Schody pod Pomnikiem Legionistów na cieszyńskim podzamczu stają się ulubionym miejscem spotkań młodzieży. Po zdemontowaniu płotu otaczającego pomnik kilka dni temu, młodzi chętnie tu przychodzą i przesiadują. Oficjalne odsłonięcie monumentu zaplanowano na 7 czerwca.
— Zostały nam już tylko prace niwelacyjne wokół schodów — cieszy się przewodniczący komitetu budowy pomnika, Zbigniew Cichomski. Budowa pomnika ciągnie się od lat. Komitet zawiązał się w 2003 roku, a prace budowlane ruszyły rok później. Wielokrotnie były przerywane na dłuższy czas, bo komitetowi brakowało pieniędzy (fundusze na odbudowę pochodziły z publicznych zbiórek oraz od sponsorów). Wielokrotnie też przesuwano termin odsłonięcia pomnika. — Myśleliśmy, że uda nam się to w maju, ale członkowie naszego komitetu pochorowali się. Teraz przygotowujemy się na 7 czerwca. Planujemy dużą uroczystość — dodaje Cichomski.
W miejscu dzisiejszego pomnika pierwotnie stała fontanna, którą zbudowali Habsburgowie, właściciele zamku. Przetrwała do 1934 roku. Pod zamkiem stanął wtedy pomnik upamiętniający ochotników ze Śląska Cieszyńskiego, którzy w 1914 roku wstąpili do polskich legionów, walczyli i zginęli na froncie wschodnim. Monument przedstawiający Ślązaczkę ze wzniesioną szablą w dłoni był dziełem cieszyńskiego rzeźbiarza, medaliera i profesora Akademii Rzemiosł Artystycznych w Krakowie, Jana Raszki (1871-1945). 1 września 1939 roku hitlerowcy zburzyli pomnik, a figurę Ślązaczki z mieczem przetopili. Po wojnie nie było mowy o odbudowie pomnika i na starym cokole stanął monument upamiętniający radzieckich żołnierzy. Gdy i on w 1992 roku został rozebrany w Cieszynie odżyła myśl o odbudowie Pomnika Legionistów.
Odtworzenie pomnika było możliwe, bo w Muzeum Medalierstwa we Wrocławiu zachował się jego gipsowy model. Odlew młodej kobiety (zwanej śląską Nike) z włosami rozwianymi przez wiatr i szablą w dłoni, która ma symbolizować matkę broniącą śląskiej ziemi, powstał w Gliwickich Zakładach Urządzeń Technicznych.
podżega do nienawiści!
bo świat pełen jest później dewiantów...?
Potrzebny jak umarłemu kadzidło. Głupota i tyle.
Istotna korekta! 1. Legioniści ci nie walczyli tylko na froncie wschodnim lecz także na froncie cieszyńskim broniąc go przed najazdem czeskim. 2. Raszka pochodził z podcieszyńskiej Ropicy która została jak szereg innych oderwana od ziemi cieszyńskiej.
Pomnik jest ładny, jest prawdziwą ozdobą wzgórza. Założę się że 90% młodzieży ani ziębią, ani grzeją dawne konflikty polsko-czeskie i pomnik nikogo do niczego nie podżega
Niech stoi ku chwale Ojczyzny!!!!!!!-która wydała tak wielu synów do Polskich legionów-tam w gorze Jan Łysek parzy na naszą mała Ojczyzne i nie żałuje że oddał życie-no może tylko z przykrością patrzy jak Cieszyniacy nie szanują swego własnego wkładu w odzyskanie niepodległości. Przebaczmy im tyle lat bylo to wszystko zakazane i zakłamywane że bardziej boimy się czy nie obrazić Czechów którzy nas w 1919 roku najechali niz myślimy o naszych Bohaterach z Ziemii Cieszyńskiej.
Popieram
... podżegają tylko szowinistyczni dewianci typu Czesil. Niby Dinozaurus zimnokrwisty gatunku Amphicoelias fragillimus...
Popieram Wiśloka
czesil podżega? podaje fakty historyczne
Społeczników jest coraz mniej. Nie jest źle ,że jeszcze w Cieszyhnie znalazła się grupa ludzi ,która umiała się zebrać i nie znięchęciła się by po latach dokonać tego co na wstępie sobie założyła. Pomnik i Ślązaczka są piękne. Zawsze miałem wątpliwości czy powinna dzierżeć w dłoni miecz czy kwiaty? W moim odczuciu chętnie widziałem w jej dłoniach kwiaty ,wyrażającą wspułcześnie rtadość z połączeniaŚląska Cieszyńskiego we wspólnej Europie. Wizja artystyczna zaczerpnięta z czasów antycznych i wierność odbudowy pomnika przeważyła . Gratuluję tym wszystkim ,którzy dzieło doprowadzili do końca.
A czy ta nike swą szablą nie wskazuje na polskie ziemie pod tymczasowym zarządem czeskim.....
Brak bryli ,przepraszam za błędy.
Pomnik piekny, ale miecz powinien zwrócić ku Warszawie.
czy nie lepiej wychowywać w duchu pokoju?
antyszowinista
Agatka od Jacka
Proszę się dokładnie popatrzeć. Ona wzywa do walki z carem, kierując się na wschód. W taki sposób dowódcy wzywali żołnierzy, że jako pierwsi wskazywali cel ataku. Legioniści walczyli z carem.
Jesli ktoś widzi inaczej, ma uszkodzony wzrok albo świadomie wprowadza w błąd
Krok, nie wzrok! Ona kroczy na wschód, ale patrzy się na zachód na Cieszyniaków, którzy mają iść za nią.
Chamskie pretensje pod adresem Czesila nie zmienią tego, że napisał prawdę. Pomnik nie jest antyczeski.
Jest pomnikiem walczących o niepodległość Polski. A to że doszło w 1919 do ataku wojsk czeskich to fakt. Tak samo jak to, że w 1938 był polski rewanż - oba wydarzenia mało chwalebne. I nie ma sensu ich ukrywać, tylko wyciągać z nich wnioski. A takim np. powinno być to aby przy okazji odsłonięcia pomnika nie wywoływać nastrojów wrogości. A to robią krytycy Ślązaczki
Czasami warto ustąpić. Tak trochę nie podkreślać swego. Do tego trzeba jednak klasy. Narodowa duma i nacjonalizm często są "sąsiadami". Nie dziwi brak entuzjamu. Osobistych ambicji ze sprawą narodową się nie powinno mieszać. Do tego też trzeba klasy. Ale to polski kocioł, polskie piekło. Powinna być duża uroczystość a znowu będzie tradycyjnie: przydom Ci co muszom.
jesieną 1918 była euforia a już na wiosnę protesty!
patriotyzm zobowiązuje a opinie o Panu Cichomskim są podzielone, bardzo mocno podzielone
Pomnik "Legionistom Ślazakom Poległym Za Polskę"
INNE NAZWY:
Cieszyńska Nike
Nadolziańska Nike
Ślązaczka
Anioł Wolności
CEL POWSTANIA:
Upamiętnienie etosu Legionów Polskich, wkładu Ślązaków i mieszkańców Śląska Cieszyńskiego w odrodzenie państwowości polskiej
TWÓRCA:
Jan Raszka - polski, pochodzący z Ropicy na Zaolziu artysta rzeżbiarz, medalier, malarz, profesor Akademi Rzemiosł Artystycznych w Krakowie
OPIS POMNIKA:
Wysokość - ponad 10 metrów
Elementy składowe pomnika:
- cokół - 8 metrów, waga 12 ton
- odlew 2 m 15 cm, wykonany z brązu, waga 320
kg postać kroczącej, młodej kobiety z
uniesionymi w górę ramionami, w prawej dłoni
trzymającej skierowaną w górę szablę (gest
obrony), kobieta w cieszyńskim stroju ludowym
- tarcze - umieszczone w dolnej części cokołu, jest
ich 16, wykonane z kamienia (stare z kamienia
brenieńskiego, nowe z granitu), na tarczach
wyryte są nazwy pól bitew legionowych
- płaskorzeźba - przedstawiająca bohatera ziemi
śląskiej - porucznika Jana Łyska (poeta-
porucznik Legionów Polskich, zginął pod
Kostiuchnówką)
- urny - 2 urny, umieszczone po bokach
wymienionej powyżej płaskorzeźby
- kartusz dedykacyjny - brąz napis Legionistom
Bohaterom Ziemi Cieszyńskiej
- płaskorzeźba - brąz, z umieszczonym wierszem
Rzymana
- wieniec laurowy - brąz
- schody - okazałe, 14 stopni granit
LOKALIZACJA:
miasto: Cieszyn
miejsce: u stóp Wzgórza Zamkowego, plac Melchiora Grodzieckiego nieopodal polsko-czeskiego przejścia granicznego, u zbiegu ulicy Zamkowej, Głębokiej, Przykopa
HISTORIA POMNIKA (w datach)
odsłonięcie - 28 październik 1934 rok
rozbiórka pomnika- 1 września 1939 rok (pomnik rozebrany przez sympatyków Hitlera, postać Ślązaczki zostaje przetopiona)
uratowanie kilku elementów pomnika - w listopadzie 1939 trójka cieszyńskich harcerzy Alfons Tomica, Wilhelm Sztefek i Wilhelm Powada przeprowadza udaną akcję uratowania dwóch płaskorzeźb i tablicy dedykacyjnej z wieńcem laurowym
odnalezienie ukrytych elementów i przekazanie ZHP - lata 70 - dziesiąte
postawienie innego pomnika: na bazie pozostałych schodów i cokołu Ślązaczki postawiono po wojnie Pomnik Wdzięczności Armii Radzieckiej, którego istnieniu położył kres upadek PRL
wyburzenie pomnika do fundamentów - 1990 rok decyzją uwczesnej Rady Miejskiej wyburzono cokół i okazałe schody, miejsce niegdysiejszego pomnika zajmaje zielony skwer nazwany Skwerem Melchiora Grodzieckiego
wskrzeszenie idei odbudowy monumentu
- idea odbudowy od dawna tkwiła w myśi i
świadomości mieszkańców miasta, nie było
jednak warunków sprzyjających jej realizacji.
Kilkakrotnie Tworzono komitety odbudowy, które
rozwiązywały się nie osiągając celu. Dopiero w
2003 roku, w ramach działalności statutowej
Stowarzyszenia Komitet Obywatelski Ślaska
Cieszyńskiego, powstał Społeczny Komitet
Odbudowy Pomnika "Legionistom Ślązakom
Poległym Za Polskę", któremu skutecznie udaje
się realizować dzieło odbudowy.
odbudowa pomnika:
- rozpoczęcie prac w miejscu usytuowania
pomnika - czerwiec 2005r , osadzenie cokołu i
umieszczenie na nim postaci Ślazaczki -
04.10.2005r
wrzesień 2007 - obłożenie monumentu płytami
granitowymi
07 czerwca 2008 - uroczyste odsłonięcie pomnika
SPOŁECZNY KOMITET ODBUDOWY POMNIKA LEGIONISTOM ŚLĄZAKOM POLEGŁYM ZA POLSKĘ
Powstanie:
powstał w marcu 2003 roku. Działa w ramach Stowarzyszenia Komitet Obywatelski Śląska Cieszyńskiego.
SKŁAD KOMITETU:
24 członków o różnym stopniu zaangażowania.
Osobami najbardziej zaangażowanymi są:
CICHOMSKI ZBIGNIEW - prezes komitetu
MACURA WŁADYSŁAW - sekretarz
HERMA JAN - profesor UŚ, katedra sztuki
WITOSZ JAN
TOMANEK ZBIGNIEW
TOMICA ANTONI
RAABE EUGENIUSZ
DUDA JAN
KRÓL STEFAN
TOMICA PIOTR - syn Alfonsa Tomicy
KOMITET HONOROWY:
Społeczny Komitet Odbudowy powołał również czternastoosobowy Komitet Honorowy.
W jego składzie znalezli się:
DANUTA BIELECKA - córka Jana Raszki, twórcy pomnika
JERZY BUZEK - eurodeputowany, były premier RP
JAN PYSZKO- główny sponsor, fundator odlewu postaci Ślązaczki
MIECZYSŁAW PIETRZAK - dyrektor Cukrowni Chybie
STANISŁAW STOSZEK - właściel drukarni
MARIA TOMICA - żona nieżyjącego już Alfonsa Tomicy (harcerza, który ukrył orginalne tablice z pomnika)
DEMBINIOK MARIAN - Dyrektor Muzeum w Cieszynie
DZIERŻAWSKI WITOLD - starosta
SIKORA JANUSZ - pastor kościoła jezusowego w Cieszynie
STOPA ZYGMUNT - prezes PZKO
SZNAPKA JINDRZICH - były starosta czeskiego Cieszyna
KUBOSZEK LUDWIK - radny Rady Powiatu(były Przewodniczący RP )
MARCINKOWSKI JAN
Józef Piłsudski jest prawdopodobnie jedyną postacią w historii Polski, której zasługi dla niepodległości naszego kraju są powszechnie uznane, a jednocześnie z którą wiąże się wiele kontrowersji. Ze szczególnie ostrą krytyką jego osoby występują ugrupowania skrajnie prawicowe, będące kontynuatorami linii programowej przedwojennej endecji, jak również osoby o poglądach skrajnie lewicowych. Najważniejsze kwestie podejmowane przez przeciwników Piłsudskiego to:
- Sprawa wyznania Marszałka. Piłsudski został protestantem w celu wzięcia ślubu ze swoją pierwszą żoną (Marią Juszkiewiczową), która była rozwódką i miała dziecko ze swojego poprzedniego związku. Następnie Piłsudski powrócił na łono Kościoła katolickiego w celu wzięcia ślubu z inną kobietą (Aleksandrą Szczerbińską). Takie podejście do kwestii wyznania sprowokowało ataki, w których oskarżano go o instrumentalne traktowanie religii.
- Józef Piłsudski oskarżany był także o współpracę i szpiegostwo na rzecz Niemiec w czasach, gdy walczył u boku państw centralnych przeciwko Rosji oraz gdy zaraz po powrocie z więzienia 11 listopada przejął władzę od Rady Regencyjnej powołanej przez okupanta. Skłonności germanofilskie były przypisywane osobie Piłsudskiego przez środowiska endeckie, z Romanem Dmowskim, a później Jędrzejem Giertychem na czele.
- Istnieje spór, kto był w rzeczywistości autorem uderzenia znad Wieprza podczas Bitwy Warszawskiej. Wśród pomysłodawców wymienia się, oprócz Piłsudskiego, przede wszystkim gen. Weyganda i gen. Rozwadowskiego. Generał Weygand wypowiedział się na ten temat krótko po wojnie stwierdzając, że plan przygotowany został wspólnie, ale wykonanie należało wyłącznie do Piłsudskiego. Rozwadowski – zdaniem Piłsudskiego – miał wiele pomysłów, jak pokonać Armię Czerwoną, ale żaden z nich nie nadawał się do realizacji. Większość autorów opracowań jest zgodna, że twórcą planu był jednak sam Piłsudski, który przewidział, że błota pińskie na Białorusi spowodują rozczłonkowanie sił bolszewickich, a powstała wówczas luka będzie mogła być wykorzystana do kontruderzenia.
- Piłsudskiemu zarzucano także zaniedbywanie spraw zachodnich ziem polskich. Miało się to przejawiać w nieudzieleniu pomocy militarnej walczącym powstańcom wielkopolskim i śląskim. Miał się nie interesować tym, jaki kształt będą miały polskie granice na zachodzie, skupiając się jedynie na odzyskaniu Wilna, z którym był sentymentalnie związany. Część historyków twierdzi, że Piłsudski po prostu nie miał możliwości wysłania oddziałów zbrojnych do Wielkopolski i na Śląsk, ponieważ oznaczałoby to klęskę w prowadzonej wojnie na wschodzie, teza ta jest – zdawałoby się – kontrowersyjna gdyż np. walki w Wielkopolsce toczyły się już na długo przed wybuchem tej wojny. Trzeba jednak zauważyć, że w chwili wybuchu powstania wielkopolskiego armia polska właściwie jeszcze nie istniała, a przez ziemie polskie przetaczały się transporty armii niemieckiej z frontu wschodniego, które należało – ze względu na poważne rozprzężenie w oddziałach niemieckich przesiąkniętych ideami rewolucji bolszewickiej – uważnie kontrolować.
- Kwestia zamachu majowego. Piłsudski oskarżany jest o dążenia do wprowadzenia swojej dyktatury. Kwestia zbrojnego przewrotu, który odbył się w maju 1926, w którym zginęło kilkaset osób i nigdy nie wyciągnięto konsekwencji wobec sprawców ich śmierci jest do dziś przedmiotem kontrowersji.
- Podobnie jest z obozem odosobnienia w Berezie Kartuskiej – do dziś badacze nie są w stanie udzielić satysfakcjonującej odpowiedzi na pytanie, czy Józef Piłsudski wiedział o sposobie traktowania jego wrogów politycznych tam osadzonych.
- Sprawa posła Jerzego Zdziechowskiego. W nocy z 30 września na 1 października 1926 został on brutalnie pobity we własnym mieszkaniu w Warszawie. Pobicia dokonali ludzie w mundurach, których tożsamość do dziś nie została ustalona. Zdziechowski był w opozycji względem rządów sanacji; był także jednym z głównych inspiratorów obstrukcji budżetowych. Wielu ówczesnych publicystów obwiniało (choć nie bezpośrednio) Piłsudskiego o wydanie polecenia zastraszenia Zdziechowskiego.
- Zaginięcie generała Włodzimierza Zagórskiego, oskarżanego o powiązania z aferą finansową z udziałem kapitału francuskiego. Zaginął po zwolnieniu z więzienia wojskowego w Wilnie (gdzie siedział podobnie jak pięciu innych generałów od zamachu majowego bez przedstawienia zarzutów) i po powrocie do Warszawy w 1927. Drogę do Warszawy odbył pociągiem ubrany w dostarczone mu przy zwolnieniu cywilne, nie pasujące na niego ubranie, eskortowany przez oficera. Po przyjeździe do Warszawy zaginął. Śledztwo w sprawie i poszukiwania dziennikarskie nie dały rezultatów. Według wspomnień Wincentego Witosa został zamordowany przez fanatycznych zwolenników Piłsudskiego, a jego ciało obciążono kamieniami i wrzucono do Wisły. Również tutaj pojawiły się podejrzenia, że sam Piłsudski mógł nakazać usunięcie generała.
- Śmierć gen. Tadeusza Rozwadowskiego, wieloletniego nieprzyjaciela Piłsudskiego. Rozdźwięki między nimi powstały już w pierwszych dniach niepodległości, pogłębiły je niejasności co do autorstwa zwycięskiego planu "cudu nad Wisłą", a ukoronowało dowodzenie wojskami wiernymi rządowi podczas przewrotu majowego. Był jednym z oficerów uwięzionych i bezprawnie przetrzymywanych w jego następstwie, zmarł w rok po zwolnieniu z więzienia, przy wielu poszlakach wskazujących na otrucie. Inne ofiary związane z tym zamachem to gen. Jan Hempel, gen. Oswald Frank, kontradmirał Anzelm Zierkowski, gen. Jan Thullie, gen. Bolesław Jaźwiński, żandarm Koryzma i inni.
W 1919 roku wybór dla miejscowych Polaków był taki: albo bendą żyli w Polsce, albo "pod obcymi". To że wybrali Polskę a nie Czechy, jest zrozumiałe i nie jest to żaden szowinim lub podżeganiem do nienawiści! Oby Bóg chronił nas i inne narody przed stawaniem do takich wyborów.
Dodaj komentarz