Działania Energetyki Cieszyńskiej związane z likwidacją niskiej emisji zanieczyszczeń na terenie Cieszyna

Jedną z metod ograniczenia niskiej emisji zanieczyszczeń i poprawy jakości powietrza jest podłączanie budynków ogrzewanych dotychczas węglem do miejskiej sieci ciepłowniczej. Zaletą ciepła systemowego, w szczególności wytwarzanego w procesie kogeneracji z energią elektryczną, jest większa wydajność energetyczna i co za tym idzie – dużo mniejsza emisja zanieczyszczeń niż z pieców indywidualnych (ryc. 1). Dodatkowo takie źródło ciepła (w tym również źródło Energetyki Cieszyńskiej) wyposażone jest w urządzenia do wychwytywania zanieczyszczeń pyłowych i chemicznych, zawartych w spalinach. Poziom emitowanych do atmosfery zanieczyszczeń takich, jak pyły, dwutlenek siarki, tlenki azotu i węgla jest stale monitorowany i kontrolowany przez służby techniczne, pod względem przestrzegania dopuszczalnych norm. Duże źródła ciepła, o mocy powyżej 100 MW (w tym źródło Energetyki Cieszyńskiej), wyposażone są w systemy ciągłego pomiaru zanieczyszczeń. Mniejsze źródła ciepła wykonują pomiary okresowo, dwa razy do roku. Wszystkie wyniki przekazywane są odpowiednim instytucjom, monitorującym stan czystości powietrza w regionie. Spółka przekazuje wyniki swoich pomiarów zanieczyszczeń do Starostwa Powiatowego w Cieszynie oraz Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Katowicach.

W latach 2015-2020 Energetyka Cieszyńska przeprowadziła inwestycje, wpływające na jakość powietrza w mieście. W 2015 r., wspólnie z Gminą Cieszyn, spółka zrealizowała zadanie inwestycyjne pn. „Likwidacja niskiej emisji w Śródmieściu Cieszyna – program pilotażowy”. Zadanie dofinansowane było przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach (WFOŚiGW) w ramach programu KAWKA. W ramach inwestycji podłączono do systemu ciepłowniczego miasta następujące budynki wielorodzinne: pl. Dominikański 4, pl. Św. Krzyża 1, ul. Sejmowa 2, ul. Głęboka 13, ul. Błogocka 30A, ul. Żwirki i Wigury 10B, ul. Górna 30 i 34.

Z kolei z programu KAWKA 2 skorzystała Parafia Ewangelicko-Augsburska w Cieszynie, która w roku 2016 podpisała z WFOŚiGW umowę o dofinansowanie zadania polegającego na podłączeniu do ciepła systemowego budynków przy ulicach: Chrobrego 13, Wyższa Brama 10, 12, 14, 16 i 18 oraz pl. Kościelny 4, 9 i 10. Inwestycja prowadzona była w latach 2016-2018.

W roku 2019 rozpoczęto, wspólnie z Gminą Cieszyn, realizację programu pn. „Likwidacja niskiej emisji zanieczyszczeń w centrum Cieszyna”. Uciepłownienie śródmieścia rozpoczęto od budowy nowej rozdzielczej sieci cieplnej wraz z przyłączami do 23 budynków w ulicy Głębokiej. We wskazanych obiektach Energetyka Cieszyńska wykonała indywidualne i grupowe węzły cieplne. Do końca października 2020 r. podłączono do systemu i uruchomiono dostawę ciepła do 15 obiektów. Są to budynki o adresach Głęboka 10, 12, 18, 30, 31, 32, 33, 36 (pl. Teatralny 17a), 40, 47, 48, 50, 53, 56, 60. Sieć ciepłownicza została wybudowana z myślą, żeby umożliwić dostęp do ciepła systemowego wszystkim mieszkańcom i właścicielom nieruchomości z ulicy Głębokiej, zainteresowanych podłączeniem do systemu.

W 2019 r. zrealizowano również uciepłownienie pięciu budynków komunalnych o adresach: Bielska 20, Błogocka 30B, Błogocka 30C, Chrobrego 3, Przykopa 16.

Realizacja wszystkich przedstawionych inwestycji polegała na wymianie w budynkach starych technologii grzewczych na bardziej efektywne energetycznie i ekologicznie, tj. na podłączeniu budynków, wyposażonych w części w indywidualne piece węglowe, do miejskiej sieci ciepłowniczej, a tym samym likwidacji ogrzewania węglowego. Dodatkowo, w uzasadnionych przypadkach, właściciele lub zarządcy obiektów wykonali termomodernizację w budynkach do tej pory nieocieplonych, co wpłynęło na zmniejszenie zapotrzebowania na energię niezbędną do ich ogrzania. Równocześnie w poszczególnych budynkach wybudowano centralne instalacje ciepłej wody, zasilane z węzła cieplnego. Wszystkie węzły wyposażone są w pełną regulację i automatykę pogodową oraz przystosowane do pracy w systemie telemetrii Energetyki Cieszyńskiej. Do pomiaru odebranej energii zaprojektowano ultradźwiękowe liczniki ciepła.

W ramach inwestycji realizowanych w latach 2015-2020 wybudowano łącznie 1,61 km nowej podziemnej preizolowanej sieci ciepłowniczej oraz 20 indywidualnych i 8 grupowych węzłów cieplnych, o łącznej mocy 3,987 MW.

Podstawowym efektem inwestycji jest ograniczenie niskiej emisji zanieczyszczeń do atmosfery, w tym zmniejszenie emisji CO2 o 1 139 ton/rok oraz zmniejszenie emisji zanieczyszczeń pyłowych o 11 ton/rok.

Pozostałe wymierne korzyści to:

W kolejnych latach Gmina Cieszyn i Wspólnoty Mieszkaniowe planują kontynuować działania związane z termomodernizacją obiektów, budową w nich instalacji wewnętrznych i podłączaniem tych instalacji do węzła cieplnego.