Rarytasy w kościele Jezusowym

Otwarcie tego niezwykłego muzeum zapoczątkuje obchody 300-lecia cieszyńskiego kościoła Jezusowego. To nie tylko piękny zabytek i największa świątynia luterańska w Europie Środkowo-Wschodniej. To także miejsce z bogatą historią. Początkowo był to tzw. kościół łaski - zgodę na jego wzniesienie wydał cesarz na początku okresu tolerancji religijnej na Górnym i Dolnym Śląsku. Długo był jedyną ewangelicką świątynią między Pszczyną a czeskim Ołomuńcem i zarazem centrum ewangelickiej inteligencji. Dlatego w ciągu lat przy kościele udało się zgromadzić bogate zbiory dokumentujące dzieje protestantów na Śląsku Cieszyńskim. — Do tej pory znajdowały się w różnych zakamarkach i nikt nie mógł ich zobaczyć. Dlatego w końcu postanowiliśmy udostępnić je zwiedzającym — mówi ks. Janusz Sikora, proboszcz parafii ewangelickiej w Cieszynie.

Prace udało się rozpocząć przed dwoma laty dzięki dotacji z tzw. Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego. Kilka działających w mieście instytucji (m.in. Książnica Cieszyńska, parafia ewangelicka, Muzeum Śląska Cieszyńskiego) otrzymało wtedy pieniądze na projekt „Ochrona i konserwacja cieszyńskiego dziedzictwa piśmienniczego". Ewangelicy na swoje zbiory dostali 1,6 mln zł.

Z myślą o muzeum odrestaurowano wnętrza na drugim piętrze świątyni. Są tu łukowate sklepienia i piękna, ceglana posadzka z czasów budowy kościoła. Od reszty świątyni ekspozycję oddzielają specjalne okna.

Wśród eksponatów zobaczymy wiele rarytasów. Jest tu pierwszy, potężny zamek z kościelnych drzwi z 1714 roku, fotel, na którym siedział w 1906 roku cesarz Franciszek Józef, czy szpic laski, którą w 1709 roku w miejscu obecnej świątyni zatknął cesarski wysłannik hrabia Ludwik Zinzendorf jako znak łaski na budowę kościoła. Są też stare i piękne naczynia liturgiczne, mieszki do zbierania ofiary od wiernych, wielkie skarbony z XVIII wieku, wiekowe zeszyty i dzienniczki uczniów szkoły ewangelickiej oraz cenne księgi i dokumenty. Marcin Gabryś, opiekun muzeum, stara się także ściągnąć z Zaolzia rzeźbę orła (symbol monarchii habsburskiej) podobną do tej, która kiedyś znajdowała się nad ołtarzem, ale została zniszczona w 1918 roku.

— Śląsk Cieszyński to prawdziwe zagłębie protestantyzmu, ale do tej pory nie było tutaj miejsca prezentującego historię tego wyznania. Teraz to się zmieni — mówi Maciej Oczkowski, zajmujący się tworzeniem muzeum.

Otwarcie nastąpi w ostatnią niedzielę marca. Będzie to drugie, po Mikołajkach, muzeum protestantyzmu w Polsce.