Zamarski wczoraj i dziś (recenzja)

Rudolf Mizia, emerytowany nauczyciel, były dyrektor szkoły podstawowej w Zamarskach, to prawdziwy kronikarz tej miejscowości, autor szeregu publikacji na jej temat, z których część jest dostępna on-line [link: http://www.zamarski1.republika.pl/]. Bardzo dobrze się stało, że podsumowaniem jego wieloletnich badań jest obszerna książka. Drugim autorem monografii jest Edward Figna, emerytowany technik-mechanik, a także fotograf, który odpowiadał przede wszystkim za bogatą część ilustracyjną publikacji.

Zamarski wczoraj i dziś to klasyczna monografia miejscowości - mamy w niej opisane wszystkie najważniejsze wydarzenia począwszy od 1223 roku, kiedy po raz pierwszy w źródłach odnotowano miejscowość Zamaischi, aż po dzień dzisiejszy. Jest to praca pionierska, bo praktycznie wszystko, co napisano o podcieszyńskiej wiosce, wyszło spod pióra Rudolfa Mizii.

Autorzy zastrzegają, że książka „nie jest naukowym opracowaniem monograficznym, tylko amatorską próbą spisania dziejów i losów ludzi. W pełni naukowo udokumentowana monografia Zamarsk musi jeszcze poczekać na swego realizatora”. Nie zmienia to faktu, że punktem odniesienia dla przyszłej monografii będzie książka Rudolfa Mizii i Edwarda Figny. Mając to na uwadze, można zwrócić uwagę na kilka niedociągnięć. Praktycznie wszystkie dotyczą okresu sprzed 1918 roku. W jednym miejscu pomylono księcia Wacława Adama z jego synem Adamem Wacławem. Chłopski "piśmiorz" Paweł Wacławik (zm. 1850) mieszkał rzeczywiście pod numerem 72, ale nie w Zamarskach, lecz w sąsiednim Hażlachu. Początek samorządności wsi nie przypada na 1858 rok, bo odpowiednie zmiany prawne w monarchii austriackiej przeprowadzono w 1848 i 1864 roku. Szkoda, że wśród najbardziej znanych osób z Zamarsk pominięto generała-majora Pawła Lipę (1846-1917), urodzonego w Rudowie, który prawdopodobnie jako jedyny chłopski syn ze Śląska Cieszyńskiego dosłużył się tak wysokiego stopnia w armii austro-węgierskiej.

Kapitalne są opisy dotyczące początku XX wieku i okresu międzywojennego, przedstawiające świat, którego już nie ma. Dużym plusem jest fakt, że autorzy nie ograniczali się do źródeł pisanych, ale wykorzystali też wspomnienia najstarszych mieszkańców wsi. Dobrze udokumentowano lata II wojny światowej, bardzo szczegółowo przedstawiono okres Polski Ludowej. Przy opisie ostatnich lat trochę razi powtarzanie, że 80% mieszkańców Zamarsk opowiedziało się w 2003 roku za wejściem Polski do Unii Europejskiej. W rzeczywistości było to 53% (autorzy nie uwzględnili faktu, że frekwencja wyborcza wyniosła 66 proc.).

Rzecz jasna, wszystkie powyższe uwagi dotyczą w zasadzie spraw drugorzędnych.Zamarski wczoraj i dziś to wartościowa książka, świetne kompendium informacji o tej miejscowości, w dodatku bogato zilustrowane.

Rudolf Mizia, Edward Figna, Zamarski wczoraj i dziś, Zamarski 2013, wyd. Gminny Ośrodek Kultury w Hażlachu, 280 ss.

Dla naszych Czytelników przygotowaliśmy konkurs, w którym nagrodą jest jeden egzemplarz książki Zamarski wczoraj i dziś.

Aby wziąć udział w konkursie, należy być zarejestrowanym użytkownikiem na portalu GazetaCodzienna.pl i przesłać na nasz adres prawidłową odpowiedź na pytanie: W którym roku, decyzją Rady Ambasadorów, miejscowość znalazła się w granicach Polski?

Odpowiedzi prosimy przesłać na adres konkursy@gazetacodzienna.pl. Wraz z odpowiedzią należy podać swoje dane (imię i nazwisko), nazwę użytkownika (podaną podczas rejestracji), numer telefonu. Wygrywa osoba, która jako pierwsza prześle prawidłową odpowiedź na pytanie konkursowe.

Jeśli nie jesteś jeszcze zarejestrowanym użytkownikiem, możesz to uczynić poprzez formularz dostępny pod adresem: www.gazetacodzienna.pl/user/register

Nagrodzona w konkursie osoba zostanie poinformowana drogą mailową. Nagroda będzie do odebrania w siedzibie naszej redakcji ul. Bielska 184 w Cieszynie.

Wysłanie odpowiedzi w konkursie, jest jednoznaczne z akceptacją regulaminu, który jest dostępny pod adresem www.gazetacodzienna.pl/regulamin.