, środa 24 kwietnia 2024
Co tydziyń po naszymu: Co jymy
F.J.Dral, współpracownik portalu gazetacodzienna.pl, prowadzi kącik gwarowy "Co tydziyń po naszymu". fot: ARC



Dodaj do Facebook

Co tydziyń po naszymu: Co jymy

F.J.Dral
"Gdo sie za swój jynzyk wstydzi
takim niech sie każdy brzidzi"
Nasze jedzyni przi śniodaniu, podłobiodku, łobiedzie, swaczynie i wieczerzy je rozmjte. Rozmajcie sie też nazywajóm wszystki wieca, kiere potrzebujymy żeby cosi uwarzić i dobrze pojeś. Jo se spómnioł moc wyrazów, kiere Wóm tu napiszym ale myślym se, że je ich eszcze przinajmniyj roz tela abo i wjyncyj. Liczym na Was, że se spómnicie i mi tu napiszecie. A je moc zawsze wyrazów, kiere leżóm tam kansi na dnie pamjyńci przisypane jakómsi kupóm śmiecio jak to napisoł roz "Andrzej".

A to sóm łóne:

"faszyrka, jelita, kiszka, krepliki, marekwia, keleruba, sznytlok, gałuszki, agryz, rybiźle, brezle, brutfaniok, brzynczka, chlyb, cytróna, czoskula, dorta, ćwilka, skula, czwołki, drobnioczki, fazole, fenikiel, fet, gałuszczónka, głómb, kajzerka, kamelki, kawa zorkowo, kminkula, koprula, krupy, kurzina, kónina, łowjynzina, żymła, zoft, zimioki, wyrzoski, trusiok, syr, sałot, skurzica, pieczki, żarnówka i moc eszcze inszych".

A teraz dóm Wóm kapke spocznóć bo przychodzóm łorlapy i też z dzieckami mocie wjyncyj ostudy, to zrobjymy se fajrant od tego pisanio. Bo może też sie Wóm spómni na łorlapie pomówić na insze tematy to mi to napiszcie. Bo przeca każdy mo cosi fajnego do rzeczy i mogymy tak jako teraz bez wadzynio pisać se dalij po naszymu.
Łostatnio fajnie napisała Zuska i nima sie co gańbić, że nimocie Paniczko polskich liter na kosoli. To sie przeca nie rachuje ale ważne sóm chynci pisanio po naszymu. Tak Paniczko eszcze roz Wóm strasznie pieknie dziynkujym bo se myślym, że jak nimocie tych polskich liter to musicie mjyszkać kansi fest daleko a fórt o nas i o swji dziedzinie pamjyntocie.

Zuska 2011-06-23 7:42
"Szatka na glowe, mantel z kapucom, sznuptychla do kapsy, bartychla icz opeczka(jak siebylo niemowlokym), krawatka albo jyny obujek, hozyntregi i tregry, tata chodzil kiesi w galatach - pompkach, a mama w punczochach - patyntkach, do kierych trzeba bylo miec labik z halterami, my dzieka mieli rajtuzy abo podkolanka. Byly szroty ” na lepsze” i ”na kazdo” (kazdowe), strzewiki do kosciola, a galosze i pantofle (drewnioki) do chlywa. Na galaty mowilo sie tez, z blozna - rosypoly (”mo galaty pisane, a w galatach…"). Spodek mog byc zbiyrany(z foldami) albo z kralzami, zapinany na knefel, rajzferszlus abo aji zicherke, bluzka mogla byc z kraglym abo wykroto, noszono “na wyrch” abo do “srodka”, pisano, gladko abo z mustrym, z manzetami albo bez, ze zynglami, wyszywano. We werku sie fasowalo arbajtsancug, szmacipani chodzila w lontach a sztram dzielcha – w pieknych szatach. PS: Ni mom polskich liter na konsoli."

Szpacyrkiem po Cieszynie, DZ w Cieszynie 18.06.2011










F.J.Dral czyta opowiadanie Józefa Ondrusza "O bezrobociu", z książki "Proza ludowa górników karwińskich"

Komentarze: (28)    Zobacz opinię czytelników (0)    Dodaj opinie
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy pozostawionych przez internautów. Komentarz dodany przez zarejestrowanego użytkownika pojawi się na stronie natychmiast po dodaniu. Anonimowy komentarz zostanie opublikowany z opóźnieniem, po jego akceptacji przez redakcję. Komentarze niezgodne z regulaminem będą usuwane.

-> Borys
Polecam publikacje p.Jozefa Pilcha z Goji w Ustroniu. Blizszych informacji udziela Panu na pewno w Towarzystwie Przyjaciol Ustronia.

Jak o kuscie , to mi sie jeszcze spomnialo: maslonka,siwula(serwatka), przigrzote ziymnioki z kiszkom, buchta,sztrucla, zebyczki,kwaki, cwikle, ploszczyczorki(taki male gruszki),a jak zabijaczka to i warzonka. U nas na placki ze ziymniokow smazone na patelni mowilo sie francki.

Prowda, mówiło sie przeca "robota za kust i łopierunek"

Kust to jest pożywienie-odżywianie się.Np.prawiło sie tak:lepszyj go szacić niż kustować.To znaczy,że lepiej wydawać pieniądze na jego ubranie aniżeli na jedzenie.

Walter ło blatniku a jo jeszcze fórt ło lajbiku. Jedzie baba z Cieszyna do Katowic i chce se kupiś lajbik, aby sie tyn jeji chłop wiyncyj ku ni mioł. Łod sómsiadki sie dowiedziała, że lajbik sie po hanysku nazwo „biusthalter” Idzie po ceście łod banhofu i mamrze se: „biusthalter, biusthalter...” aby to dziwne słowo nie zapómniała. Naroz zakopnie przed samym sklepym i piźnie głowóm ło latarnie. Zafluchci jak stary hawiyrz, ale hned sie spamiynto i prawi – jako to było? Aha: „buchalter, buchalter...” Wlezie do sklepu i pyto sie, czy je buchalter. Kupczyczka se pomyślała, że ta baba z hyrczóm na głowie je jakosi strzelóno, ale słósznie łodpowiado: „Buchaltera ni mómy, ale je ksiyngowy”. A Czieszynioczka: „Buchalter – ksiyngowy, to jej ganc fuk. Jyny niech dobrze cycki dzierży”.

Steloku, co sóm lónty, wiym, ale co z tymi kustami? Co to je?

Jedzie Juzek na kole a na rułce wiezie Antka. Jadóm, jadóm a Antek prawi, ty Juzek blatnik ci szczyrko. A Juzek na to, niesłyszym, coś mówił? A Antek: BLATNIK CI SZCZYRKO! A Juzek: MÓW GŁOŚNI, NIC NIEROZUMIYM BO MI BLATNIK SZCZYRKO!!!

Ja wiycie w tym godaniu hawierzy kaj łopowiadajóm ło kole i Aciku to nie błotnik mu trzaskoł iny szusblech nie wiym ale znom ta powiastka z górnego ślunska.....tuż pyrsk ludeczkowie złoci

Kust to jest pożywienie-odżywianie się.Np.prawiło sie tak:lepszyj go szacić niż kustować.To znaczy,że lepiej wydawać pieniądze na jego ubranie aniżeli na jedzenie.

Widać żeście sie porzóndnie rozjechali z tymi lóntami i kustami. Fajnie by było zrobić takóm publikacyje, kaj by wszystki ty wymiynióne i spamiyntane słóweczka miały kole siebie odpowiedni obrozek, z kierego by każdy poznoł, cóż to je i jako to wyglóndo czy wyglóndało. Cosi podobnego sie podarziło Joannie Furgaliński, autorce ilustrowanego słownika dla Hanysów i Goroli pt. Ślónsko godka. Normalny, pisany słownik takich treści nie przekoże, bo kiery dzisio pojmie rozdziół pomiyndzy halterami a sztrómbandlami?

Teraz nie wiym czy mi sie to nie pomiyszlo, bo sie mi zdalo ze haltery to bylo to co wisialo na posku do punczoch i na co sie zahoczalo punczochy.

Ja Adrzej, jo se na ty" sztrombandle" ni mogla spomniec, a zech wiedziala ze to mo swojom nazwe. Dyc to tata zawsze nosil. Dzieki

Jak już Zuizka roztoczyła tyn zabijaczkowy kolotocz (karuzele) to trzeba jeszce spómnieć podgarline, szkwarki i pyrdelónke. Z kopytek sie robił zulc (galareta). P.S. "jajbik" sie nigdzi powszechnij nie mówiło, isto musiało iść o jakómsi fest lokalnóm osobliwość. Spóminałaś zeszłym razym "haltery". Jo sie pamiyntóm jeszcze sztrómbandle (podwiązki). A haltery nosili aji chłopi. Była to tako szyrszo guma, kieróm sie zapinało nad łydkym hoczkami a do ni sie mocowały fusekle bez tego elastycznego poska.

To je prowda ,panie Dral, ze jak sie je naprowde ”stela” to zawsze ciagnie do ”swoich” i do naszej rzeczy, bo chocioz Polocy juz som teraz wszedzi, to przewaznie tacy co to sie czlowiek z takim ”ani nie nagodo, ani sie nie najy”, a juz na pewno nie po naszymu.
Jo sie zgodzym ze co dziedzina to kapke inszo wymowa, ale zebe na lajbik sie mowilo jajbik, to piyrszy roz slyszym. Kaj tez tak mowiom?
Co do strawy to je jeszcze: wodzionka, chudo jewa, oszkrabiny (dlo swin I kur), kapanki, nugle, zyntyca,jak jelita to tez odrzitni jelitko, chlyb z gesim szmolcym , zasmozka, wiyrszle, chabanina (marne mieso), sztrucla, kolocz, koloczyczki, krepliki, pusinki,haferfloki, amolety, prezworszt, necowka,moczka, ja, je tego moc, kupe se czlowiek ,na zawolani, nie spomni. Moja nieboga starka, co warzila na wiesielach, ta by mogla przijs z calom litanijom.

Chochliki, chochliki. Straciło sie: "czego chcesz, duszo potępiona" i "ksiądz dobrodziej wygłosił z ambony".

Absolutnie sie zgodzóm z wieśmacym, że co dziedzina, to sie inaczy pisze. Ale aji wymawio. Na lewym brzegu wszyscy wiymy, że hawiyrze bywajóm (zresztóm mało kiedy) „kapke łopici”, gorole „kapkym przebieróm”, a - w płaszczyźnie czysto tełoretycznej – nikierzi nasi poeci ludowi by mógli „kapkę przesadzić”. Majóm z tym problym nauczyciele w polskich szkołach na Załolziu, bo jak tu ujednolicić tóm lewobrzeżnóm polszczyzne. Jedna pani nauczycielka w Jabłónkowie wpadła na pomysł, że spruguje wymyślić na to jakisi ćwiczynia praktyczne. Przichodzi do klasy i prawi: „Drogie dzieci, dzisiaj będziemy wymyślać słowa na „cze”. Paweł sie głosi. „No i co, Pawełku?” „Nó”, prawi Paweł i kapke sie czyrwiyni, „jak żech był w kościele, farorz prawił z kancla: ?” „Dziedzi, bierzcie sobie przykład z Pawełka. Można by wprawdzie powiedzie , ale i tak, bardzo pięknie. A co ty, Janeczko?” Janka stowo i prawi: „Mama kurcze piecze a woda czecze”. „Doskonale” mówi pani nauczycielka. „Tyle bezbłędnych przykładów w jednym zdaniu”. I naroz widzi, że sie z łostani ławki głosi Juzio. Juzia ni mo rada, bo łón dycki cosi wymamlasi, ale wywoło go, a Juzio cosi niezrozumiale mamrze pod nosym. „Głośniej, Józiu”, prawi nauczycielka. Na to Juzio: „Ni mogym, bo mie zymby bolóm. Pódźcie haw. Bliży. Jeszcze bliży.” A jak nauczycielka stoji wedla niego, to łón wyskakuje, hops na nióm, przewraco jóm na ziym miyndzy ławkami i prawi: „Nó, teraz mi już nie uczeczecze”.

Pozdrowióm wszystkich. Prawie żech sie ukroł kónsek preswórsztu, kiery jodóm z łoctym a z cebulkóm i chcioł żech sie przedstawić, jak by to szmakowało z kapkóm zynftu, kiej tu miyndzy zymbami mi została tyrczeć tako folia, jakóm sie teraz dowo na prezwórszty zamiast świński pacharziny. I w tym mómyncie sie mi wygrzebała z pamiynci historyja, kieróm sie na lewym brzegu Łolzy łopowiadało w czasach, jak do mody zaczyła przichodzić agroturystyka. Tóż przidzie za jednym gazdóm młodo porka i chce wynajónć izbe. Mówióm, że majóm miodowy tydziyń i chcieli by go spyndzić prawie tu. Gazda sie uradowoł, bo to było jeszcze za socyjalizmu, kiedy ludzie byli biydni i każdy halyrz sie przidoł. Ni jak teraz, kiedy by każdy móg jeździć Mercedesym, jak by chcioł. Nó i dobre. Porka wlazła do izbeczki na górze i trzi dni ich żodyn nie widzioł. Tóż gazda, wólki nie wólki, lezie po schodach na górke i burzi na dwiyrze. „A żyjecie, dobrzi ludzie?” Chwile było cicho i gazdowi już zaczyło ściskać żołóndek, ale wtym sie łodzywo ciynki babski głos: „Żyjymy, żyjymy...” „A mocie tam co jeść?” pyto sie dali gazda. Teraz sie dlo łodmiany łodzywo chłop: „Nóm nic nie trzeba, my żyjymy z miłości”. „Tak dobre”, prawi gazda, „jyny mi ty skurki z miłości nie wyciepujcie przez łokno na plac, bo sie mi już nimi dwie kaczki udusiły”. I tela. Jo se myślym, że nic takigo strasznego sie nie stało, bo pryndzyj albo nieskorzi młodzi cosi zjeść muszóm i wtedy ty kaczki bedóm akurat. P.S. zeszły tydziyń mi technika zeżrała wyrazy łuznanio pod adresym Dawida, kiery wyszeł z prowdóm na światło boże i prziznoł sie, że umiy po naszymu. Teraz to same chcym powiedzieś wieśmacowi. Siadejcie, chłapcy, za stołym, dejcie sie z nami po półce, po kónsku preswórsztu (albo kaczki) i kapke z nami pofulejcie. A łorlap nie uciecze.

Może ktoś zamieścić wiersz o górach pisany gwarą cieszyńską? Witold Szafrański

Do tego wszystkiego dochodzą jeszcze łostrzyńźlice.

hunzytryjgi, hozyntregry, hozyntregi, hołzyntregi ..... Do wyboru do koloru - w zależności od regionu. Co wioska, to swoista specyfika. To samo pewnie jest na lewym brzegu Olzy.

Jak uż to mo być o jedzyniu, toch sie spómnioł na nasze owoce: trześnie, jagody, borówki, ostrziżónki, winogróno a potym marmelada z tego wszystkigo.

Niestety, obie formy odniemieckie dla zamka błyskawicznego są poprawne. Nazwy tej użwa się, oczywiście, nie tylko na Śląsku. Zozwór jest charakterystyczny dla gwar śląskich ( zapożyczenie z języka czeskigo)

Przykro, ale rajfeszlus. A zozwór to isto bydzie imbir.
Z szacunkiym.

nie rajfeszlus ale rajferszlus. A wiy kiery co to je zozwór?

ciesze sie ze ten pan żyje,kolor i jak roznica:)

Nie róbcie se błozna i piszcie tak jako sie prawi a nie ulepszejcie naszej godki.
np. kalosze a nie galosze, łozyntregi a nie hozyntregi, jajbik a nie labik, rajfeszlus a nie rajzfeszlus i.t.p.
Tak na ozaist trzymejcie sie.

www.cieszynisko.eu

Witam. Szukam jakiejś strony internetowej w gwarze cieszyńskiej. Piszę na ten temat pracę magisterską. Z góry dzięki i pozdrawiam

Dodaj komentarz

Zawartość pola nie będzie udostępniana publicznie.
  • Adresy internetowe są automatycznie zamieniane w odnośniki, które można kliknąć.
  • Dozwolone znaczniki HTML: <em> <strong> <cite> <code> <ul> <ol> <li> <dl> <dt> <dd>
  • Znaki końca linii i akapitu dodawane są automatycznie.

Więcej informacji na temat formatowania

Image CAPTCHA
Wpisz znaki widoczne na obrazku.
reklama
reklama