, piątek 29 marca 2024
Najsłynniejszy zbójnik Śląska Cieszyńskiego
Życie Ondraszka, podobnie jak i innych najsłynniejszych zbójników karpackich, stało się źródłem popularnych mitów i legend kształtowanych według znanego schematu - ludowy bohater, zabierający bogatym i oddający biednym. fot: Książnica Cieszyńska



Dodaj do Facebook

Najsłynniejszy zbójnik Śląska Cieszyńskiego

źródło: Książnica Cieszyńska
W piątek 27 lipca 2018 r. o godz. 17.00 w Książnicy Cieszyńskiej odbędzie się kolejne spotkanie z cyklu „Cymelia i osobliwości w zbiorach Książnicy Cieszyńskiej”. Krzysztof Kleczka zaprezentuje, "Sprawozdania i oświadczenia w sprawie przebiegu przesłuchania Jerzego Juraszka i trzech innych zbójników z państwa frydeckiego przez sąd ławniczy w Cieszynie w 1716 r.". Dokumenty te związane są z osobą Ondraszka, najsłynniejszego zbójnika ze Śląska Cieszyńskiego.

Życie Ondraszka, podobnie jak i innych najsłynniejszych zbójników karpackich, stało się źródłem popularnych mitów i legend kształtowanych według znanego schematu - ludowy bohater, zabierający bogatym i oddający biednym. Zaczęły się one rodzić i kształtować w epoce romantyzmu. Na Śląsku Cieszyńskim zainteresowanie Ondraszkiem, widoczne od połowy XIX wieku, uwidoczniło się nie tylko w twórczości literackiej: Aleksandra Boruckiego, Adolfa Fierli, Emanuela Grima, Pawła Kubisza, Zofii Kossak, Gustawa Morcinka czy Roberta Zanibala, ale i w sztukach plastycznych - w drzeworytach Władysława Skoczylasa i muzyce Stanisława Hadyny.

W przeciwieństwie do dużej ilości różnego rodzaju opowieści i podań idealizujących dokonania zbójników karpackich, w tym i Ondraszka, niewiele zachowało się materiałów źródłowych, odkrywających blaski i cienie zbójnickiego procederu. Bezsprzecznie jednym z tego typu źródeł są archiwalia, należące obecnie do zbiorów ks. Leopolda Jana Szersznika, które jak pisze Ludwik Brożek: „[...] wydobył zapewne Szersznik z cieszyńskiej kancelarii magistrackiej koło roku 1800, kiedy były już tylko wspomnieniem historycznym zapomnianych zdarzeń z przed wieku”. Materiały te zawierają sprawozdania i oświadczenia ławników miejskich oraz miejskich chirurgów w sprawie przebiegu przesłuchania dawnych kompanów Ondraszka: Jerzego Juraszka, Jerzego Pollendy, Andrzeja Chlapczyka i Jerzego Woytka, przez sąd ławniczy w Cieszynie.

Już w 1872 r. Robert Zanibal, zbieracz ludowych pieśni, opowiadań i legend, w ostatniej części publikowanego na łamach "Gwiazdki Cieszyńskiej" opowiadania napisał: „Opowieść ludowa przedstawia nam tedy Ondraszka jako bohatera ludu, i otacza go urokiem nadziemskiej siły.[...] Lecz czyż był Ondraszek takim, jak nam go powieść ludowa przedstawia? — Żeby na to odpowiedzieć, musimy najprzód ubolewać, że kronikarze mało zostawili o nim pisanych świadectw. Kronika stwierdza tylko bytność Ondraszka, wspominając, że Ondraszek swego czasu był groźnym dowódzcą zbójców [...]

Komentarze: (0)    Zobacz opinię czytelników (0)    Dodaj opinie
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy pozostawionych przez internautów. Komentarz dodany przez zarejestrowanego użytkownika pojawi się na stronie natychmiast po dodaniu. Anonimowy komentarz zostanie opublikowany z opóźnieniem, po jego akceptacji przez redakcję. Komentarze niezgodne z regulaminem będą usuwane.

Dodaj komentarz

Zawartość pola nie będzie udostępniana publicznie.
  • Adresy internetowe są automatycznie zamieniane w odnośniki, które można kliknąć.
  • Dozwolone znaczniki HTML: <em> <strong> <cite> <code> <ul> <ol> <li> <dl> <dt> <dd>
  • Znaki końca linii i akapitu dodawane są automatycznie.

Więcej informacji na temat formatowania

Image CAPTCHA
Wpisz znaki widoczne na obrazku.
reklama
reklama