Co tydziyń po naszymu: z naszygo na nasze

Tłumaczyni z naszego na nasze. Jesi „nasze” je cieszyński a polski, nima to wielki problym, jak my to mieli możność widzieć na przikładzie ciotki Łacioczki. Gorzi je ale, jesi Herzogtum Teschen ist unsere Vaterland und unsere Hauptstadt ist Wien. Potym s tym tłumaczynim z naszego na nasze mogóm być kłopoty. Na swoji skurze to doświadczył jesze hań-downi za Austryje jedyn gorol, kiery całe życi marził o tym, aby aspóń roz na własne łoczy uwidzieć haupsztat Wiydyń. Dłógi roki zbiyroł do puńczochy grejcarek ku grejcarku aż na kóniec uzbiyroł na rajzekarte. Jak już było wszystko fertik, baba dała mu do wynzełka buchty s marmeladóm a do wielki bańki na mlyko mu nawarziła fazoli. „A pamiyntej, abyś mi tam nie zabłóndził do jakigosi niewiaścinca, chłopeczku.“ – dowała przed łodjazdym łostatni insztrukcyje. „Pamiyntej że porzóndny człowiek nocuje we Wiydniu w hotelu“. Na kóniec nasz gorol w Nowsiu nasiednył na cug. Rajza byla dłógo. Łokna cugu były posrane łod much tak, że przez nich nie było widać, we wagónie zaś pełno było rusnackich rekrutów łod Jasła, kierym nic nie rozumioł, tóż sie strasznie nudził i po kapce ujodoł buchet z wynzełka a fazoli z bańki. Po dłógich godzinach cug zastawił a z pola sie łodezwało wołani, że tu je haupsztat Wiyn i że trzeba aussztajgen. Nasz gorol ledwie sie wyszolóntoł z wagóna, bo nogi mu ściyrpły aż po samóm dupe. Utropióny był jak fras, tak że mioł wielkóm radość, kiedy hned przez ceste naproci banhofu uwidzioł solidnóm budowe s napisym „Hotel“. Po nimiecku bardzo nie umioł, ale na recepcyji siedzała frelka z Bośnie, tóż sie jakosi rynkami-nogami domówili, że jedna cymra na jednóm noc. Ale tu sie gorolowe szczyńści skłóńczyło. Nie trwało dłogo a zjedzóno pełno bańka fazolowej polywki a świyże buchty zaczyły coroz natarczywi dowaś ło siebie znać. Gorol wyglóndnył prez łokno, ale nigdzi nie widzioł stodoły, za kieróm mógby zrobić potrzebe. Wyzdrził za dwiyrzwe, ale tam fórt chodziły jakisi paniczki i panoczkowie, tóż hónym zaloz spatki do izby. Czuł, że za chwilke bedzie źle. A że se nie wziył zapasowych gaci, ni mioł do wyboru. Czympnył przi futrach i zrobił kupke z lewej, kupke z prawej stróny, ale wtedy go strasznie skrynciło, tóż skoczył za kachlok i dokóńczył dzieła. Potym sie s wyrazym bezgranicznej ułgi zwylił do pielesza i usnył snym bohatera. Na drugi dziyń rano łobudzioło go klepani na dwiyrze. Do izby wloz pokojski, sprawdzić, czy klijyntowi czego nie trzeba. Hned za progym jeho spojrzyni spoczylo na kupce, kiero w tym miejscu ni miała co robić. „Was ist das?“ pyto sie pokojski, ale w twej chwili uwidzioł drugóm kupke i podniesiónym głosym powtarzo: „Waaas ist daaas?“. Gorol nie bardzo rozumioł, co panoczek w biołym fortuchu prawi, ale sie dowcipił z tónu jego rzeczy a z wybałuszónych łoczy, że mu pokojski wyrażo uznani. Tóż wyskoczył z łóżka i mówi. „To nima nic. To sóm jyny taki małe wazisdaski. Ale podziwejcie sie na to wazisdasisko za piecym“. Isto nie trzeba mówić, że gorolowi hned kozali pozbiyrać wazisdasy do bańki i że go styrczyli do piyrszygo cugu, kiery łodchodził w kierunku na Przemyśl. Tak sie skónczyła gorolowa wycieczka. A morał z tego taki, że gdyby sie nasz gorol wybroł do Warszawy i tam sie spytoł „panoczku, nie wiedzóm, kaj sie tu do wy...ć?“ to by go tam naisto zrozumieli.

Móm ujca we Warszawie, a dycki jak do niego zajadym, to oba wyrzóndzómy po naszymu a Warszawioki yny uszy nacióngajóm a czasym sie pytajóm skónd my sóm – isto kansik s połednia Polski s Goralije. Ujec mie sóm pyto, coby kapke porzóndzić naszóm rzeczóm, bo rod se podrzisto po naszymu a żodyn sie nigdy s nas nie śmioł. Co inszego jak sie idzie kansik do becyrku – jak widzym, że paniczka rzóndzi po naszymu to jo też, ale jak rzóndzi w jynzyku literackim, to nie bydym rzóndziuł po naszymu, bo to nie o to idzie. Idzie o to, coby rzóndzić po naszymu tam, kany sie do, bo slónsko rzecz to ni ma jynzyk urzyndowy, a becyrk je becyrk. Ze żodnym ni ma co na siłe drzistać po naszymu jak nie chce - trzeja dycki wyczuć sytuacyj. Jak nadawca a odbiorca rzóndzóm tym samym jynzykiym, to dycki kómunikacyj je miyndzy nimi lepszo, bo sie lepszy zrozumiejóm. A je aji tak, że gdosi na siłe chce kómusikej wciść swojóm rzecz, a wtynczas to je tako demonstracyj, że jo je inkszy, że jo móm inkszóm rzecz – a to nie o to idzie. Przipómniała mi sie definicyj folkloru, eszcze ze studiów – folklor to je przekaz treści, kiej nadawca a odbiorca sóm s tego samego środowiska, a rzóndzóm, śpiywajóm, abo grajóm swobodnie, a nie bojóm sie, że sie gdosi bydzie ś nich śmioł. Tóż ta naszo rzecz bydzie wtynczas takim czystym folklorym, kiej bydymy rzóndzić po cieszyńsku s tymi, kierzi tego chcóm a naszym rzecz znajóm. Jak se chłopi s dziedziny siednóm w aryndzie, dajóm se po półce, a drziszczóm po naszymu, a pote jak uż majóm wiyncyj w rzici wlote se aji zaśpiywajóm a zagrajóm na hóślach – to je czysty folkor. A jak jakisi Górol wylezie na scynym a zagro a zaśpiywo a posłóchajóm go letnikorze kierzi sie prziszli tak yny na niego podziwać to wtynczas to ni ma folklor, bo óny uż sie nie czuje tak dobrze jak miyndzy swojimi – to je wtynczas folkloryzm. Tóż niech ta naszo szumno cieszyńsko rzecz bydzie takim żywym folklorym, kiery powstowo spóntanicznie jak my sóm miyndzy swojimi. Tak samo je na tych rostomajtych kónkursach gwary, bo ci co wylezóm na scynym a wyrzóndzajóm po naszymu, uż nie rzóndzóm tak, jako na każdo miyndzy swojimi. Tóż ni ma co na siłym rzóndzić tam, kany sie człowiek nie czuje swobodnie.

Rużowiućko, Fón pisze, że mu łuciyk łostatni cug do Winernojsztatu.

Idym se dzisio szpacyrkiym do kauflandu i taki fajne słówko naroz sie mi na jynzyku znalazło : tyn rzyżmóń / żyżmóń / rzyrzmóń / żyrzmóń . Opcja pisana do wyboru . Zadzwóniłech do ujca do Częstochowy ,czy wiy co to znaczy . Nó i nie wiedzioł - czyli je to nie po polsku .

Unsere Hauptstadt ist Wien

MLYKA, stary ślimoku!...

Jak Ty widzisz hajmat w Opawie, to ja dziękuję.

jak już co

Javorovy Ostry,
to sóm moje siostry,
Olza řeka bystra,
jedeme na mistra!

Ą i Ę czyli jem bułkem przez bibułkem. Jak Ci Damianie nie pasi to jedynie emigracja do Warszawy.

Oj, Damianie, Damianie ! Napiszę Ci do bólu poprawną polszczyzną. Abyś nie musiał wstydzić się wsioka i narażać się na miano wsioka, czytając to. Jeśli się wstydzisz gwary, to Twój problem. Bo gwara to nic innego, jak żywy język. Zgadnij, co było pierwsze ? Gwara, czy język literacki ? Nawet wielu wielkich literatow polskich ( i nie tylko ) pisało gwarą............Jeśli się wstydzisz - to nie muszą Cię brać - sam dajesz świadectwo " wsiokowego" myślenia.