Dawna prasa w internecie

„Gwiazdka” trafiła do internetu dzięki Książnicy Cieszyńskiej, w ramach programu digitalizacji zbiorów. – Program zainicjowany został w 2003 roku – mówi dyrektor tej instytucji, Krzysztof Szelong. – W jego fazie pilotażowej, przy wykorzystaniu środków własnych biblioteki oraz będących w jej dyspozycji prostych narzędzi informatycznych, zdigitalizowano wszystkie historyczne katalogi zbiorów. W latach 2003-2005 zostały one udostępniane w internecie, stając się – obok tworzonych równocześnie katalogowych baz danych – ważnym składnikiem wyszukiwawczego instrumentarium Książnicy.

W styczniu ubiegłego roku w siedzibie Książnicy Cieszyńskiej podpisano porozumienie, na mocy którego Książnica dołączyła do grona instytucji współtworzących Śląską Bibliotekę Cyfrową. Książnica Cieszyńska w pierwszej kolejności do jej dyspozycji oddała kopie dokumentów przygotowanych na potrzeby Cieszyńskiej Biblioteki Wirtualnej. Teraz przetworzane są kolejne archiwalia. Zbiór, obejmujący monografie oraz dokumenty historyczne, wydawnictwa statystyczne i źródłowe, pamiętniki, bibliografie, informatory, które bezpośrednio odnoszą się do Śląska Cieszyńskiego, bądź też odgrywają pomocniczą rolę w badaniach nad jego dziejami, liczy blisko 13 tys. stron. Będzie on stopniowo wzbogacany o cyfrowe kopie powstające w rezultacie projektu „Ochrona i konserwacja cieszyńskiego dziedzictwa piśmienniczego”. Poza liczącą około 1000 jednostek inwentarzowych kolekcją manuskryptów Biblioteki Leopolda Jana Szersznika, znajdą się tu cyfrowe wersje kilkudziesięciu tytułów dawnej cieszyńskiej prasy, w tym również tych najbardziej znanych, jak „Gwiazdka Cieszyńska”, „Dziennik Cieszyński”, czy „Silesia”. W sumie cyfrowy zasób, który Książnica Cieszyńska zamierza w obecnej fazie programu udostępnić za pośrednictwem Śląskiej Biblioteki Cyfrowej, obejmie kopie blisko 400 tys. stron. Liczba ta ulokuje Książnicę Cieszyńską w ścisłej czołówce instytucji udostępniających swoje zbiory w ŚBC.

„Gwiazdka Cieszyńska – Pismo naukowe i zabawne” była tygodnikiem wydawanym w Cieszynie w latach 1851-1939. Po roku 1906 ukazywała się jako dwutygodnik. Pismo po 1863 roku (po powstaniu styczniowym) podkreślało polskość Śląska, dbało o krzewienie oświaty wśród polskiej ludności Śląska Cieszyńskiego. Od 1888 roku było finansowane przez Katolickie Towarzystwo Prasowe. W wieku XX wystąpiło przeciwko wpływom socjalizmu i jego ruchu. Na łamach „Gwiazdki” debiutowało wielu śląskich literatów. Byli to m.in.: Ernest Farnik, Józef Lompa, Robert Zanibal, Juliusz Ligoń. W 1907 roku jej nakład wynosił ponad 4,6 tys. egzemplarzy.

Do „Gwiazdki” można dotrzeć przez strony www.kc-cieszyn.pl i www.sbc.org.pl.