Uwaga na fałszywych świętych!

– Wraz z przenikaniem do nas kultur z innych części świata, tradycyjny św. Mikołaj-biskup zastąpiony został postacią w czerwonym kubraczku i śmiesznej czapce z pomponem, która pojawia się w sklepach już w październiku, stając się powoli ikoną konsumpcji – mówi Irena Adamczyk z Muzeum Śląska Cieszyńskiego. Św. Mikołaj urodził się prawdopodobnie w mieście Patara w Licji (Mała Azja) ok. 270 roku. Od młodości wyróżniał się pobożnością i wielką wrażliwością na niedolę bliźnich. Dante uwiecznił w swym eposie zdarzenie, w którym Mikołaj ułatwił zamążpójście trzem córkom zubożałego szlachcica, podrzucając im skrycie pieniądze. Tej cechy Mikołaj nie pozbył się, gdy wybrano go na biskupa Miry: nadal troszczył się o materialne potrzeby wiernych, wstawiał się za poszkodowanymi u władz świeckich. Biskup Mikołaj zmarł 6 grudnia między 345 a 352 rokiem, a jego ciało pochowano w Mirze.

Św. Mikołaj należy do najpopularniejszych świętych zarówno w kościele prawosławnym, jak i w kościele katolickim. Z legendy o obdarowaniu trzech córek i o szczodrobliwości świętego zrodziła się tradycja Mikołaja odwiedzającego dzieci i obdarowującego je drobnymi prezentami w postaci słodyczy, owoców i orzechów. W większości krajów Europy Środkowej Mikołaj odwiedzał dzieci wieczorem w przeddzień swego święta, 5 grudnia. Mikołajowi często towarzyszyły anioły i diabły, jako przedstawiciele dobra i zła. Na Śląsku Cieszyńskim orszak taki, nazywany mikołajami, odwiedzał 6 grudnia domy, gdzie mieszkają dzieci albo panny na wydaniu. Mikołaj egzaminował dzieci ze znajomości „Ojcze Nasz”, „zdrowaśki”, pieśni, wierszy. Odczytywał grzechy i przewinienia dzieci, przyjmował ich przyrzeczenia poprawy i obdarowywał dzieci podarunkami: ciastkami, cukierkami, jabłkami, orzechami.

Obecny wizerunek Św. Mikołaja w czerwonym kostiumie i czapce został opracowany w 1930 roku na zlecenie koncernu Coca-Cola przez amerykańskiego artystę Freda Mizena, jednak pierwsze wizerunki Mikołaja w tym stroju pojawiły się już w latach 20. XX wieku.