, czwartek 25 kwietnia 2024
Krótka historia Krasnej
Nieistniejący już kościół katolicki w Krasnej został poświęcony w 1901 roku, a inicjatorem jego budowy był ówczesny wójt Andrzej Francus. fot: fot. Schweppes / Wikimedia Commons



Dodaj do Facebook

Krótka historia Krasnej

MMT
O książętach cieszyńskich, co zabierali i oddawali, nauczycielach, co uczniów bili, podejrzanym typie, który przyjechał z Ameryki.

Według legendy początki Krasnej związane są z cesarzem Józef II, który zachwycił się pięknymi okolicami Cieszyna. Kiedy w tym miejscu powstała osada, nazwano ją Krasną. Przekaz ten nie ma nic wspólnego z prawdą. Józef II, który pod koniec XVIII wieku zniósł poddaństwo osobiste i przyniósł protestantom tolerancję, to popularny bohater podań ludowych na Śląsku Cieszyńskim. Wielu anonimowych "dobrych władców” z różnych opowieści po czasie stawało się cesarzem Józefem.

Wprawdzie ten władca w 1766 roku odwiedził Cieszyn, więc i o Krasną mógł zahaczyć, ale historia tej wioski jest o wiele starsza. Pierwszy raz została wspomniana w dokumencie z 1284 roku jako Pulcra villa (dosłownie piękna wioska).

***

Folwark w Krasnej w średniowieczu był własnością dominikanów. W połowie XVI wieku, kiedy nastała na Śląsku Cieszyńskim reformacja, książę cieszyński Wacław Adam zabrał zakonnikom folwark. Jego syn i następca Adam Wacław przeszedł na katolicyzm i w 1613 roku oddał Krasną dominikanom.

W 1791 roku miejscowość wykupili książę Albert Sasko-Cieszyński i jego żona Maria Krystyna (nawiasem mówiąc, była to siostra cesarza Józefa II).

***

Szkoła w Krasnej powstała w 1875 roku, ale pierwszy nauczyciel działał w miejscowości około dziesięciu lat wcześniej. Nazywał się Jan Kanty Bińkowski lub Bieńkowski. Według jednych przekazów walczył w powstaniu styczniowym, według innych był szlachcicem, który stracił rodzinę i majątek w czasie rabacji galicyjskiej.

Jak pisał pochodzący z pobliskich Gułdowów Jan Szuścik, "Kantek uczył w zimie po domach synów gospodarskich w kompletach, znaczy, że zbierali się z kilku chałup razem w izbie przestróńszej i opalonej. Uczył czytania, pisania i rachunków. Zamiast historii opowiadał własne przeżycia, poza tem różne bajki, powieści i podania, których słuchali nie tylko uczniowie, ale wszyscy domownicy. (…) W lecie gromadził swych uczniów szczególnie w niedziele i święta popołudniu pod rozłożystą, lipą Kubówkową i tam powtarzał zimowe lekcje. Jego uczniowie to parobczacy i dziewoje w wieku dojrzałym, toteż było im pilniej do zalot, aniżeli do książki. Zapędy te gromił surowo i kija nie żałował. Ludzie tę jego pracę oceniali wdzięcznie, mówiąc: bije, bo bije, ale nauczy!”

Również zawodowi nauczyciele tłukli uczniów. Józef Grycz, pracujący w Krasnej w latach 1886-1889, w związku z biciem wychowanków miał kilka procesów, z czego dwa przegrał.

***

O lojalności chłopów wobec państwa austro-węgierskiej może świadczyć następująca historia, opisana w cieszyńskiej prasie. 24 sierpnia 1909 roku w gospodzie w Krasnej pewien człowiek, emigrant z Ameryki, "wypytywał w karczmie o tegoroczne manewry cesarskiej. Chłopi podejrzywając [tak w oryginale - MMT] go o złe zamiary, związali go i odstawili do Cieszyna. Uwolniono go z więzów, bo był niewinny i oddano żandarmeryi dla wyjaśnienia sprawy".

***

Kościół katolicki w Krasnej wybudowano w 1901 roku. Spiritus movens całego przedsięwzięcia był ówczesny wójt Andrzej Francus. Przy okazji poświęcenia świątyni kazanie wygłosił ksiądz Józef Londzin.

Kaplica ewangelicka w Krasnej została poświęcona dziesięć lat, 5 listopada 1911 roku. Jak relacjonował "Poseł Ewangelicki”, "Już wcześnie rano zapowiadały wystrzały z moździerzy okolicy, że w Krasnej odbędzie się rzadka uroczystość, oraz zapraszały na nią. Dzień był wprawdzie trochę wietrzny, ale zresztą pogodny i przyjemny, to też gdy w kościele Jezusowym na Wyższej Bramie nabożeństwo się skończyło, prawie że tysiączne tłumy pospieszyły do Krasnej, aby razem z domownikami wiary w Krasnej obchodzić ten radosny i pamiętny dzień”.

***

Historia Krasnej jako samodzielnej miejscowości zakończyła się w 1973 roku, kiedy została przyłączona do Cieszyna.

Komentarze: (0)    Zobacz opinię czytelników (0)    Dodaj opinie
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy pozostawionych przez internautów. Komentarz dodany przez zarejestrowanego użytkownika pojawi się na stronie natychmiast po dodaniu. Anonimowy komentarz zostanie opublikowany z opóźnieniem, po jego akceptacji przez redakcję. Komentarze niezgodne z regulaminem będą usuwane.

Dodaj komentarz

Zawartość pola nie będzie udostępniana publicznie.
  • Adresy internetowe są automatycznie zamieniane w odnośniki, które można kliknąć.
  • Dozwolone znaczniki HTML: <em> <strong> <cite> <code> <ul> <ol> <li> <dl> <dt> <dd>
  • Znaki końca linii i akapitu dodawane są automatycznie.

Więcej informacji na temat formatowania

Image CAPTCHA
Wpisz znaki widoczne na obrazku.
reklama
reklama