Samorządowcy przeciw coraz większym obciążeniom ze strony państwa

Ogólnopolska kampania "Stawka większa niż 8 mld" i akcja zbierania podpisów pod projektem ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego trwa od maja. Inicjatorzy akcji przypominają, że w latach 2005-2011 władze centralne wprowadziły liczne zmiany ustawowe, które spowodowały zmniejszenie dochodów własnych jednostek samorządu terytorialnego. Jednocześnie przekazały im nowe zadania albo rozszerzyły zakres dotychczas realizowanych zadań bez odpowiednich zmian w dochodach samorządów. Spowodowało to zachwianie równowagi finansowej samorządów oraz co najmniej 8 mld zł łącznego ubytku w dochodach gmin, powiatów i województw w skali roku. Gdyby obywatelski projekt o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego udało się wprowadzić w życie, samorządy tylko w województwie śląskim zyskałyby łącznie ponad miliard złotych.

Projekt zakłada przesunięcie pieniędzy podatników z budżetu centralnego do budżetów samorządów poprzez zwiększenie udziału gmin, powiatów i województw w podatku PIT; wprowadzenie nowej, ekologicznej subwencji ogólnej dla gmin, na terenie których występują prawnie chronione obiekty lub obszary o szczególnych walorach przyrodniczych, co ogranicza lokalne możliwości rozwojowe; przywrócenie zasady rekompensowania ubytków w dochodach własnych jednostek samorządu terytorialnego będących skutkiem zmian w ustawie.

Według wyliczeń dostępnych na stronie stawka8mld.pl zmiany udziału gmin w podatku PIT tylko w przypadku Cieszyna dałyby dodatkowo blisko 6 mln zł (symulacja na przykładzie danych za 2011 roku), Skoczów zyskałby 3 mln zł, Ustroń - 2 mln 720 tys. zł, a Strumień - ponad 1,5 mln zł.

Samorządowcy mówią, że o obciążeniach jakie co chwile nakładane są na gminy, bez wskazywania źródła finansowania, mogliby mówić godzinami. Anna Grygierek, burmistrz Strumienia, zauważa na przykład, że zgodnie ze zmianą ustawy o finansach publicznych z 2009 roku, gmina może otrzymać dotację z budżetu państwa, jeżeli sama zapewni 20 proc. wkładu. Wcześniej takiej potrzeby nie było. Dotyczy to między innymi rządowych programów dożywiania uczniów, finansowania wyprawki szkolnej, czy pomocy materialnej dla uczniów w postaci stypendiów. - Inicjatywa "Stawka większa niż 8 mld" jest szczególnie ważna dla nas jeżeli chodzi subwencję ekologiczną. Obecnie gmina Strumień w 70 proc. jest objęta obszarem Natura 2000, co podraża prowadzenie inwestycji na terenie gminy i ogranicza w znacznym stopniu jej rozwój. Subwencja ekologiczna w pewnym stopniu pozwoliłaby zrównoważyć powstałą sytuację - zauważa Grygierek.

Inicjatywę popiera również Jerzy Ciałoń, skarbnik gminy Skoczów, który podobnie jak inni mówi, że największym problem jest nakładanie na gminę kolejnych zadań bez wskazywania źródła finansowania. - Idealnym rozwiązaniem byłaby każdorazowa zmiana systemu dochodów gmin po wprowadzeniu zmian w systemie zadań realizowanych przez samorządy - mówi Ciałoń.

- Uważamy, że powrót to finansowej równowagi samorządów może zagwarantować przesunięcie pieniędzy podatników z budżetu centralnego do budżetów ich własnych gmin. Szukając rezerw, rząd mógłby zająć się zreformowaniem niewydolnych systemów: systemu emerytalnego, systemu ubezpieczeń zdrowotnych i społecznych. Rząd bierze kredyty na finansowanie tychże systemów - a to są pieniądze przejadane. Od dawna wiadomo, że te systemy źle funkcjonują i pochłaniają ogromne koszty. Jednak mimo to, rządy wstrzymują szereg reform. Samorządy chcą, aby rząd zreformował ustawodawstwo dotyczące polityki społecznej. Tam są rezerwy. A nie ograniczał rozwój i jakość życia mieszkańców miast, miasteczek i wsi - mówi Andrzej Porawski, pełnomocnik Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej.

Więcej o inicjatywie można przeczytać tutaj.