, piątek 19 kwietnia 2024
Wyjątkowy kowal z Kończyc Wielkich
Gdyby zestawić listę najbardziej zasłużonych mieszkańców Kończyc Wielkich w historii, kowal Józef Górnioszek znalazłby się w ścisłej czołówce. fot. DTG/Wikimedia Commons.  



Dodaj do Facebook

Wyjątkowy kowal z Kończyc Wielkich

MICHAEL MORYS-TWAROWSKI
Józef Górnioszek to kowal z Kończyc Wielkich, który zmarł ponad 120 lat temu. Jest to postać zapomniana \"totalnie\": nieobecna w świadomości społecznej, jak i - nie licząc drobnych wzmianek - pomijana w pracach naukowych. Gdyby jednak zestawić listę najbardziej zasłużonych osób w historii Kończyc Wielkich, powinien znaleźć się w ścisłej czołówce. W pewnym sensie to Józef Górnioszek otworzył mieszkańców tej miejscowości na świat.
W połowie XIX wieku ludzie z Kończyc Wielkich chętnie kupowali książki o tematyce religijnej. Rozprowadzał je zwykle kościelny, który zaopatrywał się w Cieszynie u Pawła Stalmacha, redaktora "Gwiazdki Cieszyńskiej". Wzbraniał się jednak przed kupowaniem innych, "świeckich" pozycji, nie mówiąc o gazetach. Jego stanowisko podzielała większość mieszkańców wsi, niezależnie od wyznania.

Wyłamał się jedynie wiejski kowal, Józef Górnioszek (czasami nazwisko zapisywano w wersjach Gurnioszek i Kurnioszek), który namawiał do kupowania gazet. - Musimy też przecie coś o świecie wiedzieć - przekonywał.

Koniec końców okazał się bardzo skuteczny, bo w 1870 roku w Kończycach Wielkich było 10 prenumeratorów "Gwiazdki Cieszyńskiej". Liczba ta z dzisiejszej perspektywy nie jest imponująca, ale wtedy gazety zwykle czytano na głos, zapraszając sąsiadów i znajomych. Zatem siła oddziaływania tych dziesięciu numerów była całkiem spora. W tym czasie w żadnej miejscowości na Śląsku Cieszyńskim, nie licząc Cieszyna, "Gwiazdka" nie miała tylu prenumeratorów.

PISALIŚMY: Theodor Kotschy: Wielki podróżnik z Ustronia

Warto zaznaczyć, że Górnioszek zakończył edukację na szkole ludowej (podstawowej). Był kowalem; miał też niewielkie gospodarstwo, które prowadził we wzorowy sposób. Mimo obowiązków, znajdował zawsze czas na lekturę i poszerzanie horyzontów. Był jednym z pierwszym członków założonej w 1861 roku Czytelni Ludowej w Cieszynie. Pisywał też korespondencje do "Gwiazdki Cieszyńskiej", sygnowane inicjałami J.G. Zmarł w czerwcu 1880 roku w wieku 52 lat.

Wiadomo, że Józef Górnioszek pozostawił 5 córek (syn zmarł młodo, rok przed ojcem). Być może ich potomkowie nadal mieszkają w Kończycach Wielkich.
Komentarze: (11)    Zobacz opinię czytelników (0)    Dodaj opinie
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy pozostawionych przez internautów. Komentarz dodany przez zarejestrowanego użytkownika pojawi się na stronie natychmiast po dodaniu. Anonimowy komentarz zostanie opublikowany z opóźnieniem, po jego akceptacji przez redakcję. Komentarze niezgodne z regulaminem będą usuwane.

RUCH będą wspominać (pałeczkami) jeżeli zacznie teraz sprzedawać gazety chińskie

A jakie zadanie ma obecny "RUCH"?
To samo. A czy będą o nim wspominać?
Skoczów miał również swoich kowali. Np. p.Jany, p. Karch.

Polaryzacja poglądów jak widać nie jest możliwa. Kończanie na Madagaskar !

kupował kończanom co tydzień gazetę, a oni szli z nią od razu do hajźla i tam wbijali ją na gwóźdź. I tak kończany robią po dzień dzisiejszy. O czym Szanownych Czytelników GC informuje Kaczan.

To właśnie tacy ludzie, jak Górnioszek tworzą coś, co się nazywa społeczeństwo obywatelskie. Zwykle takiej mało spektakularnej roboty się nie docenia, pomimo że efekty tej działalności są nieraz bardziej trwałe i wartościowe. Dzięki takim, jak on, mieszkańcy wsi zaczynali interesować się życiem publicznym, pobudzała się chęć do kształcenia, z czasem zaczęto tworzyć w gminach różne organizacje, ochotnicze straże pożarne, itd.

sami macie zakute łby

i dlatego Kończanie mają zakuty łby.. dobry kończan martwy kończan...

za to W.K jest fascynujący-intelekt pierwsza klasa.uuuu!!!

Ma Pan rację WK -przecież JG nie był ówczesnym celebrytą nie fikał koziołków, nie obnażał się publicznie etc. a jedynie prenumerował gazety. Jakoś trudno się zachwycić normalnym człowiekiem o szerokich horyzontach......

.

Jakoś ta postać akurat nie jest fascynujaca

Dodaj komentarz

Zawartość pola nie będzie udostępniana publicznie.
  • Adresy internetowe są automatycznie zamieniane w odnośniki, które można kliknąć.
  • Dozwolone znaczniki HTML: <em> <strong> <cite> <code> <ul> <ol> <li> <dl> <dt> <dd>
  • Znaki końca linii i akapitu dodawane są automatycznie.

Więcej informacji na temat formatowania

Image CAPTCHA
Wpisz znaki widoczne na obrazku.
reklama
reklama