, czwartek 28 marca 2024
Krótka historia Bażanowic
Chałupa z Bażanowic z 1872 roku; obecnie w skansenie w Górnośląskim Parku Etnograficznym w Chorzowie fot: Lestat (Jan Mehlich)/Wikimedia Commons



Dodaj do Facebook

Krótka historia Bażanowic

MMT
Krótka historia Bażanowic

Zabudowania Komory Cieszyńskiej z XIX wieku. Bażanowice należały do Komory Cieszyńskiej od 1793 roku. fot. D T G/Wikimedia Commons

O radości z otwarcia szkoły w 1894 roku, o niechlubnym incydencie z udziałem niemieckiego radnego i o tym, dlaczego Józef Sikora w 1920 roku chadzał po wiosce z siekierą w dłoni.

Pierwsza wzmianka o Bażanowicach pochodzi z 1518 roku. Wioska należała do Piastów cieszyńskich. W 1577 roku mieszkało w niej 19 gospodarzy, m.in. o nazwiskach Miech, Pszczółka, Kojkowski, Zahradnik, Lipowski, Sowa i Motyczka. Można się domyślać, że część dzisiejszych mieszkańców Bażanowic pochodzi od tych rolników.

***

Na początku XVII wieku Piastowie cieszyńscy borykali się z finansowymi problemami, ale nadal było stać ich na wielkopański gest. Książę Fryderyk Wilhelm niedługo przed 1623 rokiem podarował Bażanowice swojemu ochmistrzowi, Maksymilianowi Precklowi.

***

Bażanowice pozostały w rękach szlachty aż do 1793 roku, kiedy nabył je książę Albert Sasko-Cieszyński i włączył do prywatnego kompleksu dóbr zwanego Komorą Cieszyńską. Zazwyczaj w wioskach kameralnych (należących do Komory) sytuacja chłopów była nieco lepsza niż w wioskach szlacheckich - co nie znaczy, że dobra. Po likwidacji pańszczyzny w 1848 roku Komora nadal pozostała największym posiadaczem na Śląsku Cieszyńskim, a zachowanie urzędników arcyksiążęcych nieraz pozostawiało wiele do życzenia.

W 1908 roku w Bażanowicach urzędnik Komory Cieszyńskiej, zarządca Maksymilian Hoppe, skopał niewinną kobietę. - Sprawie tej nie powinniśmy dać przycichnąć, lecz bacznie śledzić, jaki koniec weźmie ona. Za wiele już bowiem bezprawia dzieje się wszędzie, gdy zaś takiemu urzędnikowi-Niemcowi pozwoli się na kopanie kobiet naszych, bo wnet przybiorą oni sobie rewolwery i będą strzelać do nas, jak to już pokazał gajowy Leimsner w Jaworzynce, który zastrzelił chłopa i mimo to dotychczas wolno po świecie chodzi - pisał korespondent "Dziennika Cieszyńskiego".

Dwa lata później Hoppe został radnym Bażanowic.

***

Przełom XIX i XX wieku to czas rozwoju wioski. W 1894 roku wybudowano w Bażanowicach szkołę. - Co za szczęście dla naszej dziatwy, że więcej nie potrzebuje się wybierać na drogę daleką, w porze zimowej nader uciążliwą, do sąsiedniej szkoły w Goleszowie! Co za błogosławieństwo dla gminy mieć własną szkołę! - pisano na łamach "Nowego Czasu".

Pieniądze na szkołę wyłożyli m.in. Sejm Krajowy w Opawie, właściciel fabryki wapiennej w Goleszowie oraz gospodarze z Goleszowa, Kozakowic i Ogrodzonej. Założenie szkoły nie byłoby możliwe, gdyby nie starania bażanowickiego wójta Jana Boszczyka.

W 1913 roku powstał w Bażanowicach urząd pocztowy. Na elektryfikację Bażanowice musiały poczekać do 1928 roku.

***

Bardzo nerwowy okres w dziejach Bażanowic to przełom 1919 i 1920 roku, kiedy mieszkańcy Śląska Cieszyńskiego czekali na plebiscyt, który miał rozsądzić o przynależności państwowej naszego regionu. Chociaż Bażanowice były zamieszkałe praktycznie wyłącznie przez Polaków, nie brakowało czeskich agitatorów. Bardzo aktywni byli kolejarze Józef Sikora, Jerzy Gaś i Jerzy Cieńciała. - Zwracamy się do zarządu kolei państwowej, ażeby raczyła zwolnić te pasożyty, które dotąd Polska tuczy, a na ich miejsce przyjęła ludzi stworzonych nie do zdrady, lecz do sumiennej służby - apelował "Dziennik Cieszyński".

Sikora spacerował po wsi z siekierą, którą miał przygotowaną, jak mówił, na chromskich Polaków. Do plebiscytu nie doszło, bo w połowie 1920 roku zachodnie mocarstwa arbitralnie podzieliły Śląsk Cieszyński między Polskę a Czechosłowację.

Komentarze: (0)    Zobacz opinię czytelników (0)    Dodaj opinie
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy pozostawionych przez internautów. Komentarz dodany przez zarejestrowanego użytkownika pojawi się na stronie natychmiast po dodaniu. Anonimowy komentarz zostanie opublikowany z opóźnieniem, po jego akceptacji przez redakcję. Komentarze niezgodne z regulaminem będą usuwane.

Dodaj komentarz

Zawartość pola nie będzie udostępniana publicznie.
  • Adresy internetowe są automatycznie zamieniane w odnośniki, które można kliknąć.
  • Dozwolone znaczniki HTML: <em> <strong> <cite> <code> <ul> <ol> <li> <dl> <dt> <dd>
  • Znaki końca linii i akapitu dodawane są automatycznie.

Więcej informacji na temat formatowania

Image CAPTCHA
Wpisz znaki widoczne na obrazku.
reklama
reklama