Na Wielkanoc piękno pogoda nóndzie se wszędzie woda…część I

Wielki Post dla osób wierzących był i jest okresem duchowego przygotowania do Święta Zmartwychwstania Pańskiego. W tym okresie wierni wystrzegają się uczestnictwa w hucznych zabawach, nie organizują wesel itp. Jest to czas, w którym niektóre osoby podejmują się postanowień wielkopostnych – np. dorośli powstrzymują się od spożywania alkoholu, dzieci od słodyczy, chipsów itp. Dla wiernych Kościoła rzymskokatolickiego to czas obowiązywania postu ilościowego oraz ścisłego (środa popielcowa, piątki i soboty) –warto pamiętać, że niedziele nie mają charakteru postnego. Sięgając nieco wstecz – dla przykładu - warto przywołać uwagi Krystyny Kwaśniewicz, która odnotowała, że w okolicach Brennej potrawy postne ograniczały się m.in. do żuru, kiszonej kapusty, gotowanych karpieli, ziemniaków, polewki z suszonych owoców, a we wszystkie środy, piątki i soboty obywano się nawet bez mleka. Na Śląsku Cieszyńskim – podobnie, jak w innych regionach – kobiety w okresie postu przyodziewały skromniejszą i utrzymaną w ciemniejszej tonacji odzież.

Ze zbliżającymi się świętami Wielkiejnocy wiążą się organizowane w kościołach katolickich nabożeństwa drogi krzyżowej. W kontekście tych ostatnich, ciekawym zjawiskiem ukazującym przemiany w zakresie kultury i religijności może być idea organizowania Ekstremalnej Drogi Krzyżowej. Polega ona na przejściu nocą, z krzyżem, co najmniej czterdziestokilometrowej trasy, która prowadzi nieraz szlakami górskimi. Ta licząca niespełna dziesięć lat inicjatywa odbywająca się w Polsce i poza jego granicami ma również swój wariant śląsko cieszyński. Wydarzenie to łączy w sobie elementy kojarzące się z postawą religijną, ale także z obejmującą coraz liczniejsze dziedziny życia technologią cyfrową – chodzi tutaj o strony internetowe informujące o tego typu inicjatywie wraz z planami tras w różnych częściach kraju i Europy, ale także o cyfrową formę prowadzenia zapisów osób chętnych wziąć udział w tym wydarzeniu czy na możliwość skorzystania ze specjalnych aplikacji „ściąganych” na telefony komórkowe. Stwarza to sytuację, w której informacje medialne, technologie cyfrowe, przenikają się z tym, co kojarzyć się ma duchowością, religijną kontemplacją. Ekstremalne Drogi Krzyżowe wydają się wpisywać - w opisany już kilkanaście lat temu przez Tomasza Szlendaka – proces supermarketyzacji kultury i religii.

Innym zjawiskiem wpisującym się we współczesną około wielkanocną atmosferę są wystawiane od lat 90. XX w. w cieszyńskim teatrze Misteria „Męki Pańskiej”. Za jego przygotowanie odpowiedzialne są osoby z związane z amatorskim Zespołem Teatralnym przy Parafii św. Elżbiety. W tym kontekście warto też przywołać organizowane od 2007 roku plenerowe Misterium Męki Pańskiej w Strumieniu. Odbywająca się na wałach okalających miasto, przebiegająca jego ulicami i kończąca się rynku Droga Krzyżowa może być rozpatrywana zarówno jako współczesny przejaw ludowej religijności, ale także w kategoriach tworzenia atrakcji czy wytwarzania dystynkcji kulturowej miasta. Podobny charakterem ma organizowane - zwykle tydzień później - misterium Niedzieli Palmowej, gdzie elementy teatru amatorskiego i miejskiego widowiska wraz z charakterystycznymi dlań elementami mimicry (czego przejawem są miejscowe dzieci i dorośli poprzebierani za mieszkańców Jerozolimy z czasów Chrystusa, postaci biblijne w tym Jezusa przemieszczającego się na osiołku) przenikają się z elementami mającymi charakter religijny (dialogi z Biblii, obecność modlitwy, błogosławienie przez księdza wiernych oraz kropienie wodą święconą przyniesionych przez nich palm wielkanocnych, obecność mszy świętej itp.). Warto zauważyć, że po zakończeniu wydarzenia, niektóre osoby zabierają ze sobą do domów podnoszone z płyty rynku pozostałości „palm” - najczęściej są to gałązki tui - rzucanych pod nogi przed jadącą na osiołku postacią Chrystusa.