Bo młoty były za głośne...

W halach Kuźni Ustroń jest cicho, młoty nie pracują. W zamykanym zakładzie zostało jeszcze tylko kilka osób, robią porządki. Część maszyn trafi do kuźni w Skoczowie, do której należy ustroński zakład. — To już koniec... — martwi się Józef Heczko, który w tym zakładzie przepracował 37 lat.

Początki ustrońskiego kuźnictwa to rok 1772 - wtedy w mieście postawiono pierwszy piec i uruchomiono hutę. Wcześniej odkryto tutaj rudy żelaza. Założycielem huty był syn Augusta III Albrecht Kazimierz. Gdy w XIX wieku w czeskim Trzyńcu rozpoczęto budowę nowej huty, ustrońskie zakłady zaczęto zamykać. Ocalała tylko Kuźnia Ustroń. — Chyba nie ma w Ustroniu rodziny, która w przeszłości nie była związana z tym zakładem. W kuźni pracowały całe pokolenia mieszkańców — mówi Szkaradnik.

Złote czasy dla ustrońskiej kuźni zaczęły się wraz z wybudowaniem bielskiej Fabryki Samochodów Małolitrażowych. Właśnie w Ustroniu powstawały odkuwki motoryzacyjne dla fiata 126p, fiata 125p, poloneza produkowanego w FSO na Żeraniu, a także innych ciężarówek, autobusów i aut.

Rok 2008 przejdzie do historii miasta jako data likwidacji kuźni. Decyzję o zamknięciu zakładu zarząd spółki Kuźnia Polska podjął już w zeszłym roku. Cała produkcja została przeniesiona do Skoczowa. Nie tylko z powodów ekonomicznych. Karol Kisza, który przepracował w kuźni 20 lat jako brygadzista, mówi, że przyjeżdżający do Ustronia kuracjusze skarżyli się na hałas spowodowany pracą młotów w zakładzie. — Młot nazywany przez nas Filipem od imienia pracownika, który obsługiwał go przez 30 lat, przy wydechu pary słyszany był w promieniu czterech-pięciu kilometrów. Inne młoty też hałasowały — opowiada Kisza.

Ustrońskie muzeum postanowiło uroczyście pożegnać likwidowany zakład. Przyszłoroczny „Kalendarz ustroński" zostanie w dużej części poświęcony historii kuźni. Okazało się, że brakuje zdjęć ludzi, którzy w niej pracowali. Przez ostatnich kilkadziesiąt lat nikt nie robił zbiorowych fotografii pracowników. Dlatego Szkaradnik poprosiła, by byli pracownicy kuźni przyszli pod zakład w niedzielę w południe, by pozować do pamiątkowej fotografii. Odzew był ogromny - przyszło kilkaset osób. Większość to starsi ludzie. Choć od dawna są na emeryturze, trudno im się pogodzić z likwidacją zakładu. Heczko na pożegnanie kuźni przyszedł elegancko ubrany, w garniturze. — Zacząłem tutaj pracę zaraz po wojsku i tak zeszło mi aż do emerytury. Ta kuźnia to niemal całe moje życie — tłumaczy.

Dla byłych pracowników w hali fabrycznej, pomiędzy nieczynnymi maszynami, wystąpiła Dziecięca Estrada Regionalna Równica. Posłuchać można było m.in. specjalnie napisanej z tej okazji piosenki o kuźni. W niejednym oku zakręciła się łza. — Wraz z likwidacją kuźni kończy się cała epoka historii Ustronia — mówi Szkaradnik.