Jedno pytanie do... dr Sylwii Wrony

Każdy nauczyciel z pewnością zgodzi się ze stwierdzeniem, że edukacja ucznia o specjalnych potrzebach edukacyjnych nie należy do łatwych zadań. To wyzwanie wymagające wiedzy ale też i odpowiednich predyspozycji osobowościowych. Na Wydziale Etnologii i Nauk o Edukacji od kilku lat staramy się sprostać tym wymaganiom dostosowując swoją ofertę edukacyjną do potrzeb rynku, patrząc przez pryzmat całościowego wsparcia dzieci i młodzieży znajdujących się w niekorzystnej sytuacji rozwojowej.

Niezależnie od zmian społeczno-kulturalnych i ekonomicznych jakie zachodzą w naszym kraju Uniwersytet to miejsce kojarzone głównie z działalnością edukacyjną skierowaną do studentów. Myślę jednak, że nasz wydział w środowisku lokalnym, w świadomości nauczycieli wpisuje w swoje zadania nie tylko samą edukacją osób, które w przyszłości będą pracować z osobami niepełnosprawnymi. Przede wszystkim staje się miejscem aktywizacji zawodowej ich samych. Nasze działania ukierunkowane są od wielu lat na łączeniu teorii z praktyką. Przebiegają one dwutorowo. Z jednej strony to my jako kadra akademicka staramy dzielić się najnowszymi informacjami ze świata nauki z drugiej strony działamy na rzecz samych dzieci niepełnosprawnych i pokazujemy jak łączyć teorię z praktyką.
Jak wcześniej wspominałam edukacja dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych nie jest zadaniem łatwym. Wymaga odpowiedniego przygotowania i co warte podkreślenia ciągłego doskonalenia w zakresie wiedzy jak i wyksztalcenia specjalnych umiejętności i kompetencji samego nauczyciela. Liczba inicjatyw oraz różnorodność aktywności podejmowanych na naszym wydziale często stanowi odpowiedź na potrzeby samych nauczycieli, którzy zgłaszają konieczność organizowania różnorodnych spotkań. Przykładem są chociażby seminaria dotyczące pracy z uczniem o ilorazie niższym niż przeciętnym czy inne obejmującemetody pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych w szkole ogólnodostępnej czy wreszcie wczesne wspomaganie rozwoju dzieci niepełnosprawnych. Uniwersytet staje się wówczas miejscem wspólnych, nie rzadko burzliwych debat środowiska naukowego jak i środowiska praktyków.

W powiecie cieszyńskim mamy wiele dobrze funkcjonujących placówek, w których dzieci i młodzież o specjalnych potrzebach edukacyjnych zdobywa wykształcenie i wsparcie dla własnego rozwoju. Pracujący tam nauczyciele dysponują ogromną wiedzą pragmatyczną zdobywaną latami doświadczeń. Nie mniej jednak każda wiedza wymaga uzupełnienia lub odświeżenia. Jako środowisko naukowe udostępniamy nasze wyniki badań, które dotyczą konkretnych placówek z regionu powiatu cieszyńskiego. Podejmujemy działania mające na celu wizyty osób z całego świata, które dzielą się swoimi doświadczeniami z pracy z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Przykładem była międzynarodowa konferencja z wczesnej interwencji zorganizowana w zeszłym roku, gdzie przedstawiciele placówek edukacyjnych z powiatu cieszyńskiego mogli wysłuchać informacji dotyczących, np.: najnowszych osiągnięć z zakresu wczesnego wykrywania autyzmu u dzieci już w 3 miesiącu ich życia. Tak wczesna diagnoza to temat w Polsce wciąż mało podejmowany. Inne działania to nasza oferta studiów podyplomowych: oligofrenopedagogiki, wczesnego wspomagania rozwoju czy przygotowywane obecne te dotyczące kształcenia uczniów z autyzmem i Zespołem Aspergera. Te ostatnie powstają właśnie na zapotrzebowanie zgłoszone przez samych nauczycieli.

Wymiana doświadczeń na naszym uniwersytecie, jak każdy dobry dialog przebiega płynnie w obie strony. Należy podkreślić fakt, iż my jako teoretycy, również korzystamy z potencjału nauczycieli z powiatu cieszyńskiego. Przykładem są liczne praktyki studenckie i tutoring studentów na kierunku oligofrenopedagogika z arteterapią oraz edukacja osób niepełnosprawnych z artoterapią. Wówczas to oni stają się tą grupą, która wspiera nas w edukacji przyszłych nauczycieli uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
W mojej opinii to przykład dobrej praktyki, którą niewiele uczelni w Polsce może się pochwalić.

Na początku wspominałam o dwutorowości naszych działań z jednej strony dialog z nauczycielami z drugiej praktyczne działania skierowane do dzieci i młodzieży o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Wyjątkowym wydarzeniem jest Dzień Godności organizowany już po raz VI, gdzie cała uczelnia zmienia się w miejsce, gdzie każdy uczeń o specjalnych potrzebach edukacyjnych znajdzie coś ciekawego dla siebie. To sprawdzian dla nas jak i dla naszych studentów z „praktycznego działania”.
W mojej opinii można patrzeć na nasz „cieszyński uniwersytet” jako na miejsce łączące międzyresortowe rozwiązania łączące teorię z praktyką. Zdaję sobie sprawę z faktu, iż wiele jeszcze przed nami. Chociażby interesująca mnie współpraca z rodzicami dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych czy również rozpoczęcie dialogu z środowiskiem medycznym. To jednak zadania na najbliższą przyszłość.