przegłosowana podczas zebrania wiejskiego - wyjaśnia Klaudiusz Zawada, sołtys Zamarsk.

Jak zauważa Zawada równie ważną zmianą w ustawie, która ułatwi realizację funduszu sołeckiego jest możliwość podejmowania wspólnych projektów przez sołectwa. - Zdarza się, że graniczące ze sobą wsie chcą wybudować razem chodnik lub kładkę który je połączy. Dotychczas problemem było kto miałby zapłacić za projekt budowlany, który jest wspólny dla całej inwestycji? Po zmianie zapisu w ustawie każde sołectwo będzie mogło wyodrębnić z budżetu pieniądze na wspólny projekt. Będzie też można np. zorganizować wspólnie imprezę tj. turniej sołectw czy dożynki gminne - ocenia sołtys.

Co do wprowadzenia zapisu zwiększającego zwrot z budżetu państwa do gminy, to w tym przypadku zmiana ta nie dotyczy bezpośrednio sołectw. - W naszej gminie zwrot, który gmina otrzymuje trafia do budżetu gminy. Uważam, że lepiej byłoby gdyby zasilał on budżet funduszu sołeckiego. Dla naszego sołectwa budżet ten wynosi tylko 24 tys. zł. Gdyby był on co roku zwiększany o zwrot z budżetu państwa, to budowa np. parku mogłaby zostać zrealizowana w dużo szybszym tempie - mówi o ostatnim zapisie w nowej ustawie Klaudiusz Zawada.

Sołtys Zamarsk ma nadzieję, że to nie koniec zmian w ustawie funduszu sołeckim i będzie ona stale udoskonalana. - Obecnie sołtysi mają trochę związane ręce jeśli chodzi o samo wdrażanie i realizację zaplanowanych działań. Na każdy zakup czy usługę sołtys musi złożyć zamówienie w urzędzie gminy. Później na dany materiał czy usługę musi zostać wdrożona procedura ofertowa, a z pośród ofert urząd musi wybrać tą najkorzystniejszą (nierzadko najtańszą). Na końcu zostaje złożone zamówienie u danego oferenta. Cała ta procedura trwa od 2 do 3 tygodni, a jeszcze trzeba doliczyć do tego czas realizacji zamówienia, zakupu danego materiału co powoduje spowolnienie prac przy realizacji projektów. Uważam, że tą samą pracę papierkową, którą wykonuje urzędnik mający na głowie wiele innych spraw, mogliby wykonywać sołtysi, bo i tak składając zamówienie w urzędzie najpierw sami dokonujemy rozpoznania na dany temat. Wiemy przecież konkretnie co potrzebujemy i ile potrzebujemy. Oczywiście rozliczenie danych usług czy zakupów nadal byłoby dokonywane w gminie - proponuje Klaudiusz Zawada.

Ostatnim minusem ustawy, na który zwraca uwagę sołtys Zamarsk jest zapis mówiący, iż podczas przygotowywania projektu budżetu należy rozdzielić usługi od zakupów. - Nie jest łatwo przewidzieć ile będą kosztowały dane usługi - ile transport danych materiałów, ile usługa koparko-ładowarką czy inne usługi budowlane? Musimy więc głowić się i planować tak budżet, by wyodrębnić w nim jedną kwotę na zakupy, a drugą na usługi. Wiadomo, że są to przepisy i uregulowania w księgowości, które dotyczą całej strefy budżetowej. Jednak może przy tak małych budżetach przepisy te mogłyby zostać uproszczone - zastanawia się sołtys Zamarsk.

W Zamarskach dotychczasowe zapisy uchwały udawało się wprowadzać w życie, dzięki czemu sołectwo od 3 lat realizuje projekt mający na celu urządzenie miejsca wypoczynku poprzez budowę parku rekreacyjno-sportowego. I tak w miejscu starego i zaniedbanego boiska powstały już alejki parkowe z ławkami, koszami na śmieci, stojakami na rowery i kwiecistymi klombami, plac z fontanną oraz plac rekreacyjno-sportowy z zestawem do koszykówki i szachami ogrodowymi oraz scena. - Wszystko to zostało wybudowane w czynie społecznym dzięki czemu zaoszczędziliśmy pieniądze na usługach, które w tych czasach pochłaniają mniej więcej połowę wszystkich kosztów - wyjaśnia Zawada. - Dzięki funduszom sołeckim udało się w naszej wsi zmobilizować ludzi do działania. Mieszkańcy oraz lokalni przedsiębiorcy od początku angażują się w budowę parku nie tylko poprzez pracę społeczną ale również wsparcie finansowe. Dzięki czemu udało się nam zrobić więcej. W tym roku Park zostanie wyposażony w elementy placu zabaw - opisuje sołtys Zamarsk i zaprasza na Wielkie Otwarcie Parku, które nastąpi w niedzielę 15 czerwca br.

W powiecie cieszyńskim uchwałę o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego w 2014 r. podjęły gminy: Chybie, Dębowiec, Hażlach oraz Skoczów.