W pogoni za brunatnym jeleniem: Reaktywacja dekomunizacji (felieton)

Prawdziwi Cieszyniocy niejedną zmianę nazewniczą już przeżyli i ze zmianami nazw ulic się nie śpieszą, a jak już te zmiany wreszcie nastąpią, to odnoszą się do nich z rezerwą, a nawet je ignorują, bo takie mają obyczaje i przyzwyczajenia, które chętnie nazywają swoją tradycją, tak jest im lepiej, milej lub wygodniej. Dzięki takiej postawie przeczekać można niejedną nazwę, przetrwać niejeden reżim. Jak główna ulica miasta nazywała się Armii Czerwonej, to wspominało się, że kiedyś to była Głęboka i nawet za Niemców nazywała się Tiefe Gasse. A jak już przywrócono nazwę Głęboka, to trudno się było do niej przyzwyczaić. Ale już na zmianę nazwy ulicy Armii Ludowej czekać trzeba było znacznie dłużej. W końcu jednak nazwy cieszyńskich ulic zdekomunizowano i wydaje się, że obecnie trudno byłoby tutaj znaleźć coś do zdekomunizowania, choć nie jest wcale wykluczone, że coś jednak wpadnie w jastrzębie oko i pod patriotyczne szkiełko obecnych dekomunizatorów. Nowa, mocno zideologizowana i upartyjniona administracja chciałaby się jednak wyraźnie zaznaczyć, odcisnąć swoje piętno.

Sęk jednak w tym, że w Cieszynie nie ma czego na nowo nazywać. Obecna administracja musiałaby wybudować nowe ulice albo zmienić nazwy dotychczasowe, które często odnoszą się do dziejów Polski, historii i topografii lokalnej, choć jeszcze częściej są zupełnie ahistoryczne i apolityczne. Właśnie takich apolitycznych i ahistorycznych nazw ulic jest w Cieszynie najwięcej. Akacjowa, Bażancia, Bociania, Borsucza, Bukowa, Cicha, Chabrów, Chłodna, Czereśniowa, Dębowa, Długa, Dobra, Dolna, Dojazdowa (tak jakby inne ulice nie były dojazdowe), Działkowa, Dzika. A to dopiero początek alfabetu. Dla obecnej administracji i obecnych dekomunizatorów mogą to być nazwy mało wartościowe, bo nie oddają ducha dobrej zmiany, nie są dostatecznie patriotyczne.

Te wszystkie przyrodnicze i topograficzne nazwy można by zmienić na prawdziwie patriotyczne nazwy dające jasne i dobitne świadectwo o tym, że obecna administracja w Cieszynie też ma w głębokiej pogardzie nie tylko PRL z TW „Bolkiem” na czele, ale także patologiczną III RP. Bo na przykład jak jest możliwe, że w Cieszynie jest ulica Limanowskiego, a nie ma ulicy Piłsudskiego, jest ulica Morcinka, a nie ma ulicy Dmowskiego? Wszystkie te Ciche, Jaskółcze, Jeżowe, Łabędzie, Łąkowe, Majowe, Ogrodowe, Owocowe, Słowicze ulice można by zamienić na ulice pod patronatem wielkich polskich patriotów, najlepiej w sutannach albo w mundurach. Zgodnie z wytycznymi obecnie obowiązującej polityki historycznej i rządowej propagandy. Wszystkie te sielankowe ulice można by nazewniczo zaciągnąć do patriotycznego, antykomunistycznego wojska. Może wtedy lokalna administracja, ideowo bardziej zwarta, silna i gotowa, lepiej obroniłaby nasze granice i dojazdowe do nich ulice przed niską emisją zza Olzy, przemytnikami narkotyków i uchodźcami z niespokojnych, muzułmańskich krain.

Ale może jednak nie wszystko jest stracone, czyli nazwane. Co prawda ulice w Cieszynie są już ponazywane, ale bezimienne pozostają ronda. Rondo ma kształt doskonały i idealny również dla wyznawców jedynie słusznej polityki historycznej. Także dlatego, że nikt przy nim nie mieszka. W związku z tym koszty mianowania ronda są minimalne. Nazwanie ronda nie generuje jakichś szczególnych nakładów społecznych, nikt nie musi zmieniać adresów i pieczątek, nie są potrzebne zmiany w dokumentach i nowe zapisy w księgach wieczystych, korekty w informatorach i systemach informatycznych. Pod względem możliwości wykorzystania rond do nowej polityki historycznej Cieszyn po sąsiedzku wyprzedziła gmina Hażlach.

Gmina Hażlach, podobnie jak inne podcieszyńskie gminy, już co najmniej kilkanaście lat temu awansowała swoje wiejskie drogi do rangi ulic, którym nadano nazwy. Ale tuż za Parchowcem, u zbiegu dwóch wojewódzkich dróg, które tutaj nazwano ulicami Cieszyńską i Jastrzębską, czyli koło Fukały, pewien radny z Zamarsk, zauważył bezimienne rondo. I jako mundurowy patriota dostrzegł w tym miejscu szansę na naznaczenie go patriotyczną polityką historyczną. Złożył w Urzędzie Gminy Hażlach wniosek o nadanie rondu koło Fukały imienia Danuty Siedzikówny, pseudonim „Inka”. Urzędnicy gminni jednak rozumnie uznali, że sprawa jest poważna i trzeba ją poddać pod publiczną debatę. Zaprosili mieszkańców gminy Hażlach do wyrażenia swojej opinii na ten temat lub zgłoszenia własnych propozycji nazwania tego ronda. Wypowiadać się w tej sprawie można jeszcze przez kilka dni - do 10 marca.

Ponieważ niemal od urodzenia jestem związany z gminą Hażlach, pozwalam sobie zatem wyrazić swój pogląd na temat nazewniczego wniosku radnego z Zamarsk. Generalnie jestem przeciwny. Jestem przeciwny nazywaniu tego ronda, bo wystarczy mi tu tradycyjna nazwa tego miejsca, czyli „koło Fukały”. A jeżeli już z jakichś względów owo rondo musi być nazwane, to niech ta nazwa jakoś wiąże się z Hażlachem. Może w historii Hażlacha też są jacyś nieznani bohaterowie, niekoniecznie żołnierze wyklęci, ale za to niezłomni cywile, których trzeba wreszcie odkryć i upamiętnić. Ilu z nich zginęło w minionym stuleciu w chaosie dwóch nieludzkich wojen światowych? Z całym szacunkiem, ale „Inka” nie miała nic wspólnego z Hażlachem i nie ukrywała się w Parchowskim Lesie. Historia Hażlacha jest niejednoznaczna jak historia całego Śląska Cieszyńskiego. Nie można do niej przyklejać wyłącznie polskich nalepek, które miałyby zakryć tutejszą wielokulturowość, wielonarodowość i wielowyznaniowość. I jest w niej więcej wartości godnych upamiętnienia niż teraz wydaje się tutejszym radnym z tej czy innej partii.