Tandeta opanowała Beskidy

Tydzień Kultury Beskidzkiej to największa impreza folklorystyczna w Polsce. Założeniem organizatorów jest „propagowanie dorobku ludowej kultury". Główną atrakcją są koncerty, ale tłumy przyciągają też kolorowe kramy ustawione w Wiśle, Szczyrku czy Żywcu. Tysiące turystów kupują tam pamiątki. Na rynku w Wiśle równie łatwo o ludową rzeźbę co o odpustowy pierścionek. Kramy z rękodzielnictwem poprzetykane są stoiskami, na których można kupić chińskie plastikowe zabawki, tanie parasolki, kowbojskie kapelusze, niemieckie kalejdoskopy, katarynki grające przeboje beatlesów, baloniki w kształcie teletubisiów, markowe perfumy, a nawet luksusowe fotele z masażem. — Nie podoba nam się to. Wyroby odpustowe psują atmosferę imprezy — narzekają twórcy ludowi.

Zofia i Edward Góreccy przyjeżdżają na TKB z Krakowa. Od 11 lat sprzedają na wiślańskim rynku drewniane ptaszki. — Tradycja rzeźbienia w drewnie jest w naszej rodzinie od czasów dziadka, który był leśnikiem. Stoiska z plastikowymi samochodzikami nie odbierają nam klientów. Jak ktoś lubi świecidełka, pójdzie za tandetą. Jak ktoś chce mieć ładną pamiątkę i docenia jakość, to kupi u nas. Ale to chyba jednak nie tak powinno wyglądać? Przecież tandetę można kupić na każdym odpuście — mówią.

Kupując pamiątki, które wyglądają na ludowe wyroby, trzeba zachować ostrożność. — Te drewniane miniaturki są robione ręcznie. Te poduszki szyje pani z Wisły — zachwala sprzedawczyni na jednym z kramów. — A te figurki górali?. — Sprowadzamy je z Chin. I resztę ceramiki też. Tak jest taniej, biznes jest biznes — przyznaje szeptem.

Urzędnicy tłumaczą, że sprzedawanie tandety nie jest w Polsce zakazane, więc nie sposób odmówić komuś zgody na ustawienie stoiska tylko dlatego, że sprzedaje brzydkie rzeczy. — Tak jak nie sposób wprowadzić nakazu powszechnego słuchania Bacha — mówi Tomasz Terteka, rzecznik prasowy żywieckiego magistratu. Dodaje, że Wisła, Szczyrk czy Żywiec to miasta turystyczne, w których organizuje się wiele kolonii i obozów. Dzieci chcą kupować pamiątki, a wyroby twórców ludowych są dla nich za drogie. Kupują więc tanie chińskie długopisy i robione fabrycznie góralskie ciupagi. — Dopóki jest na nie popyt, nic nie da się z tym zrobić — rozkłada ręce Terteka. — Przy okazji TKB organizowane są specjalne kiermasze sztuki ludowej. Czuwa nad tym Regionalny Ośrodek Kultury, który dobiera wystawców. Na tych kiermaszach sprzedawane są tylko wartościowe rzeczy — zaprasza.