Czesi zapłacą Kaczycom za szkody

Mieszkańcy gminy Zebrzydowice przez lata musieli znosić uciążliwe sąsiedztwo Morcinka w Kaczycach. Jednak w 2000 roku kopalnia została zamknięta, a jej szyb wysadzono w powietrze. Ludzie odetchnęli wtedy z ulgą. — Kto nie mieszkał w pobliżu kopalni, nawet nie zdaje sobie sprawy z tego, jak uciążliwe jest takie sąsiedztwo. W domu czuć każdy wstrząs — mówi Jarosław Kos, jeden z mieszkańców.

Ale w sierpniu 2006 roku Kaczycami znowu porządnie zatrzęsło. W domach popękały ściany, wyleciały szyby z okien. Na jednym tąpnięciu się nie skończyło. Ludzie opowiadali, że najgorzej jest nocą, kiedy odczuwalny jest każdy najmniejszy wstrząs. Wtedy nawet psy podkulają ogony i chowają się w budach. Mieszkańcy znaleźli winnego: czeską kopalnię CSM, która fedruje niedaleko granicy. — Prędzej czy później przez tych Czechów któryś dom się zawali — martwiła się Helena Wawrzyczek, sołtys Kaczyc i gminna radna z Zebrzydowic.

Ludzie zaczęli liczyć straty. Ktoś musiał wprawić nowe okna w domu, komuś innemu odleciały rynny i pojawiły się rysy w pokoju. Nie mówiąc już o strachu i zszarganych nerwach, ale tego przecież nie da się wycenić.

Mieszkańcy zażądali odszkodowań od czeskiej kopalni. Okazało się, że to nie takie proste - kopalnia jest za granicą, więc nie obowiązują jej polskie normy i przepisy związane z koncesją na wydobywanie węgla. W dodatku czescy eksperci uznali wtedy, że szkody nie są spowodowane działalnością tamtejszej kopalni.

Ludziom postanowił pomóc zebrzydowicki Urząd Gminy. Urzędnicy wysłali w imieniu mieszkańców odwołanie. Sprawa trafiła do polsko-czeskiego Stałego Zespołu Roboczego ds. Szkód Górniczych. Działa w nim Karol Sitek, wicewójt Zebrzydowic. Komisja złożona z Polaków i Czechów oglądała uszkodzone domy, odbyło się też kilka spotkań zespołu. Wreszcie po dwóch i pół roku zbierania materiałów udało się dojść do porozumienia. Ponad 20 rodzin z Kaczyc i kilka z sąsiedniego Hażlacha, gdzie także odczuwalne były wstrząsy, dostanie od czeskiej kopalni odszkodowania.

— Mieszkańcy będą dostawali rekompensaty pieniężne, a jeśli tak sobie zażyczą, będzie to odszkodowanie w formie prac remontowo-budowlanych — mówi Sitek.

Vladislav Sobol, rzecznik czeskiego koncernu OKD, zapewnia, że odszkodowania z tytułu szkód górniczych na terytorium polskim zostaną wypłacone, tak jak przewiduje umowa. Trwa właśnie ustalanie wartości zniszczeń. — Za wcześnie, by mówić o konkretnych kwotach i terminach, bo proces dopiero się zaczął — mówi „Gazecie” Sobol.

Sitek dodaje, że to ważne porozumienie, bo wypracowało procedury postępowania w podobnych przypadkach. Jednak dotyczy ono tylko przygranicznych terenów nad Olzą i oczywiście tylko w tzw. strefie oddziaływania kopalni.