, piątek 29 marca 2024
Szlakiem cieszyńskiej moderny w książce Przemysława Czernka
Książka "Modern. Szlakiem cieszyńskiej moderny" powstała z inicjatywy Wydziału Promocji i Informacji Urzędu Miasta w Cieszynie. fot: Maciej Kłek



Dodaj do Facebook

Szlakiem cieszyńskiej moderny w książce Przemysława Czernka

JAKUB MARCJASZ
Mieszkańcy i przyjeżdżający nad Olzę turyści mogą sięgnąć po książkę "Modern. Szlakiem cieszyńskiej moderny". - Mam nadzieję, że pozwoli ona na nowo odkryć cieszyniakom swoje miasto - mówi Przemysław Czernek, autor publikacji.

Na szlaku znalazło się pięćdziesiąt dziewięć punktów architektury modernistycznej Cieszyna i Czeskiego Cieszyna. To wille, kamienice, kompleksy domów mieszkalnych, budynki użyteczności publicznej, które powstały w pierwszych dekadach XX w. W książce znajdziemy ich opis oraz zdjęcia. Kilka zdań poświęcono również ich projektantom. - Cieszyn jeżeli chodzi o architekturę tego okresu jest mało znany. Ta książka jest szansą dla mieszkańców na dowiedzenie się niesamowitych i zupełnie nieznanych rzeczy o miejscach, gdzie na co dzień mieszkają, pracują, żyją. A są one warte docenienia, uwagi, troski - mówi Przemysław Czernek, historyk architektury, autor publikacji "Modern. Szlakiem cieszyńskiej moderny".

Czernek podkreśla, że cieszyńska moderna wyróżnia się własnym stylem. Na przykład na tle moderny katowickiej. - Środowisko cieszyńskich architektów jest dużo starsze niż to katowickie. Stworzyło też swój własny wyraz. Na Śląsku Cieszyńskim mieszają się wpływy i wiedeńskie i czeskie. W latach 20 i 30-tych XX w., choć w niewielkim stopniu, obecne są również wpływy polskiej architektury. Ta architektura jest po prostu zupełnie inna niż na północy województwa, gdzie było zdecydowanie więcej wpływów pruskich oraz niemieckich. Cieszyńskie środowisko architektów promienieje na cały region, po polskiej jak i czeskiej stronie, Bielsko, Skoczów, Karwinę, a nawet na Ostrawę - opowiada autor szlaku cieszyńskiej moderny.

Na szlaku znalazły się między innymi takie cieszyńskie budynki, jak kamienica Eduarda Augusta Schroedera przy Rynku 7, kamienica Michaela Königsebergera przy ul. Głębokiej 38, budynek Szkolnego Schroniska Młodzieżowego przy ul. Błogockiej 24, czy willa dr. Pawła Michejdy przy ul. 3 Maja 15. Wśród przykładów z Czeskiego Cieszyna jest między innymi budynek, gdzie mieści się siedziba polskiego gimnazjum, czy kawiarnia Avion.

Pytany o swoich ulubionych cieszyńskich architektów tego okresu, Przemysław Czernek wymienia trzy nazwiska. To Kilian Köhler (w jego pracowni w 1911 roku powstał projekt kamienicy Heinricha i Eugenii Altmanów przy rogu ul. Sejmowej i Głębokiej), Eugen Fulda (według jego projektu wzniesiona została w 1912 roku kamienica własna przy pl. Świętego Krzyża 1, wyposażona we wszystkie udogodnienia cywilizacyjne tamtych czasów, na przykład bardzo nowoczesną austriacką windę) oraz Alfred Wiedermann (najwybitniejszy architekt cieszyński tego okresu, projektant między innymi gmachu dawnej siedziby Powiatowej Kasy Chorych przy ul. Bielskiej 37, który jest jednym z najważniejszych obiektów zrealizowanych w Cieszynie w okresie dwudziestolecia międzywojennego).

Książka, a raczej przewodnik, została napisana w prosty i przystępny, ale trzymający odpowiedni poziom merytoryczny, sposób. Taki był zamysł autora i pomysłodawców. - Mam nadzieję, że ta książka zachęci innych do stworzenia kolejnych publikacji. Tym razem bardziej naukowych. W Cieszynie, co jest rzadkie w Polsce, znakomicie zachowały się archiwalia, które pozwalają badać tę architekturę w sposób bardzo profesjonalny - dodaje Czernek.

Publikacja jest nie tylko okazją to zapoznania się z historią cieszyńskiej moderny, ale również z tym, jak rozwijało się miasto w pierwszych dekadach XX w. Można w niej znaleźć kilka ciekawostek. Jedna z nich dotyczy dbania o higienę osobistą: "Niestety nie wszyscy mieszkańcy Cieszyna mogli się cieszyć domową łazienką. Dlatego Cieszyn jako jedno z pierwszych miast w regionie wzniósł nad brzegami Olzy łaźnie miejską nazwaną Łaźniami Cesarskimi. Dziś nie ma już po nich śladu, ale o ich świetności, wspaniałych marmurach i wannach możemy dowiedzieć się z przekazów historycznych" - pisze Czernek. Jest też fragment dotyczący elektryfikacji miasta: "Cieszyn otrzymał ten nowy wynalazek znacznie później niż inne pobliskie miasta […] Dla propagowania nowoczesnego stylu życia przy użyciu prądu miał służyć tzw. lokal propagandowy, w którym każdy mieszkaniec miasta mógł wypróbować nowoczesny elektryczny sprzęt gospodarstwa domowego" - czytamy w książce.

Książka "Modern. Szlakiem cieszyńskiej moderny" powstała z inicjatywy Wydziału Promocji i Informacji Urzędu Miasta w Cieszynie. Można ją otrzymać bezpłatnie w cieszyńskim ratuszu. Stanowi równocześnie rozwinięcie folderu zawierającego propozycją kilkugodzinnej wycieczki szlakiem cieszyńskiej moderny, który dostępny jest w Cieszyńskim Centrum Informacji.

Komentarze: (2)    Zobacz opinię czytelników (0)    Dodaj opinie
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy pozostawionych przez internautów. Komentarz dodany przez zarejestrowanego użytkownika pojawi się na stronie natychmiast po dodaniu. Anonimowy komentarz zostanie opublikowany z opóźnieniem, po jego akceptacji przez redakcję. Komentarze niezgodne z regulaminem będą usuwane.

Świetnie, brakowało takiej pozycji! Czy Pan Przemysław ma zamiar opisać również architekturę modernistyczną Wisły? Może jakaś strona internetowa chociaż?

Cieszy, że zwrócono uwagę na kolejne zagadnienie związane z Cieszynem. Z pewnością zajrzę do publikacji.

Dodaj komentarz

Zawartość pola nie będzie udostępniana publicznie.
  • Adresy internetowe są automatycznie zamieniane w odnośniki, które można kliknąć.
  • Dozwolone znaczniki HTML: <em> <strong> <cite> <code> <ul> <ol> <li> <dl> <dt> <dd>
  • Znaki końca linii i akapitu dodawane są automatycznie.

Więcej informacji na temat formatowania

Image CAPTCHA
Wpisz znaki widoczne na obrazku.
reklama
reklama