Królowie szrotu

Jedziemy od Bielska-Białej przez Jaworze do Jasienicy. To prawdziwa aleja szrotów (z niemieckiego — złom), albo jak śmieją się niektórzy mieszkańcy — Szrotstrasse. Liczymy kilometry i place. Wychodzi, że na 5,5 kilometrowym odcinku są 42 punkty z używanymi częściami samochodowymi — średnio co 130 metrów nowy szrot. — Tu można jechać w ciemno. Jak w jednym składzie nie znajdzie się poszukiwanej części, to na pewno będzie w drugim — mówi właściciel jednego ze szrotów.

Na kilku placach panuje bałagan, ale na większości części są równiutko poukładane na regałach. Znajdziemy tu wszystko, co potrzebne do naprawy samochodu: zderzaki, drzwi, maski, klapy, bagażniki, opony, felgi, kołpaki, lampy i to wszystkich matek dostępnych na świecie. Klienci są z całej Polski. Masowo przyjeżdżają też Czesi i Słowacy. — To miejsce miało szansę na taki rozwój głównie dzięki świetnej komunikacji drogowej. Śląsk ma do nas blisko, łatwo też dojechać ludziom z Małopolski i Podkarpacia oraz naszym południowym sąsiadom — mówi pracownik jednego ze szrotów.

***

Pierwszy szrot przy alei postawił w 1991 roku Mirosław Łaciok, znany potem m.in. z protestów przeciwko wprowadzeniu zakazu sprowadzania składaków na lawetach. — Byłem pionierem — przyznaje dzisiaj z dumą. Spotykamy się w siedzibie jego firmy w Jasienicy. To była ferma drobiu. W pięciu halach o długości 110 metrów każda znajdziemy tysiące części, od lusterek po silniki. Leżą w większym porządku niż produkty w hipermarkecie — równiutko poukładane na regałach i posegregowane według kraju pochodzenia. Pracownicy dokładnie wiedzą, gdzie czego mają szukać. — Gdy Niemcy kręcili u mnie program, byli w szoku — wspomina Mirosław Łaciok. Jego składy, z powodu umiejscowienia firmy, nazywają się Kurnik 1, 2 i 3. — To nie ja je tak nazwałem, a klienci, którzy do mnie przyjeżdżali — wspomina. Dzisiaj zatrudnia pięćdziesięciu ludzi i jest prawdziwym potentatem na rynku używanych części samochodowych. — Polaków nie stać, żeby kupować nowe części. Poza tym wolimy kupować tanio i dobrze, a moja firma na każdą część daje gwarancję — tłumaczy powodzenie biznesu właściciel Kurników.

***

Po Łacioku na ulicę przyszli kolejni, jak Czesław Sosulski. To w zasadzie wokół ich szortów lokowały się kolejne składy. — Gdy my zaczynaliśmy na ulicy były cztery takie punkty. A dzisiaj to największe zagłębie używanych części w Polsce — mówi Artur Borkowski, który od 10 lat pracuje w komisie Vento Car przy ul. Cieszyńskiej. Części przyjeżdżają z Niemiec, Włoch, Francji. Kupowane są w punktach, gdzie składuje się elementy powypadkowych samochodów, albo takich, których nie opłacało się już naprawiać, bo robocizna przekraczała wartość auta.

Na palce podjeżdżają samochody z tablicami rejestracyjnymi z Krakowa, Tarnowa, Rzeszowa, Częstochowy, Przemyśla, Nowego Targu, Zakopanego, Opola, Pragi, Bratysławy. Czesi i Słowacy stanową aż połowę klienteli szrotów. Przyjeżdżają nawet z najdalszych zakątków. Nowe części są u nich drogie, a używanych nie kupisz. A tu części są tańsze od nówek nawet o 60 proc. Duże nagromadzenie szrotów sprawia, że klient nigdy nie odejdzie z kwitkiem, ale jest też i minus. Konkurencja na alei jest ogromna, więc niektóre szroty padają. W ubiegłym roku zamknięto trzy albo cztery punkty, ale zaraz w ich miejscu pojawiły się nowe. — Podstawą jest duży asortyment towaru. Jeżeli go masz, to przetrwasz — przekonuje pracownik szrotu.

— Najlepszy okres był zaraz po wejściu Polski do Unii Europejskiej, bo wtedy Polacy zaczęli masowo przywozić używane samochody. Teraz rynek jest już nasycony, to czuć, ale klientów nie brakuje — mówi Artur Borkowski.

***

Składy nie wszystkim się podobają. Wielu mieszkańców ulicy nazywa je pogardliwie dziuplami, a ich właścicieli złomiarzami. — Krążą mity, że to wszystko kradzione. A my uczciwie importujemy te części z Zachodu i uczciwie płacimy podatki. Na każdą śrubkę mamy papier — zapewnia Artur Borkowski.

— Taka jest obiegowa opinia, że jesteśmy złodziejami, ale to krzywdząca nieprawda — dodaje właścicieli jednego ze składów. Do szrotów nie pałają też miłością urzędnicy z Jaworza, którzy przekonują, że składy z częściami nie przynoszą chluby gminie z turystycznymi aspiracjami. Wójt próbował rozmawiać z właścicielami, ale niewiele wskórał. Mógł tylko prosić, żeby popracowali nad estetyką swoich komisów. Posłuchali niektórzy sadząc tuje albo stawiając ładniejsze ogrodzenia.

— Takie składy istnieją w dużo bardziej rozwiniętych krajach niż Polska i tam nikomu nie przeszkadzają — przekonuje Mirosław Łaciok.