Karol Śliwka: Znak ma być ozdobą i dumą grafika

Powszechna Kasa Oszczędności. fot. mat. pras.

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne. fot. mat. pras.

Instytut Matki i Dziecka. fot. mat. pras.

RADOSKÓR, fabryka obuwia. fot. mat. pras.

Większość z nas nie jest nawet świadoma, że większość z wybitnych, znanych znaków ma jednego autora, którym jest Karol Śliwka. fot. mat. pras.

- Dom mój, gdzie serce moje. Warszawą nacieszyłem się przez 60 lat. Tu mieszkają moi bliscy. Dopóki byłem aktywny, żyłem w Warszawie. Doszedłem jednak do wniosku, że nadszedł czas, by wracać "do domu" - mówi Karol Śliwka.

Dorobek twórczy artysty jest ogromny. Stworzył znane wszystkim logo PKO, Biblioteki Narodowej, Instytutu Matki i Dziecka, Wydawnictwa Szkolnego i Pedagogicznego, Fabryki Kosmetyków "Uroda", Radoskóru, Bakomy, Domów Towarowych "Smyk". Wymieniać można godzinami. Rzadko jednak zastanawiamy się widząc znak, kto go stworzył.

Życie zdecydowało, że został grafikiem. Choć na co dzień również maluje i rzeźbi. - Pasjonowało mnie wszystko, co związane było z grafiką, jednak najbardziej interesowało mnie tworzenie graficznych symboli, projektowanie plakatów i opakowań - przyznaje Śliwka.

Decyzję o zajęciu się grafiką użytkową tłumaczy nie tylko zamiłowaniem, pasją tworzenia, ale również względami finansowymi: - Dzięki temu mogłem utrzymać się na studiach, a co pozytywne, często pożyczałem pieniądze moim dużo bogatszym kolegom - śmieje się grafik. Jego debiutem jest opracowanie projektu serii marek papierosów w 1957 roku. Kobiety paliły wtedy lekkie, eleganckie papierosy "Syrena", a opakowanie do nich zaprojektował właśnie Karol Śliwka.

- Znak ma być ozdobą i dumą grafika, dostojnym brylantem graficznym naszych czasów. Tak pojmuję sztukę grafiki - mówi Śliwka i dodaje, że małe dzieła graficzne zawierają w sobie ogrom treści, informacji, metafor, stanowią kwintesencję wiedzy o branży firmy i jej tożsamości. Tworzenie znaku, to rysowanie słów, kiedy odrzucając z ogromnego monolitu wiedzy o firmie wszystko to, co niepotrzebne, docieramy do sedna symbolu. - Obrazy tworzone grafiką powinny być zrozumiałe, czytelne, estetyczne i muszą budzić zaufanie - zaznacza.

Jego warsztat to ołówki różnej twardości, gumka do wycierania, blok rysunkowy, kalka techniczna, cyrkle, tusz, pędzle kałanki, szczeciniaki, pantograf, grafion i soczewka. - Później pojawił się letraset (samoprzylepne, kolorowe folie). To była nowość - śmieje się artysta. - Obecnie wszystko zastępuje komputer. Prawdziwy jednak grafik powinien wiedzieć, jak posługiwać się takimi rzeczami. Teraz każdy może być "grafikiem" i wykonać sobie wizytówkę "grafik komputerowy" - przyznaje twórca. - Grafik tworzący w latach 1945-1990 wszystkie czynności związane z projektowaniem wykonywał od A do Z ręcznie i w pełni samodzielnie. Projekty miały wtedy w sobie więcej życia i miały duszę. Komputery czynią to bez serca - mówi Śliwka i ze smutkiem zaznacza, że teraz nie istnieje prawdziwy warsztat graficzny. - To jest przerażające, że studenci 5-tego roku Akademii Sztuk Pięknych nie znają podstaw, a młodzież, która podąża w tym kierunku, niewiele wie nawet o historii grafiki. Najpierw trzeba opanować tabliczkę mnożenia, a później można rzucać się na całki - zaznacza.

- Prace grafików nie wiszą w salach muzealnych, ale stale pracują na ulicach, we wnętrzach handlowych, w pejzażu miejskim. Mają największą oglądalność, ale też najkrótszy żywot, dlatego muszą być dobre - przyznaje artysta.

Karol Śliwka jest laureatem ponad 100 nagród i wyróżnień w konkursach projektowych na znaki graficzne, opakowania, znaczki pocztowe, plakaty. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim OOP, Złotym Krzyżem Zasługi, Złotą Odznaką "Za zasługi dla Warszawy", odznaką "Zasłużony Działacz Kultury” oraz Złotym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Bogaty dorobek twórcy jest jednym z najważniejszych zjawisk polskiej grafiki użytkowej, a jego projekty - dla większości odbiorców anonimowe - należą do najlepiej znanych dzieł z tej dziedziny. Większość z nas nie jest nawet świadoma, że większość z wybitnych, znanych znaków ma jednego autora, którym jest Karol Śliwka.

W przyszłą niedzielę przedstawimy kilka ciekawych i zaskakujących historii , które opowiedział Karol Śliwka podczas wywiadu dla naszego portalu.