Atrakcja zamknięta na trzy spusty

Cieszyńskie cmentarze żydowskie przy ul. Hażlaskiej są bardzo piękne i mają bogatą historię - do czasów współczesnych zachowało się 1576 nagrobków, a najstarszy z nich pochodzi z 1686 roku. Od kilku lat nekropolie są jedną z atrakcji szlaku zabytków żydowskich, który biegnie przez Cieszyn i Czeski Cieszyn. Nekropolie znalazły się też w wydanym właśnie przewodniku biura promocji i informacji Urzędu Miejskiego „Śladami cieszyńskich zabytków". Niestety, turyści nie mogą przespacerować się alejkami i oglądać pięknych macew, gdyż bramy kirkutów są zamknięte.

— Cmentarze przy ul. Hażlaskiej są prywatną własnością Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Bielsku-Białej i to od niej zależy, czy są otwarte, czy nie. My tylko pomagamy je okresowo sprzątać. Nic więcej nie możemy — rozkłada ręce burmistrz Cieszyna Bogdan Ficek.

— Często oprowadzamy zorganizowane grupy turystów po cieszyńskich cmentarzach, bo wcześniej umawiamy się z nimi, a klucz od bram ma na stałe historyk Muzeum Śląska Cieszyńskiego Janusz Spyra — mówi nam Dorota Wiewióra, przewodnicząca Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Bielsku-Białej. Przyznaje jednak, że problem jest z turystami indywidualnymi, którzy pojawiają się pod cmentarzami bez uprzedzenia i nie wiedzą, gdzie szukać kluczy.

Rozwiązanie problemu jest bardzo proste - wystarczy umieścić tabliczkę z informacją, gdzie klucz do bramy można znaleźć. Czemu opiekunowie cmentarza jeszcze tego nie zrobili? — Miasto nigdy z nami na ten temat nie rozmawiało. Nie widzę problemu, żeby to załatwić — mówi Dorota Wiewióra. Burmistrz Ficek jest jednak zdania, że to Gmina Wyznaniowa Żydowska jako właściciel powinna sama rozwiązać problem. — Nie my opiekujemy się tym cmentarzem — dodaje.

Stary cmentarz żydowski przy ul. Hażlaskiej w Cieszynie został założony jako prywatny kirkut w 1647 roku za zgodą księżnej Elżbiety Lukrecji przez Jakuba Singera. Po ogłoszeniu edyktu tolerancyjnego dla Żydów na Śląsku (1713) na cmentarzu zaczęto grzebać osoby spoza rodziny. W 1785 roku cmentarz został odkupiony przez powstałą w Cieszynie gminę żydowską. Ze względu na brak możliwości dalszego poszerzania cmentarza, w 1907 roku gmina żydowska uruchomiła nowy cmentarz oddalony o kilkaset metrów. Był on używany w okresie międzywojennym. W czasie II wojny oba cmentarze zostały zamknięte przez hitlerowców. Zniszczeniu uległy po wojnie. W 1999 roku odnowiono nową część cmentarza. Stara dalej pozostaje zniszczona.