Materiał wstępny do opracowania Strategii Rozwoju Oświaty w Cieszynie wywołał falę oburzenia

Cieszyńscy radni wielokrotnie apelowali do władz miasta o stworzenie strategii oświaty w mieście. W ciągu ostatnich kilku miesięcy zrobiono pierwszy krok w tym kierunku. Podczas ostatniej sesji radni zapoznali się z analizą przygotowaną przez konsultantów Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej - Ośrodka Kształcenia Samorządu Terytorialnego im. Waleriana Pańki w Katowicach oraz Małopolskiego Instytutu Samorządu Terytorialnego i Administracji w Krakowie. Na sesji prezentował go Piotr Modrzewski.

W 55-stronicowym dokumencie zewnętrzni eksperci piszą przede wszystkim o optymalizacji kosztów. W tym momencie wydatki na oświatę stanowią blisko 30 proc. budżetu miasta. W 2011 roku na ten cel przeznaczono ogółem ok. 39,5 mln zł. - Wydatki na zadania oświatowe systematycznie rosły w okresie ostatnich trzech lat. W 2011 roku w stosunku do roku 2009 odnotowano wzrost wydatków oświatowych o ok. 12 proc. - piszą w opracowaniu autorzy i zauważają, że rządowa subwencja, która uzależniona jest od ilości uczniów, nie wystarcza nawet na pokrycie wynagrodzeń zatrudnionych w szkołach nauczycieli i pozostały pracowników. Stąd propozycje dotyczące "optymalizacji sieci szkolnej i racjonalizacji wydatków oświatowych". Chodzi m.in. o reorganizację sieci szkół i przedszkoli (w tym połączenie Przedszkola nr 9 i Przedszkola nr 19 oraz Przedszkola nr 1 i Przedszkola nr 8, jak również utworzenie zespołu szkół poprzez połączenie Szkoły Podstawowej nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi z Gimnazjum nr 2; zmiana organizacji pracy Szkoły Podstawowej nr 7 poprzez stopniowe wygaszanie oddziałów bądź utworzenie dodatkowych oddziałów przedszkolnych [ew. integracyjnych]) oraz przejęcie obsługi finansowo-księgowej szkół przez Zespół Obsługi Jednostek Oświatowych. Dodatkowo autorzy opracowania proponują połączenie kuchni i stołówek szkolnych (Gimnazjum nr 1 z Przedszkolem nr 1 oraz Szkoły Podstawowej nr 3 z Oddziałami Integracyjnymi z Przedszkolem nr 7 i Przedszkolem nr 18). Łącznie wdrożenie tych propozycji ma przynieść oszczędności w wysokości ponad 300 tys. zł.

- Jest to materiał wyjściowy do dalszych dyskusji nad omawianą strategią - powiedział jeszcze przed rozpoczęciem prezentowania wyników Mieczysław Szczurek, burmistrz Cieszyna. Część radnych odniosło się do dokumentu krytycznie. Radni Klubu "Niezależni" zarzucili autorom dokumentu, że zaproponowane zmiany przygotowano jedynie w oparciu o dane liczbowe i lokalizację placówek. - Materiał wstępny do opracowania Strategii Rozwoju Oświaty w Cieszynie jest naszym zdaniem przygotowany standardowo, bez uwzględnienia podstawowych i specjalistycznych uwarunkowań funkcjonujących w naszym mieście szkół i przedszkoli - napisali w opinii, którą podczas sesji odczytała Halina Bocheńska, przewodnicząca Klubu Radych "Niezależni". Stanowisko to poparte zostało również przez Komisję Oświaty, Kultury i Sportu. - Czy jako człowiek zarządzający własnym budżetem chciałbym przewrócić wiele rzeczy w życiu dla tego 1 proc. oszczędności? Nie, bo ryzykowałbym zbyt wiele - mówił radny Kazimierz Kawulok, który zwrócił uwagę na to, jaką część wydatków na oświatę przyniosą zaproponowane oszczędności. - Za opracowanie wyjściowych założeń, przedstawienie suchych danych, zaproponowanie rozwiązań kontrowersyjnych, które w wielu przypadkach są nierealne do zrealizowania i wydanie na to 25 tys. zł uważam za skandal - mówił radny Adam Wójtowicz, który stwierdził, że lokalne organizacje pozarządowe wykonałyby podobną analizę za cenę dziesięciokrotnie mniejszą. Skrytykował też fakt, że autorzy raportu nie odwiedzili placówek oświatowych. - Chcieliśmy zachować całkowity obiektywizm - usłyszał w odpowiedzi od prezentującego raport.

Emocje starał się studzić Krzysztof Wantulok. - Uważamy, że jest to pierwszy krok w stronę opracowania strategii oświaty w naszym mieście. Analiza stanu oświaty oraz wnioski i rekomendacje zawarte w tym dokumencie są przedstawione czysto od strony ekonomiczno-finansowej. Z liczbami rzeczywiście trudno dyskutować, dlatego myślę, że zespół, który będzie przygotowywać strategię powinien ten dokument przeanalizować, ale łącząc go z procesem wychowawczo-dydaktycznym, specyfiką oświaty, uwarunkowaniami środowiskowymi, a przede wszystkim dobrem naszych dzieci i ich przyszłości - mówił przewodniczący Klubu Radnych "Wspólnota dla Cieszyna", który zwrócił uwagę, że subwencja wynosi tylko 50 proc. kosztów funkcjonowania oświaty, dlatego państwo powinno wprowadzić rozwiązania zwiększające te środki.

Szerzej na problem spojrzał radny Olgierd Lizoń. - Część opisowa tego dokumentu wskazuję na jedną rzecz: staczamy się w dół! Spadająca dzietność, to że musimy myśleć o likwidacji przedszkoli, łączeniu szkół, to znak, że nie ma tu przedsiębiorczości, inwestycji, nowych miejsc pracy, nie zwiększa się liczba mieszkańców. Warto się nad tym pochylić i myśleć na strategią rozwoju miasta, a nie o tym, czy mamy likwidować jedną, czy dwie stołówkę lub zamienić księgowe na pracujące w jednej szkole na zespół księgowych pracujących w ZOJO - zauważył Lizoń.

Dokument zaprezentowany na sesji wywołał również sporo emocji i niepokoju wśród nauczycieli i rodziców. Niektórzy obawiają się, że dokument jest zapowiedzią reorganizacji oświaty nad Olzą, do której mogłoby dojść już w tym roku. - Przedstawione opracowanie, po przeanalizowaniu, jest dla nas nie do zaakceptowania i jako takie odrzucamy je - napisali w liście do Bolesława Zemły, przewodniczącego Rady Miejskiej Cieszyna, nauczyciele Szkoły Podstawowej nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi. - Wierzymy, że malejąca liczba uczniów w cieszyńskich szkołach może budzić niepokój, ale nie może być pretekstem do podejmowania działań, które nie służą społeczeństwu, a jedynie mają ograniczyć wydatki miasta - napisali. Wobec pomysłom zawartym z materiale zaprotestowała również działająca przy szkole Rada Rodziców. - Oświata jest jednym z fundamentów społeczeństwa, działania które są teraz prowadzone nie są dobre ani dla szkoły, ani dla dzieci - mówi Grzegorz Żuchowicz, tata 12-letniego Jakuba, który ma nadzieję, że podjęcie wszystkich decyzji poprzedzone będzie społecznymi konsultacjami.

Z cieszyńskiego magistratu płyną jednak uspokajające sygnały. Zapytaliśmy Edytę Subocz, asystentkę burmistrza, czy w związku z rozpoczęciem prac nad Strategią Rozwoju Oświaty w Cieszynie planowane są spotkania lub konsultacje z dyrektorami i nauczycielami, rodzicami, organizacjami pozarządowymi oraz czy w najbliższym czasie, np. podczas lutowej lub kolejnych sesji Rady Miasta, burmistrz zamierza zgłosić projekt uchwały dotyczący reorganizacji którejkolwiek z placówek oświatowych w Cieszynie. - Obecnie trwają prace nad powołaniem Zespołu Koordynującego ds. opracowania Strategii, którego celem działania będzie m.in.: określenie głównych kierunków prac, organizacja cyklicznych spotkań i warsztatów z zainteresowanymi instytucjami i środowiskami (w tym z Radami Pedagogicznymi i Radami Rodziców cieszyńskich placówek oświatowych), opracowanie wstępnego projektu Strategii dla burmistrza miasta - poinformowała nas na nasze mailowe zapytanie w tej sprawie Subocz, która dodała, że przedstawienie projektu Strategii Radzie Miejskiej powinno nastąpić końcem 2013 roku. - W związku z powyższym burmistrz nie skieruje pod obrady Rady Miasta w bieżącym miesiącu żadnych projektów uchwał związanych z reorganizacją sieci placówek oświatowych - dodaje. Przypomnijmy, aby zmiany w sieci szkół weszły w życie od września uchwałę intencyjną w tej sprawie Rada Miasta musi podjąć najpóźniej do końca lutego.